Kasbiy ta‟lim fakulteti mehnat ta‟limi va chizmachilik kafedrasi

Quyultirilgan  sut  konservalari.  Bu  guruhga  qand  qo‗shib  quyultirilgan  tabiiy 

sut,  qaymoq  va  qahva  qo‗shib  quyultirilgan  sut  hamda  shunga  o‗xshash 

konservalar kiradi.  

Quyultirilgan  sut  konservalarining  uzoq  muddat  saqlanuvchanligi  qand 

qo'shish  natijasida  mahsulotda  yuqori  osmatik bosimning  hosil  bo‗lishiga  bog'liq. 

Sutni  quyultirish  va  qand  lavlagi  shakarini  qo‗shish  natijasida  mahsulotning 

osmatik  bosimi  180—185  atmosferagacha  ko‗tariladi.  Bu  mikroorganizmlarning 

rivojlanishi  uchun  noqulay  sharoit  hisoblanadi.  Natijada,  mahsulotning  uzoq 

saqlanishi  ta‘min-  lanadi.Quyultirilgan  sut  konservasining  nordonlilik  darajasi 

20°T dan yuqori bo‗lmagan toza, yangi, sifatli tabiiy sutdan tayyorlanadi. Awalo, 

qabul  qilingan  sut  filtrlanib,  yog‗liligi  bo'yicha  me‘yorlashtiriladi  va  95°C 

haroratda  pasterizatsiyalanadi.  Keyin  esa  sut  vakuum-appa-  ratlarda  qand  lavlagi 

shakaridan  tayyorlangan  sharbat  qo‗shilib  quyultiriladi.  Quyultirish  jarayonida 

sutning  harorati  75°C  dan  ortiq  bo‗lmasligi  kerak,  aks  holda  melanoid  moddalari 

hosil  bo‗lib, mahsulotning sifati pasayadi. Sutni qand qo‗shib quyultirish jarayoni 

tayyor  mahsulotda  quruq  modda  miqdori  70—71  %ni  tashkil  etguncha  davom 

ettiriladi.  Hosil  bo‗lgan  aralashma  40—60  daqiqa  davomida  sovitiladi.  So‗ngra 

quyultirilgan  sut  sig‗imi  400  g  bo'lgan  germetik  yopiladigan  tunuka  bankalarga 

qadoqlanadi. 

Tunuka  bankada  litografik  usulda  mahsulot  ishlab  chiqargan  mamlakatning, 

korxonaning  nomi,  mahsulot  tayyorlangan  kuni,  oyi,  yili,  mahsulotning  assortimentini 

ko‗rsatuvchi  sonli  shartli  belgilar  bo‗rttirib  bosilishi  kerak.  Quyultirilgan  su tlarning 

sifati  organoleptik,  fizik-kimyoviy  va  mikrobiologik ko'rsatkichlar  asosida  baholanadi. 

Ularning  organoleptik  ko‗rsatkichlarini  aniqlash  uy  harorati  sharoitida  olib  borilishi 

tavsiya etiladi. 

Konservalarning ta‘mi shirin, toza, pasterizatsiya qilingan sut mazasi sezilib turishi 

kerak.  Yot  ta‘mlar  va  hidlar  bo'lishiga  yo‗l  qo‗yilmaydi.  Ularning  konsistensiyasi 

hamma qismlarida bir jinsli, yopishqoq, qand kristallari aralashtirilganda va ko‗z bilan 

qaraganda  sezilmasligi  kerak.TCo‗p  vaqt  saqlangan  ko nservalarning  tagida  ozroq 

cho‗kindisi  va  konsistensiyasi  qumoqroq  bo‗lishiga  yo‗l  qo‗yiladi.  Rangi  hamma 

joyida  bir  xil,  oq  sarg‗ishroqdan  oq  ko‗kishroq  ranggacha  boiadi.  Quyultirilgan  sutli 

какао  konservalari  jigarrangli,  qahva  qo‗shib  quyultirilgan  sut  konservalari  esa  to‗q 

jigarrangli  bo‗ladi.  Bunday  konservalarda  o‗ziga  xos  какао  yoki  qahva  ta‘mi  va  hidi 

sezilib turadi. 

Quyultirilgan  sut  konserva  mahsulotlarining  standart  bo‗yicha  belgilanadigan 

asosiy  fizik-kimyoviy  ko‗rsatkichlariga  namligi,  umumiy  quruq  modda,  saxaroza  va 

yog‗  miqdorlari  kabi  ko'rsatkichlari  kiradi.  Bu  konservalarda  namlik  ularning  turiga 

qarab 26,5  %dan 

29,0