M. S. Tulayev

8-modda. Auditorlik tashkilotining javobgarligi 
Auditorlik tashkilotlari auditorlik tekshiruvi buyurtmachilari, xo‘jalik 
yurituvchi subyekt va moliyaviy hisobotdan boshqa foydalanuvchilar oldida 
moliyaviy hisobot hamda xo‘jalik yurituvchi subyektning boshqa moliyaviy 
axboroti to‘g‘risida noto‘g‘ri yakundan iborat bo‘lgan auditorlik xulosasini tuzish 
oqibatida ularga yetkazilgan zarar uchun javobgar bo‘ladi. 
Auditorlik tekshiruvini sifatsiz o‘tkazganlik yoki lozim darajada 
o‘tkazmaganlik oqibatida xo‘jalik yurituvchi subyektga va (yoki) auditorlik 
tekshiruvining buyurtmachisiga yetkazilgan zarar, shu jumladan, boy berilgan 
foyda, qonun hujjatlarida belgilangan tartibda qoplanishi shart. 
9-modda. Auditorlik tekshiruvi 
Auditorlik tekshiruvi moliyaviy hisobot va boshqa moliyaviy axborot 
to‘g‘riligi va buxgalteriya hisobi to‘g‘risidagi qonun hujjatlariga mosligini aniqlash 
maqsadida xo‘jalik yurituvchi subyektning moliyaviy hisobotini hamda u bilan 
bog‘liq moliyaviy axborotini auditorlik tashkilotlari tomonidan tekshirishdir. 
Auditorlik tekshiruvi majburiy va tashabbus tarzidagi shakllarda o‘tkaziladi. 

---

123 
Auditning xalqaro standartlari asosida amalga oshiriladigan auditorlik 
tekshiruvi ushbu Qonunning 16-moddasida nazarda tutilgan cheklovlarga rioya 
etish sharti bilan o‘tkaziladi.
10-modda. Majburiy auditorlik tekshiruvi 
Quyidagilar har yili majburiy auditorlik tekshiruvidan o‘tishi kerak: 
aksiyadorlik jamiyatlari; 
banklar va boshqa kredit tashkilotlari; 
sug‘urta tashkilotlari; 
investitsiya fondlari hamda yuridik va jismoniy shaxslarning mablag‘larini 
jamlab turuvchi boshqa fondlar hamda ularning investitsiya aktivlarini ishonchli 
boshqaruvchilar;
manbalari yuridik va jismoniy shaxslarning ixtiyoriy badallari bo‘lmish 
hayriya fondlari va boshqa ijtimoiy fondlar; 
mablag‘larining hosil bo‘lish manbalari qonun hujjatlarida nazarda tutilgan, 
yuridik va jismoniy shaxslar tomonidan qilinadigan majburiy ajratmalar bo‘lmish 
budjetdan tashqari fondlar; 
ustav fondida davlatga tegishli ulush bo‘lgan xo‘jalik yurituvchi subyektlar va 
davlat unitar korxonalari;
fond va tovar birjalari.
Majburiy auditorlik tekshiruvining buyurtmachisi xo‘jalik yurituvchi subyekt 
bo‘ladi. Auditorlik tashkilotini tanlash xo‘jalik yurituvchi subyekt mulkdori, 
shuningdek qatnashchilari (aksiyadorlari)ning umumiy yig‘ilishi bilan kelishib 
olinadi. 
Qonun hujjatlariga muvofiq o‘tkaziladigan majburiy auditorlik tekshiruvidan 
bosh tortish xo‘jalik yurituvchi subyektning mansabdor shaxsiga nisbatan 
ma’muriy jazo qo‘llanilishiga sabab bo‘ladi. Xo‘jalik yurituvchi subyektning 
mansabdor shaxsiga nisbatan ma’muriy jazo qo‘llanilganidan keyin kalendar yil 
tugaguniga qadar majburiy auditorlik tekshiruvini o‘tkazishdan bosh tortish 

---

124 
xo‘jalik yurituvchi subyektdan eng kam oylik ish haqining ellik baravaridan yuz 
baravarigacha miqdorda jarima undirishga sabab bo‘ladi. Xo‘jalik yurituvchi 
subyektning oxirgi hisobot sanasidagi joriy aktivlari summasining jami yigirma 
foizidan ortiq miqdorda jarima undirish unga undiriladigan summani undirish 
to‘g‘risida qaror qabul qilingan kundan e’tiboran olti oy mobaynida oyma-oy 
bo‘lib to‘lash imkoni berilgan holda amalga oshiriladi. Jarimaning to‘lanishi 
xo‘jalik yurituvchi subyektni majburiy auditorlik tekshiruvidan o‘tishdan ozod 
qilmaydi.