Savod o'rgatish davridayoq o'quvchilar maqollarni o'qiydilar.
Alifbe davrida berilgan m aqollar matn m azm uni bilan bog'liq bo'lib,
ular matn g'oyasini o'quvchilarga lo'nda, aniq yetkazish uchun ham
xizmat qiladi. Bu vaqtda o'quvchilarga maqollar o'qitiladi, m a’nosini
bilganlaricha
izohlab
berishlari
so'raladi.
O'quvchilar javobini
o'qituvchi to'ldirib, m isollar bilan dalillab beradi.
Maqollarni o'rgatish o'qituvchidan katta tayyorgarlikni talab
etadi. Har bir darsga tayyorlanayotganda asar m azm uniga va unda
ilgari surilgan g'oyaga m os maqol ustida qanday mashq uyushtirishni
rejalashtirib olish lozim . Hoji boricha ularni dars rejasiga kiritish,
izohli lug'atlar (M asalan: Sh. Shom aqsudov, Sh. Shorahm edovning
„H ikm atnom a" (o'zbek maqollarining izohli lug'ati), Toshkent, 1990)
dan uning m a’nosini oson izohlaydigan, sodda til bilan tushuntirish
mum kin bo'lgan shakllarini bilib olish zarur. Buning uchun o'qituvchi
„M aqollar to'plam i" va ularning izohiga oid adabiyotlarga ega bo'lishi
kerak.
Boshlang'ich sinflarda matn ostida berilgan maqollarni o'qish va
o'rganish, tahlil qilish asar o'qilib, tahlil qilinib bo'lingach amalga
oshirilishi kerak. Chunki asar m azm uni va unda yozuvchi aytm oqchi
bo'lgan g'oyani tushunm ay turib, m aqolning m a ’nosini izohlash
qiyin bo'ladi. Mualliflar ham m aqol m a’nosini asar voqealari bilan
izohlam oqchi bo'ladilar.
1—2-sinflarda m aqolni ifodali o'qish va yod olishga aham iyat b e
riladi. 1 -sin f darsligida b o'lim yuzasidan berilgan savol-topshiriqlarda
ham maqollarni o'rganishga katta e ’tibor berilgan. M asalan, „Xalq
o'giti — baxt kaliti" bo'lim idagi savol-topshiriqlarda „R ostgo'ylik
Do'stlaringiz bilan baham: |