Лойиҳа бошқаруви
Download 5.01 Kb. Pdf ko'rish
|
d34162b09795326379b49813fea2a638
|
ЛОЙИҲА БОШҚАРУВИ ~ 165 ~ Махсус келишилган шартлар буюртмачига пудратчига қурилиш- ни кечиктиришнинг ҳар бир куни учун етказилган зарарни қоплаш учун счёт-фактурани тақдим этишга имкон беради. Зарар миқдори шартнома шартларида олдиндан кўрсатилган бўлади. Шартнома объектни муддатидан олдин ишга тушириш учун мукофотлар миқдори ҳам белгиланган бўлади. Якуний ҳисоб-китоб- лар лойиҳа учун тежаш ёки ортиқча харажатларни ҳисобга олади. Aгар қурилиш жараёнида пудратчи ҳар қандай иш учун ишлаб чиқариш харажатларини шартнома нархига нисбатан камайтирса, у мукофот олади. Лойиҳани тугатгандан сўнг қурилиш, ишга тушириш ва фойдаланишни ташкил қилишдаги барча муаммолар тавсифланган якуний ҳисобот тайёрланади. Ушбу ҳисобот лойиҳанинг тажрибасини акс эттиради ва кейинги лойиҳаларда қўлланилади. Лойиҳани тугатиш жараёнининг ажралмас қисми бу ходимларни лойиҳа менежери томонидан баҳоланишидир. Тугалланган қурилиш иншоотини қабул қилиш белгиланган шаклда расмийлаштирилади. Ҳужжатлар қуйидаги рўйхатга мувофиқ актга илова қилинади: 1. Пудратчи томонидан тақдим этиладиган ҳужжатлар: • қурилиш-монтаж ишларида иштирок этадиган ташкилотларнинг рўйхати, улар бажарадиган иш турлари, уларни амалга ошириш учун бевосита жавобгар бўлган муҳандис-техник ходимларнинг исмлари ва тегишли лицензиялар мавжудлиги тўғрисидаги маълумотлар; • объектни қуриш учун ишчи чизмалар тўплами, бунда қурилиш- нинг қурилиш-монтаж ишлари учун масъул шахслар томонидан киритилган ишларнинг ушбу расмларга мувофиқлиги ёки уларга киритилган ўзгартиришлар тўғрисидаги ёзувлар билан қабул қилиш учун тақдим этилади; • қурилиш-монтаж ишларида ишлатиладиган материаллар, ин- шоотлар ва маҳсулотлар сифатини тасдиқловчи сертификатлар, техник паспортлар ёки бошқа ҳужжатлар; • яширин ишларни текшириш ва муайян танқидий иншоотлар ва йиғилишларни оралиқ қабул қилиш далолатномалари (кўприк- лар, ариқлар, тутқичлар, сақланадиган деворлар, кўтарувчи металл ва темирбетон конструкциялар ва бошқалар); • ўрнатилган ускуналарнинг индивидуал синовлари, технологик қувурлар, ички ва совуқ сув таъминоти тизимлари, канализация, ЛОЙИҲА БОШҚАРУВИ ~ 166 ~ газ таъминоти, иситиш ва шамоллатиш, ташқи тармоқлар ва сув таъминоти қурилмалари, канализация тизимлари, иссиқлик таъминоти, газ таъминоти ва дренаж мосламалари, шунингдек пайвандланган бўғинлар синовлари бўйича актлар; • биноларнинг ташқи деворларининг ер ости қисмидан ўтиш жой- ларида, лойиҳалаштирилган лойиҳаларга мувофиқ, кириш ва чи- қиш жойларини мустахкамлаш (герметизация) бўйича ҳаракат- лар далолатномаси; • телефон, радио, телевидение, сигнализация ва автоматлаштириш қурилмалари, портлаш ва ёнғин хавфсизлиги ва чақмоқдан ҳимоя қилувчи қурилмалар учун ички ва ташқи електр қурилмаларини ва електр тармоқларини синаш, сейсмик зоналарда жойлашган тош биноларнинг юк кўтарувчи деворларининг деворларини ёпиштириш синовлари бўйича актлар; • лойиҳалаш ташкилотларининг ишларни бажариш ва дала назора- ти журналлари, давлат ва бошқа назорат органлари томонидан қурилиш жараёнида ўтказилган тадқиқот ва текшириш мате- риаллари. 