Dehqonchilik jamoalari guruhlari vujudga kelganidan so‘ng deqqonchilik iqtisodi uchun qulay shart-sharoitlar yaratishga harakat qilganlar. Dastlabki dehqonchilik jamoalariga yirik daryolar va ularning irmoqlari, tog‘ oldi hududlaridagi shart-sharoitlar ma’qul kelgan. Bu shart-sharoitlarda demografik o‘sish kuchli bo‘lib, mavjud iqtisodiy, ijtimoiy va madaniy hayotni sifat jihatidan yangi pog‘onaga ko‘tardi. Ijtimoiy madaniyat boshlang‘ich ijtimoiy organizmlarga — katta oilali va jamoaviy guruhlarga mos etnik madaniyatdan murakkabroq ijtimoiy tizim rivojlanishi imkoniyatiga ega bo‘ldi. YA’ni, hozirgi zamon fanida ilk shaharlar va ilk davlatlar deb e’tirof etiluvchi murakkab ijtimoiy tuzilmalar vujudga keldi. Odamlarning faqat atrof muhit bilangina emas, balki o‘zaro aloqalari ham murakkablashdi va rang-barang tus oldi. Tabiiy sharoitning umumiyligi yagona ijtimoiy madaniyatning shakllanishiga va qadriyatlarning umumiy tizimi vujudga kelishiga olib keldi. - Dehqonchilik jamoalari guruhlari vujudga kelganidan so‘ng deqqonchilik iqtisodi uchun qulay shart-sharoitlar yaratishga harakat qilganlar. Dastlabki dehqonchilik jamoalariga yirik daryolar va ularning irmoqlari, tog‘ oldi hududlaridagi shart-sharoitlar ma’qul kelgan. Bu shart-sharoitlarda demografik o‘sish kuchli bo‘lib, mavjud iqtisodiy, ijtimoiy va madaniy hayotni sifat jihatidan yangi pog‘onaga ko‘tardi. Ijtimoiy madaniyat boshlang‘ich ijtimoiy organizmlarga — katta oilali va jamoaviy guruhlarga mos etnik madaniyatdan murakkabroq ijtimoiy tizim rivojlanishi imkoniyatiga ega bo‘ldi. YA’ni, hozirgi zamon fanida ilk shaharlar va ilk davlatlar deb e’tirof etiluvchi murakkab ijtimoiy tuzilmalar vujudga keldi. Odamlarning faqat atrof muhit bilangina emas, balki o‘zaro aloqalari ham murakkablashdi va rang-barang tus oldi. Tabiiy sharoitning umumiyligi yagona ijtimoiy madaniyatning shakllanishiga va qadriyatlarning umumiy tizimi vujudga kelishiga olib keldi.
- Bir sivilizatsiyani boshqasidan quyidagi mezonlarga qarab ajratish mumkin: a) nisbatan barqaror chegaralarga ega hudud; b) ijtimoiy-iqtisodiy xususiyatlar; v) aynan mana shu xususiyatlardan kelib chiqqan madaniyat turi; g) uning hayotni ta’minlovchi qadriyatlari; d) diniy-etnik. Sivilizatsiyalar o‘z yutuqlari va turmush tarzini kengaytirish - tarqatish an’analariga egadir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
