M. G. Safin,D. G‘. Hayitov, yu. S. Ruziyev

reaksiyasini aniqlash 
Ishni bajarish tartibi. «Rifan» indikator qog‘ozi tekshiruvda bo‘lgan 
siydikka botiriladi va qog‘ozning o‘zgargan rangi 13-rasmdagi nazorat 
qog‘ozdagi rang bilan qiyoslanib, pH qiymati aniqlanadi. 
13-rasm. «Rifan» indikator qog‘ozi 
 
2- 
tajriba. Siydikning titrlanuvchi kislotaliligini aniqlash 
 
Ishni bajarish tartibi. Ikkita konussimon kolba olib ularga 10 ml dan 
siydik quyiladi, ularning ustiga 6 g dan otquloq kislotasining kaliyli tuzini 
kukuni va 2-3 tomchidan fenolftalein eritmasi qo‘shib aralashtiriladi. 

---

165 
So‘ng kolbadagi aralashmalardan birini natriy ishqorining 0,1 N eritmasi 
bilan och-pushti rang hosil bo‘lguncha titrlanadi. Rangning paydo 
bo‘lishini kuzatish uchun ikkinchi kolbadagi siydikning rangi bilan 
qiyoslanadi. Tajriba natijalari quyidagi formulaga muvofiq sarhisob 
qilinadi:
 
Buyerda: a- titrlash uchun sarflangan natriy ishqori(ml);
10- tekshiruv uchun olingan siydik hajmi(ml);
D- bir kunlik siydikning umumiy hajmi (ml).
68- ish. Siydik tarkibidagi organik moddalarga xos reaksiyalar 
Siydik tarkibidagi organik moddalar jumlasiga asosan azot 
almashinuvini so‘ngi mahsulotlari-siydikchil, kreatinin, indikan, 
aminokislotalar va boshqalar kiradi. Siydik bilan azotsiz mahsulotlar- 
pirouzum va o‘t kislotalari, ba’zi vitaminlar, gormonlar ajratilishi mumkin. 
Fermentlar siydik tarkibida juda oz miqdordagina uchraydi. Masalan oz 
miqdorda amilaza ajralishi mumkin. Lekin amilazaning miqdori oshqozon 
osti bezi shamollaganda siydik tarkibida ancha oshib ketadi. 
Kerakli biomaterial.:siydik. 
Kerakli jihozlar: shtativ probirkalari bilan, suv hammomi, 
byuretkalar, pipetkalar, o‘lchovli probirkalar, voronkalar, shisha 
tayoqchalar.