Kegl cc pechat indd

Masala yechish namunalari
121-rasm.
1-masala. 121-rasmda botiq ko‘zguga 
kel gan nur ko‘rsatilgan. Ko‘zgudan qayt-
gan nur qaysi oraliqdan o‘tadi? M – 
ko‘zgu markazi, F  – ko‘zgu fokusi.
Yechilishi. Botiq ko‘zgularga bosh optik 
o‘qqa parallel kelgan nurlar ko‘zgudan 
qaytgach, fokusdan o‘tadi. Agar nur 
ko‘zgu markazidan uzoqroq masofadan 
kelsa, M va F oralig‘idan o‘tadi.
b)
122-rasm.
a)
2-masala. Ikkita nuqtaviy yorug‘lik man 
bai, 
kichik bir sharcha va ekran 122-a rasmda ko‘r-
satilganidek joylashtirilgan. Ekranda shar 
chaning 
soyasi va yarim soyasi qanday hosil bo‘lishini 
ko‘rsating.
Yechilishi. Masalaning yechilishini chizma 
orqali ko‘rsatish qulay. Ekrandagi A sohada soya, 
B sohalarda yarim soya kuza tiladi (122-rasm).
3-masala. Fokus masofasi 20 sm bo‘lgan botiq 
ko‘zguda shamning tasviri f = 30 sm masofada 
hosil bo‘ldi. Shamning ko‘zgudan uzoqligi (d) ni toping.
B e r i l g a n :
F o r m u l a s i :
Y e c h i l i s h i :
F = 20 sm
f = 30 sm
d = 60 sm.
Javobi: 60 sm.
Topish kerak
d = ?

---

152
VI BOBNI YAKUNLASH BO‘YICHA NAZORAT SAVOLLARI
1. Quyidagilardan qaysilari yo rug‘ likning tabiiy manbalariga kiradi?
1. Oy. 2. Quyosh. 3. Yulduzlar. 4. Elektr lampochkasi. 5. Yalti roq 
qo‘ng‘iz. 6. Stol lampasi.
A) 1, 2, 3. B) 4, 5, 6. C) 2, 3, 5. D) hammasi.
2. Rasmdagi S manbadan chiq 
qan yorug‘lik T to‘siqdan o‘tib, ekranga 
tushadi. A, B va C nuq talardan qaysi lari soyada bo‘ladi?
A) A nuqta.
B) C nuqta.
C) B nuqta.
D) A va C nuqta.