K arim a q osim ova

4. Og'zaki bog'lanishli nutqi. She’mi yoddan o ‘qish.
a) 3 ta yoki undan o rtiq sh e’rni biladi, uni zavqlanib aytadi;
b) 1—2 ta sh e ’rni biladi, aytishga uyaladi;
d) birorta s h e ’rni yoddan o 'qishni bilmaydi.
5. Og'zaki bogManishli nutqi. Ertak aytish.
a) bir yoki bir nechta ertakni biladi va aytib bera oladi;
b) ertakni biladi va uni aytishga harakat qiladi, lekin ayta olmaydi;
d) ertak avtishni bilm aydi, o'rganishga ham harakat qilmaydi.
6. Og‘zaki bog'lanishli nutqi. Fikr bayon qilish („R asm da nim alar 
ko'rayotganingni aytib ber").
a) 20 so'zd an ortiq bog'lanishli hikoya, bir necha gap tuza oladi;
b) 10 tadan 20 tagacha so 'z, bir necha gap tuza oladi;
d) 10 tagacha so'z bilan bog'lanishli nutq tarzida javob qaytara oladi;
e) 3—4 so 'z bilan qisqa javob bera oladi.
Shuningdek, bu jaray o n d a bola nutqining sintaktik qurilishi ham , 
foydalanadigan so 'zlar doirasi ham o'rganiladi, lo'p lang an m ateriallar 
ikki variantda yoziladi:
a) har bir o'quvchi h aq ida alohida m a’lum ot (bu bolaga yakka yoki 
differensial yondashish u c h u n kerak bo'ladi);
b) sin f o'quvchilari u ch u n um um iy m a’lum ot (bu m a ’lum otdan 
darsda sin f o 'quvchilari uchun um um iy ishlar m etodikasini tanlashda 
foydalaniladi).
M a’lumki, o 'quvchilar 1-sinfga har xil tayyorgarlik bilan keladi. 
O 'quv m ateriallari 1-sinf o 'quvchilari saviyasiga mos, izchil ravishda 
beriladi. Shunga qaram ay, har xil tayyorgarlik bilan kelgan o'quv- 
chilarning o'zlashtirishlari turlicha bo'ladi. Bu savod o'rgatish jarayo­
nida o'quvchilarga differensial va individual yondashishni taqozo etadi. 
Bunday yondashish ta’lim ning barcha bosqichlarida ham yaxshi natija 
beradi.
Differensial yondashishda o 'q u v ch ilar guruhlarga b o 'lin ad i, har 
bir guruhning saviyasiga va im koniyatiga mos topshiriqlar beriladi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Sinf o'quvchilari 3 guruhga bo'linishi m um kin. T opshiriqlar ham 3 
variantda ishlab chiqiladi.
O 'qituvchi sinfda frontal ishlash jarayonida 3 guruhdagi o'q uv chilar 
bilan parallel ish olib boradi. 3 guruh uchun ham o 'q uv m ateriali 
„Alifbe" hisoblanadi, unga q o 'sh im ch a tarzda tarqatm a m ateriallar- 
dan, jadvallardan, m ustaqil ishlardan foydalanish m um kin.
Alifbedagi o'q u v m ateriali yoki o'qilayotgan m atnning qiyin o'rn i 
oldin tayyorgarligi puxta o 'quvchiga, so 'n g b o ’sh o'quvchiga o'qitiladi. 
B a’zi o 'q u vch ilar bilan darsdan tashqari vaqtda yakka tartibda ishlar 
olib borishga ham to 'g 'ri keladi.
Savod o‘rgatish jarayoni
A nalitik-sintetik (tahlil-tarkib) tovush m etodida savod o'rgatish 
jarayoni 4 oy davom etadi. Bu jarayon quyidagi 2 davrga b o 'lin a d i6:
a) cilifbogacha tayyorgarlik davri
(2 hafta);
b) alifbo davri
(31 dekabrgacha davom etadi).
Alifbogacha tayyorgarlik davri. 
Bu davrning asosiy vazifasi o 'q u v ­
chilarni m aktab, sinf, tartib -in tizo m qoidalari va o'quv qurollari bilan 
tanishtirish, nutq o'stirishga oid m ashqlar o 'tkazib, fonem atik eshit- 
ishni o 'stirish dan iboratdir.
Alifbogacha tayyorgarlik davri, o 'z navbatida, quyidagi 2 bosqichga 
bo'linadi:
/. 
Harf o'rganilmaydigan bosqich
(1 hafta).
2. Unli tovush va ha/f о 'rganiladigan bosqich
(1 hafta).
1-bosqichda o'quvchilarga og'zaki va yozm a nutq haqida, gap, 
so'z, b o 'g 'in va tovushlar haqida, nutqning gaplardan, gaplarning 
so 'zlard an tuzilishi, so 'zlam in g b o 'g'in larg a bo'linishi, bo 'g 'in larn in g
tovushlardan tashkil topishi haqida m a’lum ot beriladi, tovushlarning 
unli va undosh tovushlarga ajratilishi o'rgatiladi, ulardan am aliy foyda­
lana bilish ko'nikm alari hosil qilinadi. Bu jarayonda maxsus nusxalar 
asosida o 'q u v chilam ing bog'lanishli nutqi ustida ishlanadi. Ularga 
,,Alifbe“da berilgan rasm lar asosida hikoyalar tuzdirishdan tashqari,