Reja: - Kriptovalyuta
- Kriptografiya
- Xesh-funksiyaning asosiy tushunchalari
- Tranzaksiyalar
- Kriptovalyutalar texnologiyasi
- Kriptovalyuta bu Raqamli Valyuta turi boʻlib, uning ichki hisob birliklari markazlashtirilmagan to'lov tizimi tomonidan taʼminlanadi (ichki yoki tashqi maʼmur yoki boshqa maʼmur yoʻq) uning analogi)[1][2] toʻliq avtomatik rejimda ishlaydi. Kriptovalyutaning oʻzi hech qanday maxsus moddiy yoki elektron shaklga ega emas - bu shunchaki maʼlumotlarni uzatish protokoli maʼlumotlar paketining tegishli pozitsiyasida qayd etilgan ushbu hisob birliklari miqdorini koʻrsatadigan raqamdir va koʻpincha. hatto shifrlanmagan, shuningdek tizim manzillari orasidagi operatsiyalar haqidagi boshqa barcha maʼlumotlar.
- Kriptovalyuta atamasi 2011-yilda Forbes jurnalida chop etilgan Bitcoin tizimi „Kriptovalyuta“ haqidagi maqola chop etilgandan keyin oʻz oʻrnini egalladi[3]. Shu bilan birga, bitkoin yaratuvchisi ham, boshqa koʻplab mualliflar ham “elektron naqd pul (inglizcha: elektron naqd pul) atamasidan foydalanishgan.
Kriptografiyaning asosiy vazifasi – axborotni o‗zgartirishlardan va uni saqlash hamda yuboruvchidan oluvchiga uzatish jarayonida sanksiyasiz kirishdan himoya qilishdir. Bunga ma‘lumotlarni saqlash, ishlov berish va almashish tizimida quyidagi elementlardan foydalanish yo‗li bilan erishiladi: Kriptografik kalitlar – belgilarning muayyan qoidalar bo‗yicha tartibga solingan tasodifiy ketma-ketligidir. Har bir kalit noyob bo‗lib, belgilar ketma-ketligi hech qachon takrorlanmaydi. Kalit bitta foydalanuvchiga yoki foydalanuvchilar guruhiga qarashli bo‗lishi mumkin. Maxfiylik siyosati (konfidensiallik) – maxsus algoritmlar va shifrlash usullari (simmetrik va asimmetrik), abonentlarning o‗zaro autentifikatsiyasi (parollar bilan almashish), raqamli sertifikatlar va imzolar, va hokazolardan foydalanish hisobiga erishiladi. Uzatiladigan ma‟lumotlar yaxlitligi va haqiqiyligi – shifrlash orqali saqlanadi, elektron imzo bilan tasdiqlanadi. Autentifikatsiya – tizimning faqat qonuniy ishtirokchilari o‗rtasida aloqani o‗rnatish, buzib kirishlardan himoya. Tizimga kirishga ruxsat olish uchun abonent tekshiruvdan o‗tib, o‗zining foydalanuvchi huquqlarini tasdiqlashi lozim. Ma‟lumotlarni shifrlash – shunday fundamentki, unda ma‘lumotlarni himoya qilishning butun tizimi quriladi. SHifr – bu dastlabki ma‘lumotning uni taqdim etishning boshqa shakliga o‗zgarishidir, lekin barcha dastlabki ma‘lumotlarni - Kriptografiyaning asosiy vazifasi – axborotni o‗zgartirishlardan va uni saqlash hamda yuboruvchidan oluvchiga uzatish jarayonida sanksiyasiz kirishdan himoya qilishdir. Bunga ma‘lumotlarni saqlash, ishlov berish va almashish tizimida quyidagi elementlardan foydalanish yo‗li bilan erishiladi: Kriptografik kalitlar – belgilarning muayyan qoidalar bo‗yicha tartibga solingan tasodifiy ketma-ketligidir. Har bir kalit noyob bo‗lib, belgilar ketma-ketligi hech qachon takrorlanmaydi. Kalit bitta foydalanuvchiga yoki foydalanuvchilar guruhiga qarashli bo‗lishi mumkin. Maxfiylik siyosati (konfidensiallik) – maxsus algoritmlar va shifrlash usullari (simmetrik va asimmetrik), abonentlarning o‗zaro autentifikatsiyasi (parollar bilan almashish), raqamli sertifikatlar va imzolar, va hokazolardan foydalanish hisobiga erishiladi. Uzatiladigan ma‟lumotlar yaxlitligi va haqiqiyligi – shifrlash orqali saqlanadi, elektron imzo bilan tasdiqlanadi. Autentifikatsiya – tizimning faqat qonuniy ishtirokchilari o‗rtasida aloqani o‗rnatish, buzib kirishlardan himoya. Tizimga kirishga ruxsat olish uchun abonent tekshiruvdan o‗tib, o‗zining foydalanuvchi huquqlarini tasdiqlashi lozim. Ma‟lumotlarni shifrlash – shunday fundamentki, unda ma‘lumotlarni himoya qilishning butun tizimi quriladi. SHifr – bu dastlabki ma‘lumotning uni taqdim etishning boshqa shakliga o‗zgarishidir, lekin barcha dastlabki ma‘lumotlarni
Do'stlaringiz bilan baham: |
