Лизинг асосий фондларни янгилаш усули сифатида


Лизингнинг ицтисодий табиати


Download 131.05 Kb.
bet4/18
Sana12.03.2023
Hajmi131.05 Kb.
#1264652
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   18
Bog'liq
Лизинг

Лизингнинг ицтисодий табиати
Узбекистон икгисодиётидаги тузилмавий узгаришлар,
икгисодий ислохотларнинг чукурлашуви ва тадбиркорликнинг
ривожланиши асосий капитални янгилаш учун кушимча молиявий
ресурслар кддиришни, излаб топишни талаб кдлади. Умуман
миллий икгисодиёт ва хусусан, янги шаклланаётган тадбиркорлик
тузилмалари ички молиявий ресурсларининг чекланганлиги
инвестицияларни молиялаштиришнинг ноанъанавий манба ва
усулларини излаш заруратини келтириб чикаради. Шундай манба
ва усуллар сифатида жахон амалиётида хорижий капиталнинг
кучиб юришига асосланган, кушма корпоратив мулкчиликнинг
яратилишини келтириш мумкин. Булар хорижий кредит линияларини, давлатлараро карзларни жалб килиш асосида ли зинг муносабатларини йулга куйилишини келтириш мумкин.
Шунингдек лизинг асосида янги технология ва асбобускуналарни фойдаланиш учун олиб туриш амалиёти бунинг
далилидир.
Лизинг фан-техника тараккиёти хамда хусусий, гурухий ва
ижтимоий манфаатларни уйгун равишда бирга кушиш талабларига
тула-тукис жавоб беради. Молиявий кийинчиликлар шароитида лизинг тадбиркорларнинг энг янги технология ва замонавий асбобускуналардан бахраманд булишига имкон беради.
Бозор иктисодиёти ривожланган мамлакатларда лизинг
бизнеснинг алохида бир тури сифатида к^аралади. У лизинг
махсулотларининг ишлаб чикарувчилари, истеъмолчилари учун,
шунингдек шу турдаги бизнес билан шугулланаётган молиявий
воситачилар учун \ам мухим булган бир к,анча вазифаларни х;ал
этади. Ички ва ташк,и бозорлар учун катти к ракобат шароитида
асбоб-ускуналарнинг техник хусусиятларинигина эмас, айни
вактда мазкур асбоб-ускуналар истеъмолчиларига куйиладиган
молиявий шартлар, шунингдек кушимча хизматлар хам тобора
ахамиятли булиб боради. Истеъмолчиларнинг бундай кушимча
талабларини кондиришда молиялаштиришнинг истикболли усули
булган лизинг тула-тукис хизмат килади. Тадбиркорлик
фаолиятини молиялаштиришнинг шу янги усулини я кин
келажакда кенг жорий килиш, шунингдек чет эл тажрибасидан
тугри фойдаланиш учун, бизнинг назаримизда, лизингнинг
иктисодий табиати ва мохиятини чукуррок англаб олиш мухим
масаладир. Лизингнинг мохиятини тугри тушуниш, унинг
табиатини, мазмунини ва замонавий бозор иктисодиётида
бажарадиган вазифаларини хар томонлама урганиш эса миллий
ик,тисодиётда уни кенг оммалаштириш ва ривожлантириш учун
Хукукий, иктисодий ва бошка шарт-шароитларни яратиш
имконини беради.
Лизинг тадбиркорликда янги, тобора кучли кизикгирувчи
омилларни вужудга келтиради. У ташаббускорлик ва тадбиркорлик
учун, моддий, молиявий ва мехнат ресурсларидан окдлона
фойдаланиш учун кенг имкониятлар беради. Лизинг операциялари
замонавий ишбилармонлик фаолиятига тобора фаол кириб
бормокда. Жахон амалиётида лизинг бизнесининг баркарорлиги
куп жихатдан банк секгори билан богланмокда. Масалан, Европа
Хамжамияти мамлакатларида саксонинчи йиллар охирида йирик
банкларнинг филиаллари ёки улар билан алокадор булган молиявий воситачилар фаолиятнинг шу тури билан фаол
шугулана бошлаганлар.
Хуш, лизинг нима? Унинг тадбиркорлар учун жозибадорлиги нималардан иборат. Уни Узбекистонда ривожлантириш имкон иятлари ва истицболи к;андай?
Европа лизинг компаниялари уюшмалари федерациясининг
таърифига кура, лизинг деганда ишлаб чикариш максадларида
фойдаланиш учун асосий ишлаб чикариш воситаларини,
шунингдек бошка товарларни ижарага олиш тушунилади. Айни
вактда лизинг битимига кура лизинг берувчи битим охиригача
мулкчилик хукук,ини сакдаб крлади.
Иктисодий адабиётларда “лизинг — шунчаки ижара туфисидаги
кенгайтирилган шартнома” ёки “лизинг — ижара муносабатларининг
алохида тури” ё>уд “бутун ижара муддати давомида ижарачининг
мулкчилик сацланиб крладиган ижара шартномаси”1 деган
фикрларнинг тарафдорлари бор. Бундай таърифларда аввало лизингнинг макради, ижарага берувчининг мулкчилик >укук,и
сакманиб крлиши таъкидланади, лизинг мол-мулкини кулга киритувчи томон аникданади, ижара муносабатлари к,айд этилади. Шу
билан бирга бу таърифларда тадбиркорлик фаолиятини молиялаштиришнинг алохида усули булган лизингнинг иктисодий табиати
ва мазмуни акс этмайди. Мазкур таърифларда битимнинг узига ёки
ижара муносабатларининг шаклига зур берилади-ю, аммо унинг
мазмуни, мо^ияти очиб берилмайди.
Мамлакатимиздаги ва хорижий адабиётларда лизингнинг
бошкд таърифлари \ам учрайди.



Download 131.05 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   18




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling