Ma`deniyat taniw uzb

Ziyolilik bilim va tarbiya orqali kamol topadi. Ziyolilik tushunchasiga, umumiy 
madaniyatdan tashqari, nozikdidlilik, umuman, hayotga yuksak ong va ijtimoiy faollik bilan 
munosabatda bo`lish ham kiradi. Demak, «ziyolilik» faqat aqliy mehnat kishisiga taalluqli emas, 
balki iste`dodi keng qamrovli, oliyjanob fazilatlarga ega, ma`naviyati yuksak har bir odamga 
nisbatan qo`llash mumkin.
Ziyoli - intellektual fikrlash qobiliyati yuksak shaxs, uning madaniyatli odamdan farqi shuki, 
u jamiyat va millat taqdiriga ma`naviy jihatdan javobgardir.
Shaxsning individual xususiyatlari bilan bog`liq bo`lgan yuqoridagiday ma`naviy, aqliy 
jarayonlar faqat ma`lum bir xalqqa xos milliy xususiyat emas, balki universal xususiyatdir. Ammo 
madaniy xususiyatlarning har bir xalqda alohida, o`ziga xos xususiyati ham borki, bu xususiyatlar 
boshqa xalq uchun g`ayritabiiy tuyulishi mumkin. Masalan, tirbiyalilik umumiy xususiyat sifatida 
muomala va nutq jarayonida hosil bo`lsa, tarbiyalilikning turli xalqlarda ayrim ko`rinishlari borki, 
bunday holda milliy xususiyatlarni e`tiborga olish kerak. Masalan, evropaliklar xuddi o`zbeklar 
singari salomlashganlarida, qo`l uzatadilar. Xitoyliklar, yaponlar, hindlarning muomala 
madaniyatida bu alomatlar yo`q. Venada yashaydigan erkaklar ayol kishi bilan tanishganlarida, 
“qo`lingizni o`pay” deb murojaat qiladilar, polyak esa tanishuvda ayolning qo`lini o`padi, o`zbek 
erkak va ayollari uchun bu singari salomlashuv tarbiyasizlikning bir ko`rinishidir. Yoki ingliz 
xalqiga mansub odam o`z uncha hurmat qilmaydigan birontasiga xat yozganda, “hurmatli janob” 
degan murojaat bilan boshlaydi. Ruslar mehmondorchilikka borganlarida, kosada ovqatini 
qoldirmasligi kerak, qoida shu. Xitoyliklarda esa mehmonga tushlik oxirida guruch berganlarida, 
hech kim qo`lini tegizmasligi lozim (bu bilan ular o`zlarining to`q ekanliklarini ko`rsatishlari 
kerak).
Ko`rinadiki, tarbiyalilik kabi madaniy jarayon yoki tushunchalar to`g`risida so`z 
yuritilganda, albatta, universal tushunchalar bilan birga, milliy regional xususiyatlarni ham nazarda 
tutgan holda xulosa chiqarish kerak.