Konferensiyasi

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‟YXATI: 
 
1. Markaziy Osiyo XX asr boshida: islohotlar, yangilanish, taraqqiyot va 
mustamlakachilik uchun kurash, T., 2001. 
2. Oʻzbekistonning yangi tarixi, 1 kitob ―Turkiston chor Rossiyasi mustamlakachiligi 
davrida‖, T., 2000; 
3. Sirojiddin Ahmad. Munavarqori. Esse. «Sharq yulduzi» jurnali, 1992, 5-son 
4. Xolboev S. Munavvarqori. «Fan va turmush», 1991, 4-son. 
5. Ziyo Sayd, Tanlangan asarlar, T., 1974; 

---

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G„OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 37-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublication.
uz
380 
TASVIRIY SAN‟AT FANI AHAMIYATI 
 
Raxmanova Zarnigor Salimjon qizi 
Namangan davlat univtrsiteti 
San‘atshunoslik fakiltrti 1 kurs magistri 
 
Annotatsiya: bu maqolada tasviriy san‘at fani ahamiyati, asosiy fanlardan farqi, 
kompozitsiya yaratish bosqichlari, maktab yoshigadi o‘quvchilar bosh moyasi ishlash 
prinsipi va fikrlash bosqichlari haqida so‘z etiladi. 
Kalit so‟zlar: kompozitsiya, analiz,ufq chizig‘i, pastel, element, shakl. 
Maktab dasturidagi hech bir fan ota-onalar va o'quvchilar o'rtasida tasviriy san'at darsi 
kabi qarama-qarshi fikrlarga ega emas. Ba'zilar bu fan bola rivojlanishi uchun juda kerakli 
deb hisoblasalar, ba'zilar tasviriy san'at inson hayotida muhim ahamiyat kasb etmaydigan 
fan deb hisoblashadi va bu fanni dasturdan olib o'rniga "kerakli" fanga almashtirish degan 
fikrga ega. Misol uchun matematika, chet tili, informatika va shu kabi fanlarga. Qisqasi, ona 
tili fani savodhonlikni o'rgatsa, adabiyot fani nutq madaniyatini shakillanishiga yordam 
beradi. So'zsiz matematika fani barcha fanlar "otasi" deb hisoblanadi. Matematika va 
tas'viriy san'at fanini qiyoslash bilan hech qanday natijaga erisha olmaymiz. Maktab 
ma'muriyati va o'qituvchilar fikricha esa tasviriy san'at fani bola uchun "asosiy fanlar" 
orasida dam olish uchun vaqt deb bilishadi. Shuning uchun maktab jadvalida bu fan oxirgi 
dars soatlarda va hafta oxirlariga qo'yiladi. Albatta bunday munosabat quyidagi tasviriy 
san'at fani vazifalari stereotiplariga tayangan holda paydo bo'ladi: 
•konkret bir predmetni akademik darajada chizishni o'rgatish(kub, shar, konus) 
•dadil qalam bilan chizish 
•moyqalamni to'g'ri ushlash 
•rang, rangli qalam, pastel bilan ishlash. 
Tasviriy san'at fani bu keltirib o'tgan vazifalar bilangina cheklanib qolmasligini 
tushunushimiz kerak. 
Hammamizga ma'lumki inson miyasi ikki yarimsharlardan iborat. Nega bunday 
yaratilgan? degan savol paydo bo'ladi. Inson organizmi- bir tizim, va unda hech bir a'zo 
kereksiz va kerakliga ajratilmaydi. 
Chap yarimshari- mantiqiy fikrlash, ma'lumotlar tuzilishiga javob beradi. O'ng 
yarimshari- emotsional holat, ijodiy fikrlashga javob beradi. Aynan shu yarinsharimiz atrof-
muhitdan kelayotgan ma'lumotlarni qabul qiladi. Eslab qolishimiz, e'tibor berishimiz, 
qiziqgan narsamizga intilishimizga undaydi. 
Tasviriy san'at darsida barcha yuk o'ng yarimshariga tushadi va u aktivlashadi. Chap 
yarimshariga tushgan yukni yengillashtiradi. Ammo chap yarimshari dam oladi degani 
emas, balkim u o'ng yarim shari bilan tizimli ishga tushadi. 
Buni isbotqilish uchun o'quvchiga quyidagi vazifani bajarishi uchun berishimiz 
mumkin. 

---