Ldoshev, Q. Muftaydinov, V. Abdurahmonov

iqtisodiyotdir. Iqtisodiy islohotlarning bosh yo‘nalishi ham, Prezidentimiz
I. Karimov qayta-qayta ta’kidlayotganidek, milliy Iqtisodiyotimiz tarkibini 
o ‘zgartirish, jahon bozoriga tayyor mahsulotlar bilan chiqishdir. Bu 
zaruratni o ‘tgan asr boshlaridayoq, jadidlar idrok etgan, bizni bu haqda 
ogoh etib o ‘tgan edilar. Bu haqda M. Behbudiyning quyidagi so‘zlari g'oyat 
o ‘rindir: «Turkiston mevasi, donasi, toshi, tufrog‘i eski nimarsalari Ovrupa 
bozoriga ketar. Muni Ovrupo dallollari kelib oz bahoga olib ketar, mehnatni 
biz qilurmiz, foydani ular ko‘rar. 0 ‘z nimarsamizni Ovrupa bozoriga eltib, 
yaxshi bahoga sotaturgon bizda bir odam yo‘q. Azbaski, Ovrupa ila savdo 
qilaturg'on kishini (o‘zi) avval o ‘n sana zamona ilmi o ‘qimog‘i lozim2».
3. «Ihroj va a’mol san’ati» - milliy iqtisodiyot tarkibini o‘zgartirish
omili
Odamlarning daromad topish manbayi ijtimoiy mehnat taqsimotining 
qanchalik rivojlanishiga bog‘liq. Biroq, bozor iqtisodiyoti shakllanayotgan 
davrda ko‘proq tijoratga, savdo-sotiqqa urg‘u berishadi. Abdurauf Fitrat 
tijoratni daromad topishning manbayi ekanini e’tirof etsa-da, biroq tijorat 
bilangina boyish mumkin emas deb hisoblaydi. U yozadiki, iqtisodiy 
taraqqiyotga, farovon va obod yashashga olib keluvchi boshqa yo‘llar ham 
bor. Ana shulardan biri- «ihroj san’ati», ya’ni yer osti boyliklarini chiqarib 
olish va «a’mol san’ati», ya’ni uskunalar (fabrika, zavodlar) yaratishdir. 
Turkiston bag‘rida tilla, mis, temir, ko‘mir, lampa moyi va boshqa juda 
ko‘p tabiiy boyliklarning miqdori mavjud, ular koni foyda, ularni ishga 
solish orqali xalqni bahramand etish lozim. «Buxoroliklar, bu xudo bergan 
ne’matlardan foydalanmasangiz, albatta, ko‘p o'tmay begonalar bu 
boyliklaiga ega bo‘lib oladilar... Dunyo-dunyo pul ishlab oladilar... U vaqtda