«kimyo texnologiya» fakulteti «oziq-ovqat texnologiyasi» kafedrasi

Ot go‘shti va uni navlarga ajratish
Urta Osiyo va Kozogiston respublikalari axolisi o‘rtasida ot go‘shti mahsulotlariga talab katta. Boshka go‘shtlarga karaganda ot go‘shti ayrim ozikaviy kimmatining yukoriligi bilan fark kiladi.
Otlarni suyish ishlari kushxonalarda, go‘sht kombinatlarida va xo‘jaliklarda bajariladi. Bunda eng asosiy talablardan biri go‘shtni ifloslanishdan saqlash, nimta bulaklarini osish tadbirlarini to‘g‘ri amalga oshirishdan iborat.
Afsuski xozirga kadar davlatlar tomonidan ot go‘shtini navlarga ajratish buyicha muayyan standartlar ishlab chikilmagan. Lyokin ayrim davlatlar o‘ziga xos "Davlat standarti" ni kabul kilgan. Masalan, Kozokistonda ot nimtalari 9 bulakka ajratiladi. Lyokin kazisi va yoli aloxida bo‘ladi. Ular navlarga ajratilmaydi.
Kozokiston davlat standarti buyicha otlarning nimtasi uchta navga ajratiladi va bu navlar o‘z ichiga yana bir necha bulakni kamrab oladi.
Birinchi navga nimtaning orka va bel, orka son kisimlari kiradi. Orka bel kismi oldingi tomondan 6 va 7 kovurga oraligidan, orka tomondan 17 va 18 kovurga oraligidan, orka tomondan esa tizza bug‘imidan ajratiladi.
Ikkinchi navga ko‘rak kismi va son osti kiradi. Ko‘rak kismi oldingi tomondan buyin umurtkasi oraligidan, orka tomonidan kovurga oraligidan ajratiladi. Shuningdek ko‘rak kismi pastki tomondan bilak suyagining o‘rtasidan, son osti kismi yukoridan, tizza bulimi pastdan boldir suyagining o‘rtasidan chopiladi.
Uchinchi navga bug‘iz, bilak koldigi va boldir koldigi kiradi. Umuman, ot nimtalarini bulishda yagona standart bulmasligi birmuncha kiyinchiliklarni keltirib chikaradi. Ma’lumki, xar bir nimtalangan bulak o‘zining marfologik xususiyati va kimyoviy tarkibiga ko‘ra bir biridan fark kiladi. Jumladan, kazi va yol osti yog‘, orka kismlarida esa muskul va biriktiruvchi to‘qimalar ko‘prok bo‘ladi. Beli, sagrisi, soni tula otlardan birinchi nav go‘sht, ko‘qrak kafasi o‘zun otlardan kazi ko‘prok chikishi aniklangan.