M. G. Safin,D. G‘. Hayitov, yu. S. Ruziyev

 
67-ish. Siydikning reaksiyasini va titrlanuvchi kislotaligini 
aniqlash. 
Sog‘lom 
odamning 
siydigi 
kuchsiz 
kislotali(pH=6,0) 
reaksiyaga 
ega. 
Ko‘pincha 
siydikning reaksiyasi iste’mol qilinadigan ovqat 
tarkibiga bog‘liq. Go‘sht mahsulotlarini ko‘proq 
is’temol qilganda siydik reaksiyasi kislotali tomonga 
qarab o‘zgaradi, chunki go‘sht tarkibida fosfor va 
oltingugurt ko‘p bo‘lganligi tufayli siydik bilan 
fosfatlar va sulfatlar ajraladi. Aksincha ovqat ratsioni 
tarkibida o‘simlik masulotlari ko‘p bo‘lganda, siydik 
reaksiyasi ishqoriy tomonga qarab siljiydi, chunki 
organik kislotalar to‘qimalarda oksidlanishga duch kelib, siydik bilan 
ishqoriy ekvivalentlarajratiladi. Shunday qilib patologik holatlarda 

---

164 
siydikning muhiti o‘zgarishlarga duch keladi. Masalan,qandli diabetda, 
podagrada u kislota tomonga o‘zgarsa, siydik pufagini yallig‘lanishida 
ishqoriy tomonga o‘zgaradi. Biokimyoda siydikning bufer sig‘imini 
kislotalik va ishqoriylik birliklarida ifodalash qabul qilingan. Siydikning 
titrlanuvchi kislotaligi deb fenolftalein bo‘yicha bir kunda ajralgan
siydikni titrlaganda sarf bo‘lgan 0,1 N natriy ishqorini miqdoriga aytiladi. 
Sog‘lom odamda bu kattalik 200-400 ml ga teng bo‘ladi. 
Kerakli biomaterial: siydik. 
Kerakli jihozlar:”Rifan” rusumli maxsus indikator qog‘ozi va unga 
tegishli rasm, shtativ probirkalari bilan, konussimon kolba, pipetkalar, 
mikrobyuretka. 
Kerakli reaktivlar: natriy ishqorining 0,1 eritmasi, fenolftaleinning 
0,5 % li spirtli eritmasi, otquloq kislotasining natriyli tuzi kukuni. 
 
1- 
tajriba. «Rifan» indikator qog‘ozi yordamida siydikning