Konferensiyasi

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G„OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 37-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublication.
uz
362 
MTTDA BOLALAR ADABIYOTI VA IFODALI O‟QISH FANINING O‟RNI 
 
Yusupova Umida 
Xorazmviloyati Yangibozor tumani Yangibozor 
Pedagogika kolleji ona tili fani òqituvchisi 
Tajiyazova Gòzalxon 
maxsus fan òqituvchisi 
Bolalarada biyoti — bolalar va oʻsmirlar uchun yaratilgan badiiy, ilmiy, ilmiy 
ommabop va publitsistik asarlar majmui. Bularning asosiy qismini badiiy asarlar tashkil 
etadi.Jahon xalqlari, shu jumladan oʻzbek xalqi Bolalar adabiyoti tez aytish, topishmoq, 
oʻyin qoʻshiqlari, rivoyat, afsona, ertak, maqol, masal va doston singari aksariyat qismi 
bolalarga moʻljallab yaratilgan ogʻzaki ijod namunalaridan boshlanadi. Bolalar adabiyotini 
bevosita bolalarga moʻljallab yaratilgan va aslida bolalarga moʻljallanmagan boʻlsada, 
keyinchalik Bolalar adabiyotiga oʻtib qolgan asarlarga ajratish mumkin. 
Bolalar adabiyotining oʻziga xos xususiyati — oʻzgaruvchan hodisa boʻlib, u kitobxon 
yoshi, tarixiy davr va ijtimoiy muhit bilan bevosita bogʻliq. Kitobxon yoshini hisobga olish 
Bolalar adabiyotining eng asosiy xususiyatlaridandir. Maktabgacha yoshdagi bolalarda bu 
koʻrgazmalilik, ezgulik va yovuzlik kuchlarining oddiy koʻrinishdagi ziddiyatlariga 
asoslangan boʻlsa, oʻsmirlar uchun yaratilgan adabiyotda murakkab hayotdagi murakkab 
kishilarning ruhiyati ochila boshlaydi. 
Bolalar adabiyotining yana bir xususiyati uning harakatga boyligidir. Bundan Bolalar 
adabiyotida syujetga boʻlgan talab ham kelibchiqadi.U voqealarning tezkor, qiziqarli, 
fantaziyaga, yumorga boy ravishda yechilishini talab qiladi. 
Barchamizga ma‘lumki, bolalar adabiyoti so‘z san‘ati va tarbiya vositasidir. 
Kichkintoylar uchun yoziladigan har qanday badiiy asar ularning yosh xususiyatlariga, 
saviyalariga mos, kitobxonlar qalbida o‗y-fikrlar uyg‗otadigan, yorqin obrazlarga boy, 
yuksak g‗oyalarga, ulkan va porloq ishlarga ilhomlantiradigan bo‗lishi zarur. Eng muhimi, 
mavzular tushunarli, sodda va qiziqarli tilda ifodalanishi kerak. 
Bolalar yozuvchilarning eng yaxshi kitoblari yosh avlodni hayotga to‗g‗ri 
munosabatda bo‗lishga o‗rgatadi, ona diyorimizga, mehnatga muhabbat, zamonamizga 
sadoqat ruhida tarbiyalaydi, ularni yurtimizning munosib farzandlari bo‗lishga 
chaqiradi.Kitob bolani dunyoqarashini shakllantirishga yordam beradi, harakterini 
tarbiyalaydi, ilm fanga muhabbatini oshiradi.Kitob xalqimizning o‗tmishi, ilg‗or 
madaniyatimiz, fan va texnikamiz yutuqlari bilan tanishtiradi, faxr-iftixor tuyg‗ularini 
o‗stiradi. 
Mana shunday buyuk maqsadni ado etadigan bolalar adabiyotimizning paydo 
bo‗lishida xalq og‗zaki ijodining ta‘siri kuchli bo‗ldi. Shuningdek, bolalar adabiyoti 
taraqqiyoti jamiyatning umumiy rivoji bilan ham uzviy bog‗liqdir. Bu jihatdan Mahmud 
Koshg‗ariyning 
„Devoni 
lug‗otit 
turk― 
asarini 
eslash 
o‗rinli. 
XI 
asrningbuyuktilshunosolimio‗zkitobigajudako‗pma‘lumotlarnijamlagan.Kitobda 

---