K arim a q osim ova


o'zin in g hayotida biron-bir shunday holat-voqea yuz bersa, uni boshqa


Download 48 Kb.
Pdf ko'rish
bet72/280
Sana03.06.2024
Hajmi48 Kb.
#1841679
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   280
Bog'liq
Ona-tili-oqitish-metodikasi

o'zin in g hayotida biron-bir shunday holat-voqea yuz bersa, uni boshqa 
takrorlamaslikka o'rganadilar.
Masalning, a w a lo , ixcham liligi, tilining qisqa va lo'ndaligi, sod- 
daligi, o'tkirligi va xalqchilligi bola hissiyotiga qattiq ta’sir qiladi. Bu­
lar o'quvchilar nutqini o'stirishda ham m uhim material hisoblanadi. 
Masal qahramonlarining xatti-harakatlari, fe ’l-atvorlari, nutqiy o'ziga 
xosliklari o'quvchining diqqatini o'ziga jalb qiladi.
2 -sin f „O'qish kitobi"da berilgan ,,0 'r o q va Kombayn" masalida 
o'roq va kombayn asar qahramonlari qilib olingan. Ularning m uno- 
zarasi orqali texnikaning afzalligi: kam vaqt sarflab, samarali natijaga 
erishish mumkinligi hamda ularning ahil bo'lib, birgalikda mehnatga 
bel bog'lashlari kabi g'oyalar ilgari suriladi. Oddiy predmetlar tilga 
kiradi. Insonlar tom onidan aytiladigan texnika va ish qurollari ha­
qidagi gap-so'zlar bevosita predmetlar tilidan beriladi.
3 -sin f „O'qish kitobi“da „Qaysar buzoqcha" (O. Q o'chqorbekov), 
„C hum oli va Tipratikan", „O'jar Toshbaqa" (H . Y oqubov), „C hayon- 
dan so'radilar" kabi masallar jo y olgan. Bu m asallam ing qahramonlari 
ham hayvonlar: buzoqcha, chum oli, tipratikan, toshbaqa, chayon. 
M ajoziy qahramonlarni tanlashda ham yozuvchi har bir hayvonning 
xususiyatidan kelib chiqadi. Masalan, buzoqchalar arqondan bo'shatib 
yuborilsa, shataloq otib, uzoq-uzoqlarga ketib qoladi. Qaysar buzoqcha 
ham to'dasidan ajralib, bo'riga duch keladi, y a ’ni ko'ngilsiz voqea yuz 
beradi. Buzoqcha orqali onasidan uzoqlashib ketgan bolalar, vatanidan 
yiroqda turli kulfatlarga duch kelayotgan kishilar nazarda tutilgan.
„C hum oli va Tipratikan" masalidagi m ajoziy qahramonlar ham 
aslida jam iyatim iz a’zolaridir. C hum oli hayotdagi halol, pok, to'g'riso'z 

Download 48 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   280




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling