Кимевий технологиянинг жараёнлари ва қурилмалари фанидан ўқув қўлланма

d
ш
=20мм 
0,2

0,5 
1,0 
0,15 
1,1

1,3 
0,05 
2 

95 
8 
7. 
8. 
d
ш
=40мм ва ундан ортиқ 
Тўсатдан 
кенгайиш 
(Re

3500): 
f
1
/f
2
=0,1 
0,3 
0,4 
0,5 
Тўсатдан торайиш (Re

10
4
): 
f
1
/f
2
=0,1 
0,3 
0,4 
0,5 
4

6 
0,50 
0,40 
0,35 
0,30 
0,25 
0.45 
0,40 
0,35 
0,30 
0,25 
Ички ишқаланиш ва маҳаллий қаршиликларни енгиш учун умумий сарф 
бўлган босим қуйидагига тенг: 
2
2
w
d
l
p
мк
э
йук













2.9.Суюқликларнинг донасимон қатламдан ўтиши 

---

47 
Кўпчилик кимёвий технологик жараёнларда суюқлик ва газлар 
сочилувчан донасимон материаллар қатламидан ўтказилади. Ишлатиладиган 
донасимон материаллар хилма-хил бўлиб, уларнинг шакли ва ўлчамлари ҳам 
ҳар хил бўлади. Агар донасимон материаллар бир хил бўлса, бир ўлчамли 
қатлам ва ҳар хил бўлса кўп ўлчамли қатлам дейилади.
Донасимон материаллар орасидаги бўшлик ҳажмининг қатлам ҳажмига
нисбати бўш ҳажм дейилади ва

билан белгиланади: 

= V-Vо / V 
(2.60) 
бу ерда V- донасимон қатлам ҳажми; Vо - қатламдаги заррачалар эгаллаган 
ҳажм; V-Vо қатламнинг бўш ҳажми. 
Бўш ҳажмнинг катталиги донасимон материалларнинг хилига ва
уларнинг катта-кичиклигига боғлиқ бўлиб, у тажриба орқали топилади.
Донасимон қатламдаги гидравлик қаршиликни аниқлашда трубадан суюқлик 
ўтганда босимнинг йўқолишини топишда қўлланиладиган тенгламадан
фойдаланиш мумкин: 
(2.61) 
бу ерда

- фақат ишқаланиш қаршилигини ҳисобга олмай, балки суюқлик 
ҳаракати давомидаги маҳаллий қаршиликларни, яъни суюқликнинг 
заррачалари оралигидаги эгри-бугри каналлардан ва заррачалар орасидан 
ўтаётгандаги қаршиликларнинг ҳаммасини ҳисобга олади ва умумий қаршилик 
коэффициенти дейилади. 
Тенгламалардаги эквивалент диаметр донадор заррачаларнинг диаметри 
орқали аниқланади: 
)
1
(
3
2






d
Ф
d
э