Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti
Talonchilik va bosqinchilik jinoyatlarini tergov qilishda
Download 4.6 Mb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- Talonchilik va bosqinchilik jinoyatlarini tergov qilish xususiyatlari
- Jabrlanuvchini guvohlantirish
- Gumon qilinuvchini so‘roq qilish
- E’tibor qarating!
- Esda tuting!
- E’tibor qarating! Yopiq usuldagi odam savdosi
|
Talonchilik va bosqinchilik jinoyatlarini tergov qilishda aniqlanishi lozim bo‘lgan holatlarga quyidagilar kiradi: 1) talonchilik yoki bosqinchilik jinoyatlari qachon, qaerda va qanday sharoitda va kimga nisbatan sodir etilganligi; 2) jinoyatning sodir etilishida nechuta shaxs shtirok etganligi, 407
ularning umumiy va xususiy belgilari; 3) jinoyatchilar qurollangan bo‘lsa, nimalar bilan qurollanganligi; 4) jinoyatni sodir etishda zo‘rlash ishlatilgan bo‘lsa, u qanday hajmda ekanligi; 5) yetkazilgan tana jarohatining tavsifi va og‘irlik darajasi; 6) jabrlanuvchiga etkazilgan tana jarohatlari to‘g‘risidagi ko‘rsatuvning guvoh bergan ma’lumotlar bilan taqqoslab ko‘rish va uning tasdiqlanishi; 7) bosqinchilik natijasida jinoyatchilar qanday mulk yoki predmetlarni olganligi; 8) jinoyatlarning sodir etilishiga saban bo‘lgan sharoitlar; 9) jabrlanuvchida katta pul sum masi borligini bil gan shaxslarni aniqlash.
xususiyatlari Talonchilik va bosqinchilik jinoyatlariga doir ishlar bo‘yicha dastlabki tergov harakatlari xususiyati jinoyat ishi gumon qilinuvchining ushlanishi yoki jinoyat sodir etilishi fakti bo‘yicha qo‘zg‘atilganiga bog‘liq bo‘ladi. Ikkala holda ham tergovni jabrlanuvchini so‘roq qilish, hodisa sodir bo‘lgan joyni ko‘zdan kechirish, gumon qilinuvchini guvohlantirish va
so‘roq qilish, jabrlanuvchining sud-tibbiyot ekspertizasini tayinlash, guvoh-shohidlarni so‘roq qilish (agar ular bo‘lsa)dan boshlagan ma’qul. Jabrlanuvchini so‘roq qilishda talonchilik yoki bosqinchilik hujumi uning uchun stress vaziyati hisoblanishini e’tiborga olish zarur. SHu bois jabrlanuvchi jinoyatchilarning tashqi ko‘rinishi belgilarini va tergov uchun ahamiyatga molik bo‘lgan boshqa holatlarni doim ham eslab qolavermaydi. Jinoyat haqida jabrlanuvchi odatda voqeadan keyin darhol arz qiladi, shu sababli so‘roq paytida kuchli ruhiy hayajonlanish holatida bo‘ladi, olingan tan jarohatlaridan azob chekadi. So‘roqdan oldin jabrlanuvchiga o‘ziga kelib olish, hujumning barcha holatlarini xotirasida tiklash uchun vaqt berish zarur. Hujum qilganlarning tashqi ko‘rinishi, kiyimi, qadam tashlashi, nutqining nuqsonlarini ayniqsa batafsil aniqlash zarur. Quyidagi masalalar ham muhim ahamiyatga ega: jabrlanuvchi qanday qarshilik ko‘rsatgan; hujum qilganlarda qanday jarohatlar qolgan bo‘lishi
408
mumkin; jabrlanuvchining tanasi va kiyimida jinoyatchilarning qon izlari bormi; ularning har biri qanday rolni bajargan. Jabrlanuvchini so‘roq qilgandan keyin, ba’zan undan oldin (agar, masalan, jabrlanuvchi kasalxonada bo‘lsa) hodisa sodir bo‘lgan joyni ko‘zdan kechirish o‘tkaziladi. Ushbu tergov harakati taktikasi o‘g‘rilikka doir ishlar bo‘yicha ko‘zdan kechirish taktikasi bilan o‘xshash. Asosiy farq shundan iboratki, talonchilik va bosqinchilik hujumlarida jinoyat shohidi – jabrlanuvchi mavjud bo‘ladi. Ko‘zdan kechirishni uning ishtirokida o‘tkazgan ma’qul. Jabrlanuvchi o‘ziga hujum qilingan joyda bergan tushuntirishlar o‘q, sigaret qoldiqlari, jinoyatchilarning barmoq va poyafzal izlarini topish, hidli izlarni olishni osonlashtiradi. Olishuv joyi ayniqsa sinchiklab tekshiriladi. Bu erda qon, oyoq izlari, uzilgan tugmalar, qo‘lqoplar, yirtilgan kiyim bo‘laklari va boshqa narsalar – ashyoviy dalillar topilishi mumkin. Hodisa sodir bo‘lgan joyni ko‘zdan kechirish jarayonida ba’zan talonchilik yoki bosqinchilik hujumi inssenirovka xususiyatiga ega ekanligini taxmin qilish imkonini beradigan salbiy holatlar aniqlanadi.
lupalar yordamida o‘tkaziladi. So‘ng ko‘zdan kechirilgan kiyim yuza tomoni ichkariga qaratib taxlanishi, o‘ramga joylanishi va mikrozarralar ekspertizasiga yuborilishi lozim. Guvohlantirishni o‘tkazish jarayonida olingan jarohatlar xususiyati qayd etiladi; ular, shuningdek kiyimda topilgan yirtilishlar masshtabli fotos’emka qoidariga binoan fotosuratga tushirilishi shart. Gumon qilinuvchini ushlash va shaxsiy tintuv talonchilik yoki bosqinchilik sodir etishda aybdor shaxslar ko‘pincha qurollangan bo‘lishini hisobga olgan holda o‘tkazilishi lozim. SHu sababli ushlashni IIOlari xodimlariga topshirgan ma’qul. Ushlanganga nisbatan shaxsiy tintuv qurolni, shuningdek jabrlanuvchini qo‘rqitish yoki do‘pposlash uchun qo‘llanishi mumkin bo‘lgan boshqa narsalarni va o‘g‘irlangan buyumlarni olib qo‘yish uchun darhol o‘tkazilishi lozim. So‘ng gumon qilinuvchining kiyimini ko‘zdan kechirish o‘tkaziladi. Unda jabrlanuvchining kiyimidan ilashgan tolalar, hodisa sodir bo‘lgan joydagi tuproq zarralari, olishuv izlari qidiriladi. Gumon qilinuvchini guvohlantirish chog‘ida uning tirnoqlari ostidagi kir olinadi, qo‘llari va tanasining boshqa qismlarida mavjud tish izlari va tirnalishlar qayd etiladi. Zarur holda sud-tibbiyot ekspertizasi tayinlanadi. Gumon qilinuvchini so‘roq qilish. Tergov amaliyotiga talonchilik yoki bosqinchilik hujumini jinoyatchilar o‘z ish joyini ma’lum vaqtga 409
tashlab ketib yoki ancha ishonchli alibini yaratib sodir etgan hollar ma’lum. Bu gumon qilinuvchini fosh etishni qiyinlashtiradi, uni so‘roq qilishga puxta tayyorgarlik ko‘rishni, hodisa sodir bo‘lgan joyni ko‘zdan kechirish va boshqa tergov harakatlarini o‘tkazish chog‘ida qo‘lga kiritilgan ashyoviy dalillarni ko‘rsatish rejasini tuzishni talab etadi. Agar gumon qilinuvchi talonchilik yoki bosqinchilik sodir etganiga iqror bo‘lsa, undan qilmishning barcha holatlarini surishtirish lozim. Bunday gumon qilinuvchi bilan birga tekshiruvlarni hodisa sodir bo‘lgan joyda tekshirish ko‘rsatuvlarni videoyozuv vositasida qayd etish yo‘li bilan o‘tkazilsa, maqsadga muvofiq bo‘ladi. Ba’zan bosqinchilik sodir etishda ayblanuvchilar jabrlanuvchiga nisbatan ishlatilgan zo‘rlikni kamaytirish ko‘rsatishga harakat qiladi, uni do‘pposlaganini inkor etadi, qurol o‘rniga uning maketini qo‘llagani yoki umuman qurolsiz harakat qilganini ta’kidlaydi, ya’ni jinoyatni sodir etish holatlarini talonchilik sifatida ko‘rsatishga harakat qiladi. Talonchilik va bosqinchilik hujumlarini tergov qilishda ayniqsa faol qo‘llaniladigan tergov harakati tanib olish uchun ko‘rsatish hisoblanadi. U jabrlanuvchi yoki guvoh-shohidlar jinoyatchining tashqi ko‘rinishini eslab qolgan va uni tanib olishi mumkin bo‘lgan yoki hujum sodir etilgan joyda gumon qilinuvchiga tegishli narsalar topilgan holda o‘tkazilishi lozim. Bosqinchilik to‘g‘risidagi ishlar bo‘yicha ko‘pincha jabrlanuvchi yoki gumon qilinuvchining sud-tibbiyot ekspertizasi tayinlanadi. Tan jarohatlarining mavjudligi, xususiyati va og‘irlik darajasi, ular qachon etkazilgani va hokazolar aniqlanadi. Ushbu toifadagi ishlar bo‘yicha sovuq qurol ekspertizasi ancha keng tarqalgan. Unda pichoq, kastet va hujum qilishda foydalanilgan boshqa predmetlarning sovuq qurolga mansubligi masalasi hal qilinadi. Agar bosqinchi o‘qotar qurol ishlatgan va u jinoyatchidan olib qo‘yilgan, ishga o‘qlar yoki gilzalar qo‘shib qo‘yilgan bo‘lsa, sud- ballistik ekspertizasi tayinlanadi. Hodisa sodir bo‘lgan joyda poyafzal yoki transport vositalarining izlari topilgan holda trasologik ekspertiza tayinlanadi. Ayrim hollarda tovarshunoslik va daktiloskopik ekspertiza tayinlanishi mumkin. Nazorat uchun savollar: 410
1. O‘g‘irlik jinoyat ishlari bo‘yicha aniqlanishi lozim bo‘lgan holatlar nimalardan iborat? Uni mazkur turdagi jinoyatlarning kriminalistik tavsifidan farqi nima?
2. Talonchilik va bosqinchilik jinoyatlarini tergov qilishda qaysi xarakatlarini o‘tkazilishi jinoyatlarni tez ochilishiga xizmat qiladi?
2015 yil 13 may kuni XXX tijorat bank raxbari Amonov F. ga qarashli davlat raqami S 256 FV bo‘lgan, oq rangli, “Nexia” rusumli avtotransport vositasini o‘g‘irlab ketilgan. Tezkor qidiruv tadbirlari natijasida gumon qilinuvchi fuqaro Zaynievni muqaddam avtotransport vositalarini o‘g‘irlash bilan bog‘liq jinoyatlarni sodir etganligi aniqlangan. 2015 yil 16 may kuni Zangiota tuman postidan 3 km narida, O‘zbekiston 2 tor ko‘chasi yonida “Nexia” rusumiga tegishli oq kuzov ichki jihozlari to‘liq echib olingan holda topilgan.
2014 yil 5 mart kuni Toshkent shahar Yunusobod tumani 6 kvartal 34 uy 24 xonadonda o‘g‘rilik jinoyati sodir etilgan.Xonadon egasining xabariga ko‘ra ushbu xolat yuzasidan Yunusobod tumani IIB tergovchilari tomonidan dastlabki tergov xarakatlari olib borildi. Hodisa joyini ko‘zdan kechirish chog‘ida barmoq izlari, poyabzal izlari, topiladi va daliliy ashyolar sifatida olinadi. Dastlabki tergov chog‘ida to‘plangan dalillar jinoyatchi shaxsini aniqlash uchun etarli bo‘lmaydi.
411
28-MAVZU. ODAM SAVDOSI JINOYATINI TERGOV QILISH
Odam savdosi jinoyatini kriminalistik tavsifi va aniqlanishi lozim bo‘lgan holatlar. Odam savdosi jinoyatining keyingi bosqichlarini rejalashtirish. Tergov harakatlarini o‘tkazishning o‘ziga xos jihatlari. Odam savdosi jinoyatini kriminalistik tavsifi va aniqlanishi lozim bo‘lgan holatlar
Odam savdosi jinoyati qadimiy jinoyatlardan biri hisoblanadi. Tergov va sud amaliyotida mazkur turdagi jinoyatlarni yakka shaxslar yoki uyushgan guruh tomonidan sodir etilishi kuzatiladi. YAkka shaxslar tomonidan sodir etilgan jinoyatlar odatda shaxsni o‘z bolasini yoki nevarasini sotishi ko‘rinishida bo‘ladi. Uyushgan guruh tomonidan sodir etilgan jinoyatlar esa doimiy tusga ega bo‘lib, ular o‘z yo‘nalishiga ega.
Uyushgan guruh faoliyatida har bir a’zo o‘ziga biriktirilgan yo‘nalish uchun javob beradi va uning mavqei shu faoliyat bilan chambarchas bog‘liqdir. Ushbu shaxslar o‘z faoliyatlarini ma’lum bir ketma ketlikda va ma’lum bir tizimli vaqtda amalga oshirishadi. Har bir guruh a’zosi o‘z faoliyati bilan takror va takror shug‘ullanishi natijasida o‘z yo‘nalishini moxir ustasiga aynaib boradi, natijada ushbu shaxs jinoyatini aniqlash murakkablashadi. Agarda jinoyatchilar faoliyat yuritayotgan yo‘nalish aniqlansa, unda guruhning boshqa vakillariga chiqish imkoni yuzaga keladi. Ularning faoliyat doirasi, vaqti, joyi haqida ma’lumot olish imkoniyati paydo bo‘ladi. Bu hol o‘z navbatida, jinoyatchilarni aniqlash va ushlashda tezkor choralarni ko‘rish va tezkor qidiruv harakatlarini to‘g‘ri va vaqtida amalga oshirishga imkon beradi. Mazkur turdagi jinoyatlar odatda yakka va ushyugan guruh tomonidan sodir etiladi. Jinoiy tajovvuz ob’ekti bo‘lib shaxsning sog‘lig‘i, hayoti va erkinligi hisoblanadi. Odam savdosi yo‘nalishi quyidagi muhim elementlardan iborat: 1)
tuzish. Bir maqsadga yo‘naltiriligan va yagona daromad manbaiga ega bo‘lgan shaxaslarni taraflar yoki kontragentlar deb atash mumkin. Bu sharnoma orqali taraflardan biri shaxsni sotib olishni maqsad qilib olgan
412
bo‘lsa, ikkinchi tomon shaxsni sotishni va daromad topishni ko‘zlaydi. SHartnoma kontragentlari sifatida ikki yoki undan ortiq uyushgan guruh a’zolari yoki jinoiy uyushma vakillari faoliyat ko‘rsatishadi. Amaliyotdan olingan tahliliymateriallarga ko‘ra mazkur turdagi jinoyatlar aksariyat holatlarda jinoiy guruhlar tomonidan sodir etiladi. Bu holat bir biriga tanish va ishonchli shaxslar bilan faoliyat yuritish har tomonlama samarali ekanligidan dalolat beradi. 2)
Odam savdosini amalga oshirish va ularni yashirish. Bu yo‘nalishdagi jinoyatchilar jinoyat sodir etish bilan birga uni yashirish choralarini ko‘rishadi. Ular “tozalovchilar” deb nomlanadi. Ularning asosiy vazifasi xavfsizlikni ta’minlash, jinoyat izlarini yashirish va yangi odam savdosi qurbonlarini qidirishdan iborat. 3)
Odam savdosi qurbonlarini muayyan yo‘nalish orqali manzilga etkazish. Jinoyatchilar aksariyat hollarda o‘z qurbonlarini chegara hududlardan boshqa davlat hududiga olib o‘tadilar. Bunda ikkinchi davlat hududi tranzit vazifasini o‘taydi. Tergov amaliyoti materiallariga ko‘ra odam savdosi jinoyati bo‘yicha ochilgan jinoyatlarning 11% ikki epizodli, 44% ikkidan beshtagacha epizodda sodir etilgan, 45% beshtadan ko‘p epizodli jinoyatlar ekanligi aniqlangan.
Tizimlashtirilgan ko‘rinishi quyidagi bosqilarda sodir etilishi mumkin: 1-bosqich – jabrlanuvchilarni qiziqtirish (jalb qilish, o‘g‘irlash), ularni bir joydan ikkinchi bir joyga olib o‘tish va kontragentlarga sotish 2- va 3- bosqichlar bilan birga amalga oshiriladi; 2-bosqich – odam savdosi jinoyatida vositachilik qilishdan iborat. Bunda jabrlanuvchilarni jinoiy uyushmalardan sotib olish va uni yuqoriroq summaga sotish maqsad qilinadi. Ushbu bosqich ba’zi jinoiy guruhlar tomonidan amalga oshirilmaydi; 3-bosqich – kontragentlardan odam savdosi qurbonini sotib olishni va uni ekspluatatsiya qilishni tashkil qilish bosqichi. Tizimlashtirilmagan odam savdosi quyidagi bosqichlardan iborat bo‘ladi: 1-bosqich– jabrlanuvchini odam savdosi jinoyatiga jalb qilish, uni qiziqtirish, o‘g‘irlash; E’tibor qarating! Odam savdosi jinoyati tizimlashgan va tizimlashtirilmagan ko‘rinishda sodir etildi. 413
2-bosqich – jabrlanuvchilarni ekspluatatsiya joyiga olib borish; 3-bosqich – bevosita jabrlanuvchi ekspluatatsiya qilish jarayonidan iborat. Odam savdosi jinoyatini sodir etish usullarini biz quyidagi bosqichlarni ajratib ko‘rsatishimiz mumkin:
jabrlanuvchilarini qidirib topish. - jabrlanuvchilarni do‘stlar yoki tanishlar orqali qidirib topish (17,7% holatlarda yuzaga keladi); - jabrlanuvchilarni ko‘chalarda, diskotekalarda, foxishaxonada, barlarda va boshqa tashkilotlarda uchrashib qolish natijasida (ushbu usuldan 11.1% holatlarda foydalaniladi); - reklama e’lonlari orqali ommaviy nashrlarga jurnallar, gazetalar, televideniya internet orqali aldov yo‘li bilan ma’lumotlar tarqatish (71,1% holatlarda); - ishsizlarni pulga muhtojlagidan foydalanib, ularni mehnat birjalaridan qidirib topish orqali; jabrlanuvchilarni ma’lum bir ijtimoiy guruhlardan, ma’lum bir faoliyat yo‘nalishi bilan shug‘ullanuvchilar ichidan qidirish. Masalan, foxishalik bilan shug‘ullanadigan ayollar ichidan jabrlanuvchilarni topishga harakat qilish yoki shifoxonalardan insonlarning ma’lum bir organi xususiyatlari qon guruhi to‘g‘ri kelishi haqida ma’lumot olish maqsadida, yosh bolalarni bolalar uyidan, yangi tug‘ilgan chaqaloqlar bo‘lsa ulardan ota-onasi voz kechganlarini qidirish maqsadida tug‘ruqxonalardan, agarda ma’lum bir tana a’zolarini yo‘qotganlari bo‘lsa, ulardan sadaqa so‘roqchilar sifatida foydalanish maqsadida. Ushbu usuldan 11,1% holatlarda foydalanishadi.
Esda tuting! Odam savdosi jinoyati bilan shug‘ullanuvchi jinoyatchilar shaxsini ochiq va yopiq (cheklangan doirada) harakat qiluvchilarga bo‘lish mumkin.
ko‘chalarda insonlarni qiziqtirish orqali sodir etiladi. Jinoyatni yashirish maqsadida guruhlar o‘z
jinoiy faoliyatini qonuniylashtirishga, mavjud kamchiliklarni ko‘rsatmaslikka, shart- sharoitni yuqori darajada namoyish etishga, yengil boyish yo‘llarini ko‘rsatishga urinishadi.
414
Odam savdosi jinoyatining ochiq ko‘rinishi o‘ziga xos xususiyatga ega. Mazkur xususiyat jabrlanuvchilar va mijozlarni qidirish topish, jabrlanuvchilar xotirasida sodir etilgan jinoyat va uning ishtirokchilari haqida qolishi bilanxarakterlanadi. Jinoyat ishlarini tahlil qilish natijasiga ko‘ra 95,5% hollarda mazkur jinoyatlar ochiq xolda sodir etiladi. Jinoyatchilar o‘z harakatlariga ho‘jako‘rsinga qonuniy tus berib, jinoyatni sahnalashtirishadi.
Bunda jinoyatchilar
davolash muassasalaridan o‘zlarini qiziqtirgan ma’lumotlarni qidirib topadilar. YOki ish bilan ta’minlanmagan va pulga muxtoj insonlar ro‘yxati ish bilan ta’minlash agentlikliklaridan olinib, ular bilan muloqot bog‘lashga, chet elda kam ishlab katta pul topish imkoni borligi haqida ma’lumot etkazishga harakat qilinadi. Mazkur usulda sodir etilgan odam sadosi jinoyatlarida jabrlanuvchilar jinoyatning tashkilotchilari yoki ijrochilari to‘g‘risida ma’lumotga ega bo‘lmaydilar. SHuningdek, odam savdosining bu usuli ko‘p xollarda zo‘rlik ishlatish bilan sodir etiladi. Tahlil etilgan jinoyat ishlari natijasiga ko‘ra yopiq usulda jinoyatini sodir etish 4,5% hollarda kuzatildi. 2-bosqich. Jabrlanuvchini ma’lum bir harakatlarni amalga oshirishga majbur qilish yoki uni odam savdosi jinoyatiga jalb qilish maqsadida zo‘rlik ishlatib erkinligini cheklash. Bunda jinoiy guruh vakillari aldash yoki zo‘rlik ishlatish usullaridan foydalanadi. Ushbu vazifalarni amalga oshirish uchun jinoyatchilar quyidagi harakatlar amalga oshiradilar: jabrlanuvchining kuch ishlatish yo‘li bilan yoki boshqa yo‘llar orqali o‘g‘irlanishi va nazoratdagi hududda saqlanishi, shu jumladan psixotrop moddalardan foydalangan holda jinoyatni amalga oshirish; katta daromadlarni vada bergan holda noqonuniy harkatlar bilan shug‘ullanishga qiziqtirish. 3-bosqich.Kontragentlar va odam savdosi jinoyatini amalga oshiruvchilar o‘rtasida mulkiy xarakterga ega bo‘lgan nazorat qilinuvchi shaxslarga nisbatan shartnomalarni amalga oshirish. Kontragentlar tomonidan amalga oshiriladigan ishlar quyidagi usullar yordamida amalga oshiriladi: do‘stlar va tanishlar orqali
etilganda jabrlanuvchilar reklamasiz, qiziqtirishlarsiz, hattoki
jabrlanuvchilarning o‘zlari bilmagan va payqamagan holda amalga oshiriladi. 415
jinoyatni amalga oshirish; internet tarmog‘i orqali ma’lumotlarni tarqatish; ish topib berish bilan shug‘ullanuvchi tashkilotlardan ishga va daromad topishga juda muxtoj shaxslar haqida ma’lumot olish orqali; odamlarni majburiy mehnatga jalb qiluvchilar tomonidan, masalan, foxishaxona saqlovchilar tomonidan doimiy tegishli shaxslarni topib beruvchilar tomonidan; tibbiy muassasalar vakillari tomonidan transplantatsiya qiluvchi shaxslardan tegishli shaxslar haqida
ma’lumotlarni olishga qartilgan tizimni ishga tushirilganlgi; jinoiy guruhlar, uyushmalar tomonidan, u yoki bu jinoyat turlari bilan shug‘ullanuvchilar tomonidan oadm savdosi bilan bog‘liq faoliyatni amalga oshirish tizimining yaratilganligi, masalan tilanchilik qiluvchilar tizimining shakllantirilganligi.
kontragentlarga topshirish. Ushbu bosqich quyidagi ketma-ketlikdagi harakatlarni amalga oshirishni talab qiladi: jabrlanuvchilarni muayyan ishlarni amalga oshirish joyidan
ekspluatatsiya qilish
joyiga olib
borish; jabrlanuvchilarni bir yoki bir necha tranzit mamlakatlar hududidan olib o‘tish. Bundan quyidagi maqsadlar ko‘zlanishi mumkin: a) jabrlanuvchilarni olib o‘tish yo‘nalishlarini yashirish. Bunda jabrlanuvchilarni yoki jinoyatni yashirish maqsadida qo‘shimcha hududlardan foydalanish holatlari ham uchraydi; b) jabrlanuvchilarni belgilangan miqdorga etishishini kutish va ularni birgalikda belgilangan joyga yuborish; v) tranzit mamlakatlar hududida jabrlanuvchilarni vaqtinchalik ishlar bilan band qilish; g) jabrlanuvchilarni tranzit davlatlar hududida olib sotish; d) jinoyatchilar faoliyati aniqlanganda jabrlanuvchilarni belgilangan hududan olib chiqib ketish. Odam savdosi jinoyatini amalga oshiruvchi shaxslarning jabrlanuvchilarni bir joydan ikkinchi bir joyga olib o‘tish faoliyati shakllari: jabrlanuvchilarning o‘zlari tomonidan odam savdosi jinoyatini amalga oshiruvchilar bilan kelishgan holda va jinoyatchilarni mablag‘lari evaziga oldindan kelishilgan holda belgilangan joyga etib borishi. Bunda jabrlanuvchilarning o‘zi qonuniy yo‘l bilan, tegishli qonuniy
hujjatlar bilan
belgilangan joyga
etib boradi;
jabrlanuvchilarning o‘z mablag‘lari hisobiga kurersiz belgilangan joyga etib borishi; ixtiyoriy kurer hamroxligida belgilangan joyga etib borish; majburiy jabrlanuvchilarni ma’lum bir hududlarga erkinligini cheklab olib o‘tish. 416
Ko‘p hollarda jabrlanuvchilar tegishli chegaralardan o‘tish uchun hujjatlar bilan ta’minlanadi. Ushbu hujjatlar jumlasiga quyidagilarni kiritish mumkin: fuqarolik pasporti; boshqa davlatga taklif qilinganlikni bildiruvchi taklifnoma, viza, yo‘l cheklari, tibbiy, sug‘urta hujjatlari va boshqalar. Ushbu hujjatlar rasmiy va qonuniy ravishda yuritilishi bois amalga oshirilayotgan harkatlar orasida jinoyatni aniqlash imkoni cheklanlanadi. Ayrim hollarda hujjatlar qalbakilashtirilishi mumkin. Download 4.6 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|