K. B. Urazov, S. V. Vaxidov boshqa tarmoqlarda buxgalteriya hisobining xu su si yatl ari

Bir maromda amortizatsiya (eskirish) hisoblash usulini barcha turdagi avtotransport vositalariga qodlash mumkin. Bu usulda avtotransport vositalarining yillik amortizatsiya summasi ularning amortizatsiyalanadigan qiymatini belgilangan yillik amortizatsiya me’yoriga ko‘paytirish va 100 foizga bodish, oylik amortizatsiya summasi esa yillik amortizatsiya summasini 12 ga bod ish yodi bilan topiladi.
Misol. Aytaylik, M-24.9 «() ‘zQtayo ‘l>> avtobusining boshlang ‘ich qiymati 18000000 so ‘m. Tugatish qiymati 1 -holatda 5foiz miqdorida belgilangcin, 2-holatda esa ко ‘zda tutilmagan. Yillik amortizatsiya me'yori- 15 foiz. ,
Demak, ushbu avtobusning amortizatsiyalanadigan qiymati 1 -holatda 17100000 so‘mni (18000000-18000000*5%), 2-holatda esa 18000000 sodnni tashkil etadi. Yillik amortizatsiya summasi 1-holatda 2565000 so‘mni (17100000*15%), 2-holatda esa 2700000 so‘mni (18000000* 15%) tashkil qiladi. Oylik amortizatsiya summasi 1 -holatda 213750 so‘mdan (2565000/12), 2-holatda esa 225000 so‘mdan (2700000/12) iborat bo‘ladi.
Hisob-kitoblardan kcTrinib turibdiki, bir maromda amortizatsiya (eskirish) hisoblash usuliga ko‘ra avtotransport korxonasida avtobusning foydali xizmat muddati oxiriga kelib 1-holatda 17100000 so‘mlik boshlang‘ich qiymati to‘liq tiklanadi, 900000 so‘mlik qiymati tiklanmasdan qoladi. 2-holatda esa avtobusning boshlang‘ich qiymati foydali xizmat muddati oxiridato‘liq tiklanadi.
ATVlarga bir maromda amortizatsiya (eskirish) hisoblash usuli ayrim kamchiliklardan holi emas. Chunonchi, ushbu usulda amortizatsiya (eskirish) ATVlar haqiqatda ishlagan yoki ishlamaganligidan qat’i nazar hisoblanadi. Ishchi holatda boTmagan ATVlarga amortizatsiya (eskirish)ni bir maromda hisoblab borish avtotransport korxonalarida bajarilgan ish (ko‘rsatilgan xizmat)lar tannarxini oshishiga olib keladi. Shu bois ham, bu usul faqat ATVlar foydali xizmatmuddati mobaynidadoimiyholda ishchi holatda ushlab turilganda tegishli samarani beradi.