K. B. Urazov buxgalteriya hisobi va audit

21- son BXMS ga muvofiq schyotlar rejasining tarkibiy tuzilishi

Qismlarning nomi	Bo‘limlarning nomi	Schyotlarning seriyasi
I. Uzoq muddatli aktivlar	1.Asosiy vositalar, nomoddiy aktivlar va boshqa uzoq muddatli aktivlar	01- 09
II. Joriy aktivlar	2.Tovar-moddiy zaxiralar 3.Kelgusi davr harajatlari va muddati uzaytirilgan harajatlar –joriy qismi. 4.Olinadigan schetlar 5. Pul mablag‘lari, qisqa muddatli investitsiyalar va boshqa joriy aktivlar	10 – 29 30 – 39 40 – 49 50 – 59
III. Majburiyatlar	6.Joriy majburiyatlar 7.Uzoq muddatli majburiyatlar	60 – 69 70 – 79
IY. Xususiy kapital	8.Kapital, foyda va rezervlar	80 –89
Y..Moliyaviy natijalarni shakllanishi va ishlatilishi	9.Daromadlar va harajatlar	90 –99
YI.Balansdan tashqari schyotlar		001- 014

Buxgalteriya hisobi schyotlarining tasnifi. 21- son BXMS ga muvofiq buxgalteriya hisobida qo‘llaniladigan schyotlar quyidagi belgilari bo‘yicha tasniflanadi ( 5- chizmaga qarang).

Buxgalteriya hisobi schyotlari

Doimiyligiga ko‘ra

1.Doimiy schyotlar
2.Vaqtinchalik (tranzit) schyotlar

Balansda joylashishiga ko‘ra

1.Aktiv schyotlar
2.Kontaktiv schyotlar
3.Passiv schyotlar
4.Kontrpassiv schyotlar

Balans valyutasiga kiritilishiga ko‘ra

1.Balans schyotlari
2.Balansdan tashqari schyotlar

Ma’lumotlarni jamlash darajasiga ko‘ra

1.Sintetik schyotlar
2.Analitik schyotlar






5-chizma. Buxgalteriya hisobi schyotlarini tasniflash asoslari
Doimiyligiga ko‘ra buxgalteriya hisobi schyotlari doimiy va tranzit schyotlarga bo‘linadi.
Doimiy schyotlar deganda hisobot davrining oxirida qoldiqqa ega bo‘ladigan va buxgalteriya balansida aks ettiriladigan aktivlar, xususiy kapital va majburiyatlarni hisobga olishga mo‘ljallangan schyotlar tushuniladi.
Tranzit schyotlar deganda hisobot davrida korxonaning daromad va harajatlarini hisobga olish uchun qo‘llanilib, hisobot davrining oxirida yopilib ketadigan va qoldiqqa ega bo‘lmaydigan schyotlar tushuniladi.
Balans tomonlarida joylashishiga ko‘ra buxgalteriya hisobi schyotlari aktiv, kontraktiv, passiv, kontrpassiv schyotlarga bo‘linadi.
Aktiv schyotlar – korxona aktivlarini aks ettirishga muljallangan schyotlar.
Passiv schyotlar – korxona aktivlarini tashkil topish manbalarini ko‘rsatuvchi xususiy kapital va majburiyatlarni aks ettirishga muljallangan schyotlar.
Kontraktiv schyotlar – korxona aktivlarining sof qiymatini topishda chegirib tashlanadigan summalarni aks ettirishga mo‘ljallangan schyotlar.