Kreditga layoqatlik tahlilining mazmuni, maqsadi va vazifalari

*

O‘zbekistondagi

 

banklar  tarkibi:CHet  el  kapitali  ishtirokidagi  banklar(5);  Xususiy  banklar(7);  Aksiyadorlik  tijorat

 

banklar(11); Davlat banklari (3) 

 

 

Umumiy  jihatlar.  Kreditga  layoqatlikni  banklar  tomonidan  tahlil  qilishda 

quyidagi kompleks ko‘rsatkichlar tizimi o‘rganilishi lozim. 

 

 

 

-jadval 

Balans likvidligini tahlil etish metodikasi 

 

 

 

Balans likvidligining umumiy 

 

Korxona likvidligi ko‘rsatkichlarini 

tahlili 

 

tahlili 

 

Aylanuvchanlik ko‘rsatkichlari tahlili 

 

265 

---

Foyda ko‘rsatkichlarining tahlili 

 

Moliyaviy arqarorlik ko‘rsatkichlari tahlili 

 

Iqtisodiy nochorlik bankrotlik extimolining tahlili 

 

Korxona  likvidliligi  -  bu  korxonaning  yuzaga  kelgan  majburiyatlarini 

qoplash  maqsadida  tezkor  ravishda  va  minimal  xarajatlar  bilan  o‘z  aktivlarini 

pulga aylantira olish qobiliyati hisoblanadi. 

 

Korxonaning  to‘lovga  layoqatliligi  –  korxona  kapitaliga  zarar  etkazmagan 

holda  barcha  majburiyatlarni  to‘lay  olish  qobiliyatidir.  Umumiy  holda  korxona 

likvidliligi texnologik, ya’ni aktivlarning pulga aylanish tezligi jarayoni, qolaversa, 

korxona buxgalteriya balansining likvidligi hamdir. 

 

Passivdagi  joriy  majburiyatlarni  qoplash  maqsadida  aktivlarni  tezkor 

ravishda sotish orqali balans likvidligiga ega bo‘linadi. 

 

Passivdagi  joriy  majburiyatlarni  qoplash  maqsadida  aktiv  mablag‘larni 

tezkor ravishda sotish orqali balans likvidligi yuzaga keladi. 

 

Balans  likvidligini  taminlashda  mablag‘larni  joylashtirish  muddatining 

ularning  majburiyatlarga  jalb  qilinishi  muddatiga  to‘g‘ri  kelishi  alohida  ahamiyat 

qaratish lozim. YA’ni passiv tomondagi majburiyatlarni so‘ndirish mundati qancha 

bo‘lsa, aktivlarning muddati ham unga mos holda bo‘lishi kerak. Aktivlar tarkibida 

yuqori likvidli aktivlar salmog‘ining yuqori bo‘lishi korxona likvidligining yuqori 

bo‘lishiga olib keladi. 

 

Likvidlikka  bo‘lgan  ehtiyoj  istalgan  davr  uchun  hisoblanishi  mumkin. 

Likvid mablag‘larga bo‘lgan talab va taklif doimo o‘zgaruvchan bo‘ladi. Likvidligi 

bo‘lmagan korxona to‘lovga layoqatli bo‘la olmaydi. 

 

-jadval