2. Лойиҳани қабул қилаётганда буюртмачида мавжуд бўлиши керак бўлган ҳужжатлар қуйидагича: • тасдиқланган лойиҳа; • ер участкаларини ажратиш тўғрисидаги ҳужжатлар, шунингдек уй-жой ва фуқаро мақсадларида қурилиш-монтаж ишларини олиб бориш учун рухсатномалар; • сувдан махсус фойдаланиш учун ҳужжатлар; • буюртмачи томонидан амалга ошириладиган қурилиш учун геодезик, шунингдек қурилиш жараёнида геодезик ишлар бўйича ҳужжатлар; • қурилиш майдончасининг геологияси ва гидрологияси, тупроқ синовлари ва ер ости сувлари таҳлили натижалари, микросейс- мик раёнлаштириш ва атроф-муҳитни ўрганиш натижалари тўғрисидаги маълумотлар; • ўрнатилган ускуналарнинг паспортлари; • шаҳар ва бошқа ишлайдиган ташкилотларнинг ташқи ва ташқи томондан ташқи алоқа алоқалари совуқ ва иссиқ сув таъминоти, канализация, иссиқлик таъминоти, газ таъминоти, энергия таъ- миноти ва алоқа объектнинг нормал ишлашини таъминлайдиган сертификатлар; ЛОЙИҲА БОШҚАРУВИ ~ 167 ~ • тегишли давлат назорати органлари томонидан назорат қилина- диган объектлар ва жиҳозлардан фойдаланишга рухсат бериш тўғрисидаги ҳужжатлар; • давлат назорати органларининг қурилаётган объектнинг қонун ҳужжатларига, амалдаги стандартлар, нормалар ва қоидаларга мувофиқлиги тўғрисидаги хулосалари. Шундай қилиб, операцион синовлар ва шартномаларни ёпиш - бу лойиҳани тугатишнинг асосий босқичлари бўлиб, унинг давомида буюртмачи томонидан қабул қилинган қарорларнинг лойиҳа концеп- циясини ишлаб чиқиш ва уни амалга ошириш жараёнида олинган натижаларга мувофиқлиги, шунингдек пудратчи билан якуний ҳисоб- китоблар амалга оширилади. Лойиҳани якунлаш ҳар қандай лойиҳанинг ҳаётий циклининг якуний босқичидир. Лойиҳани тугатиш учун учта вариант мавжуд: нормал, муддатидан олдин ва "чексиз". Лойиҳани нормал якунлаш - бу унинг ҳаёт циклининг охирги босқичидир. Ушбу босқич қуйидаги ҳаракатларни ўз ичига олади: 1. ҳужжатларни тайёрлаш ва текшириш; 2. ускуналарни эксплуатация қилиш ва уларга хизмат кўрсатиш учун тайёрлаш: 3. қабул синовлари; 4. инсон ресурсларининг қайтарилиши; 5. шартномаларнинг бажарилишини назорат қилиш; 6. якуний тўловлар квитансияси; 7. ўрганилган дарсларни таҳлил қилиш. Лойиҳани муддатидан олдин якунлаш қўшимча фойда олиш ёки нормал ривожланишига тўсқинлик қиладиган ҳолатлар туфайли лойиҳани тўхтатиб қўйиш билан боғлиқ бўлиши мумкин. Муддатидан олдин тугатиш тўғрисидаги қарор икки сабабга кўра қабул қилиниши мумкин: биринчидан, лойиҳадаги барча ишлар муддатидан олдин якун- ланган бўлиши мумкин. иккинчидан, иқтисодий, ташкилий ва бошқа сабабларга кўра, лойиҳадан бутунлай воз кечишни ёки уни модернизация қилишни талаб қилинаётган бўлиши мумкин. Лойиҳани "чексиз" якунлаш дегани, лойиҳани ривожлантириш- даги вақт чегерасини билмайдиган бир қатор ўзгаришлар, ўзгартириш- ЛОЙИҲА БОШҚАРУВИ ~ 168 ~ лар, паузаларни англатади, бунда ҳеч ким лойиҳани тугатиш муддат- ларини номлай олмайди. Лойиҳани инқироз билан якунлашининг асосий сабаблари қуйи- дагилар бўлиши мумкин: нотўғри маълумот, лойиҳага ташқи омиллар- нинг босими, нотўғри тузилган мақсад ва талаблар, текширилмаган, ишончсиз технологиялардан фойдаланиш, ресурсларнинг етишмасли- ги ёки номутаносиблиги. Лойиҳани якунлаш билан боғлиқ асосий операциялар - бу режани ишлаб чиқиш, кадрлар билан таъминлаш ва режани амалга ошириш- дир. Бундай режа қуйидаги операцияларни ўз ичига олиши керак: 1. мижознинг лойиҳани ёпиш тўғрисидаги буйруғини қабул қилиш; 2. барча манбаларни ёпиш ва уларни янги объектларга топшириш; 3. лойиҳа жамоаси аъзоларини қайта тақсимлаш; 4. барча молиявий битимларнинг ёпилиши ва барча тўловларни тўлаш; 5. лойиҳа жамоаси, лойиҳа жамоаси аъзолари ва лойиҳа менеже- рининг ишини баҳолаш. Ҳар қандай лойиҳа менежерининг ҳаётида ҳар қандай лойиҳа билан боғлиқ учта воқеа мавжуд: 1. Биринчи воқеа - бу лойиҳанинг бошланиши. Янги лойиҳа - бу янги имкониятлар ва кўникмалар. 2. Иккинчи воқеа - лойиҳа жараёнида юзага келадиган қийинчи- ликлар. Бу лойиҳа менежерининг кучайишига имкон беради. 3. Учинчи тадбир - бу лойиҳани якунлаш. Ушбу тадбир йўл туга- ганлигини ва лойиҳа менежери тугаганлигини англатади. Лойиҳани тугалланган деб ҳисоблаш учун қуйидаги шартларга риоя қилиш керак: • лойиҳага қўйилган барча талабларнинг бажарилиши текширилди; • лойиҳа учун зарур бўлган барча ҳужжатлар текширилди; • лойиҳа эрта тугаганди (муваффақиятли ҳам, муваффақияциз ҳам), бунинг асосий сабаблари аниқланди ва ҳужжатлаштирилди; • лойиҳанинг буюртмачиси ёки Бошқарув қўмитаси лойиҳанинг тугаганлигини тасдиқлади. • лойиҳа давомида яратилган маҳсулот мижозга топширилиши ва унинг кутганларига жавоб бериши керак. Лойиҳанинг ўзига хос хусусиятларига ва лойиҳа бошланган ком- панияга қараб, юқорида санаб ўтилганлардан ташқари, лойиҳани ёпиш ЛОЙИҲА БОШҚАРУВИ ~ 169 ~ учун зарур бўлган бошқа фикрлар ҳам бўлиши мумкин. Лойиҳа раҳбари ўз ишида буни ҳисобга олиши керак. Лойиҳани тугатгандан сўнг, лойиҳадан ўрганилган дарслар рўй- хатини тузиш яхши амалиётлардан биридир. Aксарият одамлар шуна- қа-ки, ўзларининг хатоларидан энг яхшироқ ўрганишади. Шунинг учун, лойиҳаларни ривожлантириш учун, лойиҳадан олинган дарслар маълумотлар базасини тузиш фойдалидир. Download 5.01 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|