Lektsiya №20 Osimliklerdin osiui, раўажланыўы jobasi

Gibberellinler Fusazium zamoriginan alingan gibberelln kislotasi emeliy islerde kolaniladi:
Olar: 1. Tuximsiz (kishmish) juzimlerdin onimdarligin arttiriu da kollaniladi . Kishmish sorti edette mayda juzim jemisinen bolganliktan onin jemislerinin karamin ulkeytiu maksetinde sebiledi.
2. Osimliklerdi uykidan oyatiuda kollaniladi. Gibberill kislotasi (1-2gr/ l) eritpesi xem tiomochevina(20mg/l) jana kazip alingan kartofel` tuypegine sebildi xem kozshelerdin tez osiuin temiynleydi. Bul usil Ozbekstannin Surxander`ya xem Kashkader`ya ualayatlarinda jilina kartofel`den eki ret onim aliu ushin kollaniladi.
Reterdantlar Paxaldin uzayip ketiuin toktatuida kollanilatugin sintetikalik zatlardi retardantlar dep ataydi Olardin tesir etiu mexnizmi osimlikte gibberilin sintezin peseytiu menen boladi. Retardant sipatinda xlorxolinxlor(xxx, tur) olar xem t. b kollaniladi.
Retardantlar kobinshe biydaylardi jigilip kaliudan saklau ushin ,ovosh eginleri xem baskada eginlerdin boyinin osip ketip paxalinin jigilip kaliuinan saklau ushin kollaniladi.
Miyue agashlarin alar menen isley beriu jas osimliklerdin tez miyueleuin temiynlep,miyuesi piser aldinda kollaniu,miyuenin zureetinin togiliuin boldirmaydi.
Etilen Etilen kok miyuelerdi satidan aldin tez pisiui ushin kollaniladi. Etilennen baska etrel miyuelerdin tez pisiuin temiynlep, miyueni mashinada birden terip aliuga imkaniyat tuugizadi.
Etrel molekulasi kishkil eritpede turakli boladi,birak kletka ishine kirgennen keyin xelsiz ishki ortalikta tarkalip odan etilen ajiralip shigadi. Kiyar, palaukabak,askabak xem baskalardi etrel menen isleu beriu,olarda apalik gullerdin sanin asirip,xasildin kobeyiuin temiynleydi.
Ontogenez uaktinda osimlik organizmi birkansha etaplardi otedi: Embrionallik,yuvenillik(jaslik) ,erjetkenlik xem kobeyiu,kartayiu xem oliu. Bul etaplardin xer biri osiu xem rauajlaniu izbe-iz fazalarina iye boladi. Organlardin baslamasi apikal` meristemamada boladi. Tkanlardin keliplesiui initsial kletkanin payda boliuinan baslanadi. Osiu ozgesheligi xem morfogenez kletkanin soziliuina xem boliniuine baylanisli. Osimliktin regeneratsiyasinin aktiv boliui onin bir jerde turakli tirishiligine baylanisli. Osimliktin normal tirishiliginde kandaymorfogenez protsessi bolsa, regeneratsiya mexanizmi sonday taklette boladi. Osimliktin osiuinle periodlilik ajiraladi. Kolaysiz uakitlari osimlik mejburiy tinishlikka otedi.
Morfogenezge, regeneratsiyaga,osimliktin osiu xem rauajlaniuina tesir etetugin tiykargi endogen faktorga fitogarmonlar kiredi. Sogan baylanisli olar diykanshilikta kennnen kollaniladi.