Miosatellitotsitlar skelet mushagining fiziologik va reparativ regeneratsiyasida
qatnashadi. Ular chuzinchok oval shaklida bulib mushak hujayrasining plazmolemmasiga
yepishib yetadi . Yadro xam xuddi shunday chuzinchoq oval ko‘rinishida bo‘lib yirik bo‘ladi.
Sitoplazma esa yadro atrofida ingichka qatlam bo‘lib joylashadi. Organellalar kam bo‘ladi.
Keyingi rivojlanish va aktivlanish davomida hujayralar yadrosi ochlashadi, tsitoplazma
kattalashadi, organella soni keskin ko‘payib miofibrillalar paydo buladi. Miosatellitotsitlarning
ultrastrukturasi shakllanishi tor doirada miosimplastlarning yetilishi bilan birga kechadi.
Fiziologik va reparativ regeneratsiyasi. Mushak o‘saetganda organizimni o‘sishi
dinamikasida
mitotik bo‘linishda
xosil
bo‘lgan va differentsialanaetgan hujayralar
miosimplastlarning oxiriga tiziladi. Mushak jaroxatlanganidan so‘ng qandaydir masofada
tolaning oxirgi qismi parchalanadi va makrofaglar tomonidan suriladi. Hujayraning to‘lik
tiklanishi ikki yul asosida amalga oshiriladi.
1. Qolgan tolalarning kompensator gipertrofiyasi;
2. Miosatellitotsitlarning proliferatsiyasi va differentsirovkasida ularning tizilib yangi tola xosil
kilishi.
Skelet mushagi tolalari diametridagi farqlar mushakning o‘ziga xos xususiyatlari,
odamning yoshi, jinsi, ovqatlanishi va jismoniy chiniqqanligiga bog‘liq. Ma’lumki, jismoniy
mashqlar mushakni rivojlanishi va yog‘ qatlamlarini kamayishiga olib keladi. Mushak
vaznining bunday yo‘l bilan oshishi har mushak tolasi diametrining kattalashuvi va tolalarda
yangi miofibrillalarning hosil bo‘lishi bilan bog‘liq. Hujayra hajmining oshishi bilan
tavsiflanuvchi mazkur jarayon gipertrofiya deb nomlanadi (grekcha hyper-o‘ta+trophe-
ovqatlanish); hujayralar sonining o‘sishi hisobiga to‘qimaning o‘sishi «giperplaziya» termini
Do'stlaringiz bilan baham: |
