Library ziyonet uz/ A lvido, ey

Alvido, ey Gulsari (qissa) 
Chingiz Aytmatov 
 
31 
library.ziyonet.uz/ 
 
bilan yer tepishardi. Oʻrtada chollar – saylni boshqaruvchilar otlarini gijinglatib 
yurishardi. 
 
Gulsari gʻayrat va shijoati tobora oshib, kuchga toʻlib-toshib borayotganligini his qilardi. 
Ichiga goʻyo qanaqadir otashin ruh kirib olganday, bundan qutulish uchun tezroq davraga 
otilib kirish, soʻng oʻqday uchib ketish kerak edi. 
 
Boshqaruvchilar davraga kirishga ishora qilishgach, Tanaboy tizginni boʻshatdi, ot uni 
oʻrtaga olib kirdi va hali qayoqqa qarab chopishni bilmay aylana boshladi. Qator oralari 
guvillab «Gulsari!» «Gulsari!» degan soʻzlar eshitildi. 
 
Katta poygada qatnashishni istaganlarning hammasi davraga kirdi. Ellikka yaqin 
chavandoz yigʻildi. 
 
– Xalqdan fotiha oling! – dedi saylning bosh boshqaruvchisi tantanali suratda. 
 
Peshonalarini qattiq tangʻib olgan taqir boshli chavandozlar kaftlarini ochganlaricha 
qoʻllarini baland koʻtarishib qator boʻylab yurishdi va «O-mi-in!» degan ovoz u 
chekkasidan bu chekkasigacha gurillib tarqaldi, yuzlab qoʻllar peshonalarga koʻtarilib, 
kaftlar oqib tushayotgan suv oqimi singari yuzlaridan sirgʻalib tushdi. 
 
Shundan soʻng chavandozlar bu yerdan toʻqqiz chaqirim naridagi poyga boshlanadigan 
joyga otlarini yoʻrttirib ketishdi. 
 
Bu orada davrada otsiz va otliqlarning kurashi, egardan tortib tushirish, chopib oʻtayotib 
yerdan tangani olish va boshqa musobaqa oʻyinlari boshlandi. Bularning hammasi faqat 
katta oʻyinning boshlanishi edi, xolos. Eng muhimi u yoqda, chavandozlar chopib 
borayotgan tomonda boshlanardi. 
 
Gulsari yoʻlda qizishardi. U xoʻjayinining nega jilovini qoʻyib yubormasligini 
tushunmasdi. Atrofda boshqa otlar ham gijinglashar va yulqinishar edi. Ularning koʻpligi 
va hammasi chopishni xohlayotganligidan saman yoʻrgʻa asabiylashar va toqatsizlanib 
qaltirardi. 
 
Nihoyat, hamma startga – poyga boshlanadigan joyda bir qator boʻlib tizildi, poyga boshi 
safdagilarning oldidan u chekkadan bu chekkaga qadar chopib oʻtdi-da, oq roʻmolchani 
koʻtardi. Hamma sergaklanib qotib qoldi. Roʻmolcha silkindi. Otlar irgʻib joylaridan 
qoʻzgʻalishdi, gʻayrati toshgan Gulsari ham hamma bilan birga oldinga tashlandi. Son-
sanoqsiz tuyoqlar ostida yer gumburlab ketdi, chang-toʻzon koʻtarildi. Chavandozlarning 
«ha, chuh, ha, chuh!»lari va qiyqiriqlari ostida otlar oʻqday uchib borardilar. Sakrab 
chopishni bilmagan Gulsarigina yelib borardi. Uning ojizligi ham, qudrati ham shunda 
edi. 
 
Dastlab hammasi gʻuj boʻlib, bir necha daqiqadan keyin oldinma-ketin chopib ketishdi, 

---