Ta’rif:
z
1
=a+bi va
z
2
=s+di kompleks sonlarning
ayirmasi deb shunday
z
3
=x+yi kompleks songa aytiladiki,
bu sonning z
2
bilan yig’indisi
z
1
dan
iborat
bo’ladi,ya’ni:
z
1
- z
2
= z
3
dan
z
2
+ z
3
= z
1
yoki
(a+bi)-(s+di)=x+yi dan
(s+di)+(x+yi)=(s+x)+(d+y)i
U holda,
(s+x)+(d+y)i=a+bi bo’ladi.
Bu hol faqatgina s+x=a va
d+y=b
bo’lgandigina o’rinli bo’ladi.
1-misol:(4+3i)-(1+2i)=(4-1)+(3-2)i=3+i
2-misol: (7+i)-(5+2i)=(7-5)+(1-2)i=2-i
3-misol:(3+4i)-(5+4i)=(3-5)+(4-4)i=-2+0i
4-misol:(6+7i)-(6+2i)=(6-6)+(7-2)i=0+5i
5-miol: (6+5
i)+ (4+3
i)= (6+4)+ (5+3)
i=10+8
i;
6-misol:(9-11
i)+ (4+3
i)= (9+4)+ (-11+3)
i =13-8
i;
7-misol: (0-6
i)+ (8-5
i)= (0+8)+ (-6-5)
i=8-11
i.
Ikkita a+bi va s+di kompleks sonlarini ko’paytirish 4-qoida
asosida bajariladi,ya’ni
birinchi va ikkinchi ko’paytuvchi kompleks sonlar hadma-had ko’paytiriladi:
(
a+bi)(s+di)=as+adi+bsi+bdi
2
=as+(ad+bc)i+bdi
2
Bundan
i
2
= -1 bo’lganligi sababli,
bdi
2
=-
bd
Demak,
(a+bi)(s+di)=(as-bd)+(ad+bs)i
Ta’rif:
a+bi va
s+di kompleks sonlarning ko’paytmasi deb
(as-bd)+(ad+bs)i
Kompleks songa aytiladi.
Har qanday
a+bi ko’rinishidagi kompleks sonning nol 0+0
i songa
ko’paytmasi noldan iborat bo’ladi,ya’ni
(
a+bi)(0+0
i)=0+0
i
Har qanday
a+bi kompleks sonning
n=n+0
i haqiqiy songa ko’paytmasi
quyidagidan iborat:
(
a+bi)(
n+0
i)=
na+nbi
1-misol: (3+4i)(5+0i)=(3*5-4*0)+(4*5+3*0)i=(15-0)+(20+0)i=15+20i.
2-misol:(2+0i)(6-5i)=(2*6-0*5)+(2*(-5)+0*6)i=(12-0)+(-10+0)i=12-10i.
Bo’lish amali. . α
1
=
a
1
+
b
1
i kompleks sonning α
2
=
a
2
+
b
2
i kompleks songa
bo’linmasi deb α
1
= α× α
2
tenglikni qanoatlantiradigan α kompleks songa aytiladi
va u quyidagi formula bilan topiladi:
Do'stlaringiz bilan baham: