Koronar arteriyalar orqali yurakning qon bilan ta’minlanishini buzilishi natijasida
ishemiya yoki kislorodning yo‘qligi tufayli yurak mushagining jarohatlanishi ko‘p tarqalgan.
Yetuk sut emizuvchilarda yo‘ldosh hujayralarning yo‘qligi tufayli shikastlangandan so‘ng
yurak mushagining regenerator imkoniyati juda past. Shu bilan birga, ayrim baliqlar va
amfibiyalar
shuningdek yangi tug‘ilgan sichqonlarda yurak mushagi qisman jarohatlanganda
satellit hujayralarning yo‘qligiga qaramay, yangi mushaklar hosil bo‘ladi. Sut emizuvchilarda
yurak mushagining regenerator imkoniyati bo‘yicha xulosalar xayvon modellarida amalga
oshirilgan tadqiqotlarga, birinchi navbatda, mezenximal o‘zak hujayralarning konkret
sohalarda yangi mushaklarni hosil qilish qobiliyatini o‘rganishga natijalariga asoslangan
(Anthony L. Mescher, Junqueira’sBasic Histology: Text and Atlas, 13-th ed.-2013).
Xulosa:
Ko‘ndalang targ‘il yurak mushagi skelet mushagidan farqli ravishda:
1. hujayraviy tuzilishga ega.
2. Xar xil turdagi hujayraga ega.
3. Hujayralararo aloqa (kontakt ) murakkab bo‘lib ularning yagona to‘qima sistemasi sifatida
shakllanishini ta’minlaydi .
4. Regeneratsiya saqlanib qolgan kardiomiotsitlar gipertrofiyasi orqali amalga oshiriladi.
5. Qisqaruvchi kardiomiotsitlar gipoksiyaga sezuvchanligi yuqori , atipik kardiomiotsitlarniki
esa past bo‘ladi
Silliq mushak to‘qimasi
Filogenetik jixatdan ko‘ndalang targ‘il mushak, yurak mushagi va somatik mushaklarga
nisbatan eng yeshi xisoblanadi .
Gistogenetik jixatdan fibroblast bilan umumiy kelib chikishga ega :
o‘zak hujayra→ premioblast → mioblast → silliq miotsit.
Tuzilishi. Silliq miotsit – cho‘ziq duksimon shaklga ega, uzunligi -20dan (tomirda)
500mkmgacha (bachadonda), kengligi-5-8mkm.
Yadrosi - 1 ta, yirik, xujayraning markazida joylashgan. Xarakterli tomoni
pufakchalarning bo‘lishi. U ko‘ndalang targ‘il mushakdagi T-sistema kabi vazifani bajarib
hujayraga Ca
+2
tashilishini ta’minlaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |