Ontologiya—bolmis haqqinda ta’limat
Gnoseologiya—biliw haqqinda ta’limat
Dialektika—uliwma baylanis ha’m rawajlamw haqqinda ta’limat
Logika—duns oylawdin’ formalan ha’m mzamlan haqqinda ta’limat
Sotsialhq filosofiya—ja’miyettin’ rawajlamwinm’ uliwmahq mzamlan haqqindag’i ilim
Filosofiyamn’ tiykarg’i ma’selesi
Filosofiyamn’ tiykarg’i ma’selcsi du’nyag’a ko’zqarastin’ basil ma’selesi bolip, bolmistin’ oylawg’a, materiyanin' sanag’a qatnasm an’latadi.
Bul ma’sele «Du’nyanm’ tiykarinda ne tunpti? (Ne birinshilikte' materiya ma yaki sana ma? degen ma’sele)» ha'm «Du’nyani biliwge bola ma? (Oylawdm’ ha’m bolmistin’ birdeyligi ma’selesi)» degen aspektlerdi o’z ishine qamtiydi.
Bul sorawlarg’a beriletug’in juwaplar monizm, dualizm, plyuralizm, agnostitsizm, skeptitsizm h.t.b. bag’darlarin payda etti.
Bolmis ha’m materiya—filosofiyamn’ baslang’ish kategoriyalari
Bolmis—sheksiz ha’m ma’n’gi jasaytug’in barliq a’lemdi (du’nyani) an’latadi.
Bolmis haqqinda ta’limat—ontologiya.
Bolmis tu’rleri:
Aktualhq bolmis
Potentsialliq bolmis
Bahaliqlar bolmisi
Idealhq bolmis
Materiya—adamnan g’a’rezsiz jasaytug’in obektiv realliqti an’latadi.
Materiya—latin so’zi, zat degen ma’nisti bildiredi.
Basqishlar:
I—basqish—materiya haqqinda ko’rgizbeli—seziwlik ko’z qaraslardin’ payda boliwi.
II—basqish—materiya haqqinda abstrakt tu’siniklerdin’ payda boliwi (fizikahq basqish).
III—basqish—XIX-XX a’sirlerdegi ta’biyiy ilimlerdin’ krizisi menen xarakterlenedi. Materiya haqqinda gnoseologiyaliq tu’siniklerdin’ payda boliwi.
IV—basqish—materiya substantsiya sipatinda (materiyanin’ substantsionalhq tu’sinigi).
Materiya haqqinda filosofiyaliq ha’m ta’biyiy-ilimiy ko’zqaraslar
Materiya obektiv realliq sipatinda
Du’nya bul ken’islikte lia’m waqitta ha’reket etiwshi materiya
Ken’islik haqqinda ko’zqaraslardin’ qa'liplesiwi
Ken’islik ha’m waqit - materiyamn’ o’mir su’riw Formalan
Do'stlaringiz bilan baham: |