Кыргыз республикасынын билим берүҮ жана илим министрлиги баткен мамлекеттик университети

Нагыз лексикалык диалектизмдер 
 
 
Нагыз лексикалык диалектизмдер адабий тилде учурабайт, 
бирок андагы тигил же бул сөздөр менен маанилеш келет. 
Мындай сөздөрдүн айрымдары адабий тилге өтүп, анын 
синонимдик кенчин байытат. Мисалы, түштүк диалектиге 
мүнөздүү азил, Талас говорундагы байма-бай [112:194]
136
130
Таджикско-русский словарь. Аталган създ\к. -35-б. 
131
Абдулдаев Э., Бакинова Г., Бейшекеев Н. Ъзбекстандагы кыргыздардын тилиндеги жергиликт\\ ъзгъчъл\ктър. –Ф., 
1962. -178-б 
132
Ж. Мукамбаев. Кыргыз тилинин диалектологиялык създ\г\. -Ф.: Илим,1976. -121-166-б-р. 
133
Современный руский язык / Под. ред. П.А. Леканта. –М.: Высш. школа, 1982. 37-38-б-р. (399 б.); Фомина М. И. 
Кърсът\лгън китеп. 172-б. 
134
Калиев Ғ., Болганбаев ∂. Қазiргi қазақ тiлiнiё лексикологиясы мен фразеологиясы. –Толукт., -оёд. 2-басыл. –
Алматы: Д
∂уiр, 2003. -152-153-б-р. 
135
Сапарбаев А. Кыргыз тилинин лексикологиясы жана фразеологиясы. –Б.: Кыргызстан – Сорос фонду,1997. -191-194-
б-р. (328 б.) 
136
Мукамбаев Ж. КТДС (1976). 194-б. 

---

35 
сөздөрүү азыр адабий тилде тамаша, оюн, удаама-уда деген 
синонимдик түгөйлөрү менен жарыш жумшалып диалектилик 
тагы жоюлуп кеткен. 
Түштүк батыш диалектисине мүнөздүү нагыз лексикалык 
диалектизмдер талдоого алынып жаткан акын-жазуучулардын 
поэтикалык чыгармаларында да, прозалык чыгармаларында да 
учурайт: Арып-чарчап, көңүлү гаш көрүнөт (М.Г. «Д.ш.», 63; 
ад.т. «кыжалат»)., Ошол нурга көңүл кушу байланып, Ү 
Даргөйүңдөн чыгып кетет парасат (Э.Э.»М.п.», 62; ад.т. 
«көңүл, ой»)., Ошону пеш кылып, коркута матап турганыбы? 
(Н.С. «Х.Ш.», 13; ад.т. «опуза»)., -Ит да сыйлайт, ит да биз