Qo‘shiq so‘zi «Devonu lug‘otit turk»da «koshug1»,
Yusuf
Xos Hojibda «qoshuq», Haydar Xorazmiyda «qo‘sh»,
Mahmud
Umar Zamahshariyning «Muqaddimatul-adab» asarida «qo‘shiq»,
Alisher Navoiy asarlarida «qo‘shiq», «surud», «ayolg‘u», «lahn»,
«turku», Zahiriddin Muhammad Bobuming «Boburnoma»sida
«qo‘shiq» shaklida kelganini ko‘ramiz.18
Alisher Navoiy ham,
Bobur ham xalq qo‘shiqlarini nazarda tutganda «qo'shiq» kalima-
sini ishlatadi. Qolgan paytlarda «surud» yoxud boshqa bir atamani
keltiradi.19
Turk folklorshunoslari ham 0 ‘rta Osiyo xalqlaridagi «qo‘shiq»
Turkiyadagi «qoslima» va «turku»lar bilan o ‘xshash
ekanligini
ta’kidlaydilar.
0 ‘zbek xalq qo‘shiqlari bugungi kunga qadar ko‘p
marotaba
o‘rganilganligiga qaramay, afsuski, yetarli
darajada tasnif etilgan
emas.
Folklorshunos olima Muzayyana Alaviya o‘zbek qo‘shiqlaririi:
1.Lirik;
2.Mehr baytlari;
3 .Т е г т а ;
4.Mehnat qo‘shiqlari;
5. Mavsum marosim qo‘shiqlariga bo‘ladi.20
F.Karomotov xalq qo‘shiqlar ini: maishiy,
oilaviy-marosim,
mehnat, tarixiy va sotsial norozilik qo'shiqlariga bo‘lib tahlil eta-
di.21_________
18 Divanu Lugat-it Turk. Ceviren Besim Atalay. I cild. - Anakara: Turk Tarih
Kurumu basimevi, 1992. - S. 376; Юсуф Хос Хожиб. К^гадгу билиг. Йашрга
тайёрловчи К,аюм Каримов. —Тошкент: Фан, 1971, 58 б; Алишер Навоий.
Мезонул Авзон. -Тошкент: Бадиий адабиёт, 1967,180 6: За*ириддин Мухдммад
Бобур. Бобурнома. -Тошкент:
19 «Яна «кушик» дуркум, яргуштак усулида шойиъдур ва баъзи адвор
кутубида ул усул зикр булубтур». Алишер Навоий. Мезонул Авзон. — Тошкент:
Do'stlaringiz bilan baham: