Қўлѐзма ҳуқуқида удк

Исжилика-Исъи ва Лика, Табғач қағанта Исйи Ликәнг кәлти, бир 
туман ағы, алтун, кумуш кәргәксиз кәлурти. Тупут қағанта болун
44
кәлти. 
[Култегин, 52], Табғач хоқондан Исйи Ликанг келди. Бир туман ипак, олтин, 
кумушни ортиқча келтирди. Тубут(Типет) хоқондан бўлун келди.
Қапаған хоқон-Қапаған хон Қутлуғ хоқоннинг укаси. 961-716 йиллар 
оралиғида хоқонлик қилган. Ўрхун-Энасой обидаларида Қапаған хоқон номи 
билан тилга олинган. VII асрда у хоқонликнинг машхур шахсларидан бири 
бўлган. Қапқан қаған Турук сир бодун йәринтә бод йәмә, бодун йәмә киши 
йәмә иди йоқ әртәчи әрти. [Тўнюқуқ, 60], Қапаған хоқон Турк сир халқи 
ерида уруғ ҳам, халқ ҳам, киши ҳам (ерга) эга ҳам бўлмас эди.
Қуни сангун-Табғач давлатининг аскар бошлиғи. Тўнюқуқ битиктоши 
матнларида учрайди. Кӧруг сабы антағ: тоқуз оғуз бодун уза қаған олурты 
тәр, Табғачғару Қоны Сангунуг ыдмыш Қытанйғару Тонгра сәмиг ыдмыш: 
азқынйа турук бодун.[Тўнюқуқ, 9], Кузатувчининг гаплари шундай: Тўқуз 
ўғуз халқи устига бир хоқон ҳукмрон бўлди, дейди. Табғачга Куни Сангунни 
44
Buni dastlab bo‘lan, keyinchalik bolun deb o‘qiganlar. Qadimgi va hozirgi ko‘pgina turkiy tillarda o faqat birinchi 
bo‘g‘inda kelishini hisobga olib, biz uni bo‘lun deb o‘qidik. Bu so‘z tibetcha blon(oily martabali shaxs, ayon) 
deyiladi.

---

60 
юборибди, Хитойга Тўнгра Семни юборибди. Уларга шундай гап юборибди: 
озгина турк халқи.
Мақрач-еркаклар исми. Он оқ оғлум Тургәш қағанта Мақарач 
тамғачы. Оғуз Билга тамғачы кәлти, қырқыз қағанта Тардуш ынанчу чор 
кәлти, барқ әтгучи, бәдиз йаратығма битикташ әтгучи Табғач қаған 
чықаны Чан Сәнгун кәлти. [Култегин, 53]; Он оқ оғлум Тургас қағанта 
Мақарач
45
тамғани, Ўғуз Билга тамғачи келди. Қирғиз хоқондан Тардуш 
инанчу чўр келди. Бино ясовчи, нақш солинган битиктош ясовчи Табғач 
хоқонининг наққоши Чанг Сангун келди.