Laboratoriya ishi 35 Potensiometriya. Kuchli yoki kuchsiz kislotalarni va ishqorlar miqdorini aniqlash. Metodning mohiyati

Kerakli asboblar, idishlar va reaktivlar:

1. 
   pH 340 elektron potensiometri;
   
2. 
   ion-selektiv elektrod;
   
3. 
   xlor-kumushli elektrod;
   
4. 
   analitik tarozi;
   
5. 
   100 ml li o‘lchov kolbalari;
   
6. 
   byuks;
   
7. 
   distirllangan suv
   
8. 
   etalon eritmalar;
   
9. 
   vodoprovod suvi;
   
10. 
    to‘plamda mavjud bo‘lgan istalgan uchta tuz;
    
11. 
    kaliy nitrat tuzi aralashmasi;
    

Ishni bajarish tartibi
1. pH ni shisha elektrod yordamida aniqlash. pH -metrni sozlash yo‘riqnomadagi kabi bufer eritma orqali olib boriladi.
To‘g‘rilanganligini ikkinchi etalon eritmaning pH buferini o‘lchash orqali tekshiring. Asbobni ∆ pH ≤ 0,01 bo‘lganda ishlatish mumkin.
Vodoprovod suvining pH qiymatini o‘lchang, olingan natijalarni nazariy jihatdan hisoblang. Mavjud to‘plamdan 3 ta turli hil tuzlarning pH ko‘rsatkichini o‘lchang. Laboratoriya jurnaliga pH ni o‘lchash sxemasini yozing. Bunda berilgan elektrod bilan uning ishlash prinsipini va aniqlash chegaralarini ko‘rsating (yo‘riqnomaga qarang).
2. pNO₃^- ni ion-selektiv elektrod yordamida aniqlash. Elektron potensiometrning “ind” gnezdosiga nitratli ion selektiv elektrodni joylashtiring. Tenglashtiruvchi Cl-Ag li elektrodni “vsp” gnezdosida joylashtiring. Mazkur qurilmaning yuriqnomasiga asosan KNO₃ ning turli konsentrasiyadagi eritmalarining EYUK larini ikkala elektrodni tushirib o‘lchang va milimetrli qog‘ozga E-rS koordinatlarida olingan natijalar grafigini tuzing. Grafik asosida noma’lum eritmadagi KNO₃ning konsentrasiyasini aniqlang. Buning uchun laborantdan analiz uchun namunani oling (tuzlarning quruq aralashmasi). Analitik tarozida ~ 0,1 g o‘lchab olib distirllangan suvda eriting va eritmani 100 ml li o‘lchov kolbasiga o‘tkazing. Eritmani kolbadagi belgiga etkazganingizdan keyin yaxshilab aralashtiring va E kattalikni uch martadan kam bo‘lmagan miqdorda o‘lchang. Olingan natijalarni nazariy jihatdan hisoblang E kattaliklari va dastlab tuzilgan garafikdan foydalanib olingan KNO₃ ning konsentrasiyasini aniqlang.
Laboratoriyada olingan natijalar asosida analiz uchun olingan KNO₃ namunasini aralashmadagi miqdorini 95 % aniqlik bilan C_r larini ko‘rsatgan holda laboratoriyaga topshiring.
Darajalangan grafikni tuzishning o‘rniga, uning tenglamasini kichik kvadratlar metodi bo‘ycha hisoblash mumkin. Bu holdaajratilgan tenglamani ishlatish kerak.
O‘qituvchining ko‘rsatmalari asosida qo‘shimcha topshiriqlarni (φ-rC) grafigini tuzish, chetki moddalar kiritilishi natijasida elektrod ko‘rsatgichining o‘zgarishini ko‘rish mumkin.
Konsentratsiyani 2 marta oshirganda nitrat elektrod potensial necha millivoltga o‘zgaradi?