Kirish magistrlik dissertatsiyai mavzusining asoslanishi va uning dolzarbligi

 

---

88 
Yosh voleybolchilarda harakatlanish tezkorligini pedagogik
tajriba davomida shakllanish dinamikasi 
 
Test mashqlari 
Guruh 
Tajribadan avval 
rajribadan keyin 
5x5 m.ga mokkisimon 
NG 
14,2 
13,6 
yugurish (sek.). 
TG 
14,0 
12,2 
12 m.ga “archasimon” 
NG 
36,4 
34,6 
yugurish (sek.) 
TG 
36,2 
31,4 
 
 
Izoh: 
NG-nazoratguruhi 
TG- tajriba guruhi 
92 m.ga “ archasimon ” yugurish tajribadan avval NG da 36,4 sek., TG da 
36,2 sek. miqdorda ifodalandi. 
Afsuslanarli joyi shundaki, qariyib 30 yil muqaddam nashrdan chiqarilgan 
voleybolga ixtisoslashgan BO’SM lar dasturida ( Yu.D.Jeleznyak, K.A.Shves, 
N.V.Dolinskaya. Voleybol. / Pourochnaya uchebnaya programma dlya DYuSSh 
i SDYuSIOR. M., 1982., 90 s ) dastlabki tayyorgarlik guruhlariga mo’ljallangan 
tanlov testlari bo’yicha 5x6 m.ga mokkisimon yugurish natijalari 3 hil mezon 
asosida baholangan: 
-12,0 sek. va undan kam - a’lo ; 
- 
12,2 - 12,4 sek. - yaxshi; 
- 
12,5 - 12,8 sek. - qoniqarli . 
92 m.ga “archasimon” yugurish tezligi ham shunday tartibda 
tabaqalashtirilgan: 
- 
31,0 va undan kam - a’lo ; 
- 
31,1 -31,6 sek. - yaxshi; 
- 
31,7 - 32,2 sek. - qoniqarli. 
Bugungi kunda qayd etilgan me’yoriy ko’rsatkichlar darajasi yanada 
shakllantirilgan. 
Jumladan, 
Yu.D.Jeleznyak, 
A.V.Chachin 
va 
Yu.P. 
Sbiromyatnikov (2009)lar tomonidan 2009 yilda nashrdan chiqarilgan BO’SM 
 

---

89 
lar dasturida esa, masalan 5x6 m.ga mokkisimon yugurish tezligi dastlabki 
tayyorgarlik guruhiga qabul qilishda 11,5 sek. deb qabul qilingan. 
Demak, tadqiqotimizda ishtirok etgan bolalarda maxsus tezkorlik bo’yicha 
kuzatilgan o’rtacha ko’rsatkichlar me’yor bo’yicha belgilangan mezonlardan 
ancha “ zaif ” darajada ifoda etilganiga e’tibor qaratadi. 
6 oylik pedagogik tajriba muddati yakunlanganidan so’ng o’tkazilgan 
tadqiqotlar muhim ma’lumotlami aniqlashga imkon berdi. Chunonchi, tajriba 
davomida an’anaviy mazmunli mashg’ulotlarda ishtirok etgan nazorat guruhida 
6 oy mobaynida ham tezkorlik sifati 5x6 m.ga yugurish testi bo’yicha 0,6 sek., 
92 m.ga “ archasimon ” yugurish testi bo’yicha 1,8 sek. o’sganligi kuzatildi 
xolos. 
Tajriba davomida o’tkazilgan eksperimental mazmunli mashg’ulotlarda 
shug’ullanishga kelishgan tajriba guruhidagi bolalarda voleybolga xos 
harakatlanish tezkorligi tajriba yakunida 5x6 m.ga yugurish testi bo’yicha 1,8 
sek.ga , 92 m.ga “ archasimon ” yugurish testi bo’yicha 4,8 sek. o’sganligi qayd 
etildi. Boshqacha qilib aytganda ushbu guruhdagi so’nggi o’rtacha 
ko’rsatgichlar rasmiy me’yor mezonlarining o’rtacha (yaxshi) miqdorlari 
atrofida qayd etildi. 
Demak, bundan shunday to’xtamga kelish mumkinki, tajriba guruhiga 
mo’ljallab ishlab chiqilgan va 6 oy mobaynida shu guruh mashg’ulotlarida 
muntazam qo’llanilgan tezkorlik elementlaridan iborat maxsus o’yinlar ushbu 
sifatni jadal rivojlantirish salohiyatiga ega ekan.