1.Bob yuzasidan xulosa
Zoopsixologiya fan yosh fanlar qatoriga kiradi. Fanning paydo bo'lishi 200 yil atrofida deb tahmin qilinadi. Biroq uning asosi qadimdan o'rganilgan. Birinchi navbatda etologiya sohasini rivojlanishi bilan bog'liq, ya'ni yovvoyi hayvonlarni xonakilashtiri, shuning asosida zoopsixologiya rivojlana boshlagan. qo'lga o'rgatish. Hayvonlarning xattiharakatlarni empirik jihatdan o'rganish turli xildagi hayvonlarni xonakilashtirish imkoniyatini yaratdi. Biroq bizga qadar qadimiy o'rgatish holatlari etib kelmagan, biz o'rgatish holatini yaqinroq holati bilan tahlil qilish imkoniyatiga egamiz. Zoopsixologiya fani rivojlanish holatida mustaqil fan sifatida emas, balki dunyoqarashning bir turi sifatida shakllangan. Hayvonlarning xulq atvorifaylusuflar tomonidan ko'proq o'rganilgan. Bu esa teologik nazariyani keltirib chiqardi. Hech bir olim hayvonlarning xatti-harakatlarini tahlil qilmasdan boshqa holatga o'tmagan. Shaxs nazariyalarida ham albatta shu holatga murojaat qilinadi
Zoopsixologiyada nazariyalar klassifikasiyasi. Umuman olganda zoopsixologiya haqidagi nazariyalarni ikkita katta guruhga ajratishimiz mumkin: kreasion (teologik) va rasional (tabiiy ilmiy)3.
Kreatsion harakat nazariyasi faraz sifatida talqin qilinadi, unda quyidagi holatlar tahlil qilinadi yuqori ong mavjudligi boshqalar uchun qaror qabul qilish imkoniyatining mavjudligi. Ular ikki guruhga bo'linadi:
kartezianlik;
harakatning metafizik nazariyasi.
Rasional nazariyaning asosida hayvonlarning hatti harakati ong orqali boshqarilishi talqin qilinadi. Ularni instinktlar deb e'tirof qilinadi. Instinklar esa shaxsiy tajribalar bilan umumlashtiriladi, bunda albatta shaxsiy tajribaning o'rni katta deb xisoblanadi. Oxirgi aytilgan holatlarni insonda improvizasiya deb ataladi. Bu farazlarmaterialistik xisoblanadi.
II.Bob Qiyosiy psixologiyani Rassiyada ilmiy-nazariy o’rganilishi
Do'stlaringiz bilan baham: |
