M. F. Ziyayeva xirurgik kasalliKlar bilan og‘rigan va intensiv terapiyani o‘tayotgan beMorlarda HaMsHiraliK parvarisHi


Download 4.15 Mb.
Pdf ko'rish
bet167/191
Sana28.10.2023
Hajmi4.15 Mb.
#1732525
1   ...   163   164   165   166   167   168   169   170   ...   191
Bog'liq
Ziyayeva-XIRURGIK KASALLIKLARDA HAMSHIRALIK ISHI

gipoglikemik koma
Qandli diabetni davolashda gipoglikemik koma (qonda 
glukoza miqdori 3–2,8 mmol/l) insulin miqdori oshib ketishi 
tufayli rivojlanadi.


234
sabablari:
insulin dozasini me’yoridan ortiq qabul qilish;

ovqatlanish tartibining buzilishi – zarur miqdordagi oddiy 

uglevodlarni o‘z vaqtida qabul qilmaslik yoki bir marotaba 
ovqatlanishni o‘tkazib yuborish;
haddan tashqari jismoniy zo‘riqish (jismoniy zo‘riqish 

vaqtida to‘qimalarni insulinga bo‘lgan sezuvchanligini 
kamaytiruvchi va jigardagi glukoneogenez jarayonini 
jadallashtiruvchi kontrinsular gormonlar ishlab chiqarilishi 
oshadi. Jigardagi glukoneogenez jarayoni qondagi glukoza 
miqdorini saqlab turish va miyaning glukoza bilan 
oziqlanishini ta’minlaydi). Insulin qabul qiluvchi qandli 
diabetga chalingan bemorlarda uning so‘rilishi va ta’sir 
etishi davom etadi. Bu esa glukoneogenez jarayonini 
susaytiradi va natijada gippoglikoniyaga sabab bo‘ladi.
Klinikasi: klinik kechishini shartli ravishda ikki bosqichga 
bo‘lish mumkin. Boshlang‘ich yoki simpotaodrenal va bosh 
miyaga kislorod yetishmasligi oqibatida yuzaga kelgan markaziy 
nerv sistemasidagi o‘zgarishlar. Simpotaodrenal bosqichda 
bemorda katexolaminlar ortiqligi natijasida kuzatiladigan 
taxikardiya, qaltirash, terlash, ochlik hissi kabi belgilar paydo 
bo‘ladi. Ulardan tashqari bosh og‘rig‘i vahima va bezovtalik 
kuzatilishi mumkin. Gipoglekimiya holati rivojlanib borgan 
sari markaziy nerv sistemasi disfunksiyasi, ya’ni mushaklar 
tonusining oshishi, o‘zini boshqacha tutish, epilepsiyaga o‘xshash 
tirishishlar yuzaga keladi va bemorda koma hamda miya shishishi 
rivojlanadi.
Obyektiv tekshiruv ma’lumotlari
Koma oldidan bemor bo‘shashib, holsiz, keyin esa bezovta, 
qo‘zg‘aluvchan bo‘lib qoladi. Bemor agressiv, ma’nosiz xatti-
harakatlar qiladi. Qaltiraydi va es-hushi aynib turadi. Ko‘zdan 
kechirganda teri qoplamalari oqargan va nam holatda bo‘ladi. 
Muskullar tonusi oshib, klonik va tonik talvasalar kuzatiladi. 


235
Ko‘z soqqasi tonusi o‘zgarmaydi. Nafas olishi tezlashadi. 
Bemordan atseton hidi kelmaydi. Puls taxikardiya, arterial qon 
bosimi normada yoki sal oshadi. Komada bemor behush bo‘lib, 
ko‘z qorachiqlari kengayadi. Nafas olishi tez va yuzaki. Pulsi 
ipsimon, AB pasayadi. Muskullar tonusi pasayib reflekslar 
yo‘qoladi.

Download 4.15 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   163   164   165   166   167   168   169   170   ...   191




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling