Lavrov vitaliy alekseyevich mamatmusayev toxir shaydulovich
XVI - XIX asr Shayboniylar – O„zbek xonliklari davri
Download 2.05 Mb. Pdf ko'rish
|
O‘RTA OSIYO SHAHARSOZLIK MADANIYATI
- Bu sahifa navigatsiya:
- Buxoro xonliklari davri.
|
2. XVI - XIX asr Shayboniylar – O„zbek xonliklari davri
XVI asrning birinchi yarmida Movarounnahrda xokimiyat uchun uzoq yillik urushlar, siyosiy tushkunlik mamlakat iqtisodiga katta ta‟sir yetkazdi, o„zga 126 davlatlar bilan aloqalar uzila boshladi. Faqat XVI asrning ikkinchi yarmidagina Movarounnahrda mustaqil davlatlar – Buxoro va Xiva xonliklari tashkil bo„lib, o„zini tiklay boshladi. XVIII asrning boshida uzoq urushlardan so„ng mustaqil Qo„qon xonligi tashkil topdi. Lekin bu davlatlar o„rtasida ta‟sir doirasi uchun har doim o„zaro urushlar davom etib turdi. Umuman XVI – XIX asrning birinchi yarmi siyosiy, iqtisodiy, xalqaro munosabatlarda oldingi yutuqlarni yo„qotish, ko„p sohalarda orqaga ketish davri sifatida tarixda ma‟lumdir. Lekin shunga qaramay madaniy hayotda qator ijobiy natijalar ham yuz berganini ko„ramiz. Buxoro amirligi, Qo„qon va Xiva xonliklarida shaharlar rivojlandi, masjidu madrasa, xonaqoh–rabot, hammom, karvonsaroy va shifoxonalar bunyod etildi. Buxorodagi Mir Arab, Abdullaxon II, Abdulazizxon madrasalari, Toshkentdagi Ko„kaldosh madrasasi va Qaffol Shoshiy maqbarasi, Xivadagi Olloqulixon majmuasi, Qo„qondagi Qo„shmadrasa, Norbo„tabiy va Modarixon madrasalari, Modarixon qasri, Xudoyorxon saroyi shular jumlasidandir. Buxoro xonliklari davri. XVI asr oxiridan to XIX asrgacha Buxoroning 12 kilometrlik shahar devori bo„lib, u xom g„isht va paxsadan ko„tarilgan edi. Darvozalar esa pishiq g„ishtdan ishlangan. 11 darvozadan faqat ikkita - Abdullaxon II Buxoroning g„arbiy devorida qurdirgan Qorako„l va Talipoch darvozalarigina saqlanib qolgan edi. 2007–2009 yillar davomida arxeologik izlanishlar natijasida ilgarigi Darvozai Samarqand va Darvozai Shayx Jalol shahar darvozalarining poydevor qoldiqlari topildi. Ilmiy izlanishlar va arxiv materiallari asosida loyiha tuzilib Darvozai Samarqand va Darvozai Shayx Jalol shahar darvozalari qayta tiklandi hamda Shayx Jalol darvozasiga tutashgan shaharning qurshov devori 850 metr masofadagi qismi ta‟mirlandi. Devorning asosi mustahkamlandi, 11 metr balandlikda devor sathi saqlanib (oblitsovka qilinib) dandalari bilan tiklandi. Download 2.05 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|