Sivilizatsiyalarning turlari. Insoniyatning bugungi taraqqiyot davriga qadar juda ko‘plab madaniy taraqqiyot bosqichlarini bosib o‘tdi. Hozirgi kun ilm-fani insoniyat tarixini turli tomondan o‘rganar ekan, Kurrai zaminda mavjud bo‘lgan tamaddunlar tarixini ham juda chuqur va mukammal o‘rganishga katta e’tibor qaratmoqda. Bugungi kunga qadar olib borilgan tadqiqotlarning natijasi o‘laroq, zaminimizda mavjud bo‘lgan tamaddunlar bir necha turlarga bo‘linishi qabul qilingan. XIX-XX asrlarda yashab ijod etgan ko‘plab tarixchi, faylasuf, psixolog va sotsiolog olimlar o‘z ilmiy izlanishlari oqibatida sivilizatsiyalarni ko‘plab omillarga ko‘ra turlarga ajratish borasida qator nazariyalarni ishlab chiqdilar. - Sivilizatsiyalarning turlari. Insoniyatning bugungi taraqqiyot davriga qadar juda ko‘plab madaniy taraqqiyot bosqichlarini bosib o‘tdi. Hozirgi kun ilm-fani insoniyat tarixini turli tomondan o‘rganar ekan, Kurrai zaminda mavjud bo‘lgan tamaddunlar tarixini ham juda chuqur va mukammal o‘rganishga katta e’tibor qaratmoqda. Bugungi kunga qadar olib borilgan tadqiqotlarning natijasi o‘laroq, zaminimizda mavjud bo‘lgan tamaddunlar bir necha turlarga bo‘linishi qabul qilingan. XIX-XX asrlarda yashab ijod etgan ko‘plab tarixchi, faylasuf, psixolog va sotsiolog olimlar o‘z ilmiy izlanishlari oqibatida sivilizatsiyalarni ko‘plab omillarga ko‘ra turlarga ajratish borasida qator nazariyalarni ishlab chiqdilar.
- Masalan, ijtimoiy ishlab chiqarish sohasining texnik qurollanganligi, shaxsning ijtimoiy va ma’naviy sohalardagi erkinligi darajasi hamda madaniyat turiga ko‘ra sifat jihatidan har xil sivilizatsiya turlari ajratiladi. Insoniyat o‘z taraqqiyoti davomida ularning har birini bosib o‘tgan. Ba’zi tadqiqotchilar bu turlarni shartli ravishda quyidagicha nomlaydilar:
- kosmogen (qadimgi jamiyat va O‘rta asrlarni qamrab oladi);
- texnogen yoki industrial (kapitalistik va sotsialistik ijtimoiy-iqtisodiy formatsiyalarga mos keladi);
- antrpogen (hozirgi davrning axborotlashgan jamiyati).
Do'stlaringiz bilan baham: |
