Magistratura bo’limi musiqa ta’lim va san’AT

I.2. Musiqiy ta'lim mazmunining asosiy tarkibiy qismlari.
Vizual-eshitish usuli - bu musiqiy asarni fikrlash, his-tuyg’ular, his-tuyg’ular vaboshqalar orqali har tomonlama tahlil qilish maqsadida tinglash.
Og’zaki usul – o’quv jarayonida ota-ona, o’qituvchi yoki boshqa shaxs tomonidan berilgan tushuntirishlar, ko’rsatmalar.
Badiiy va amaliy - nafaqat idrokni, balki ashula, raqs yoki musiqa asboblarida o’ynash orqali musiqiy asarlarni faol aks ettirishni ham o’z ichiga oladi.Musiqiy tarbiya usullarining yana bir tasnifi ularni partiyalarning jarayonidagi faolligiga qarab ajratadi:
1.To’g’ridan-to’g’ri usul, kattalar tomonidan berilgan barcha ko’rsatmalarga rioya qilgan holda, bola ko'paytirishi kerak bo’lgan aniq belgilangan namunaning mavjudligini nazarda tutadi. Bu asarni tinglash, musiqiy asbobda ijro etish, qo’shiqning bir qismini kuylash bo'lishi mumkin.
2.Muammoli ta’lim bolani o’z ijodi va ko'nikmalaridan foydalangan holda mustaqil echim izlashga undaydi.
D.B. Kabalevskiy bolalarning musiqiy ta’limi odamlarning musiqiy madaniyatining asosidir va bolalarga musiqiy ta’lim berish bo’yicha yaxshi yo’lga qo’yilgan ishlar bo’lmagan taqdirda mamlakatda musiqiy madaniyatni yanada rivojlantirishga urinish poydevorsiz monumental bino qurishga urinish bilan tengdir, deb hisoblagan.
Estetika bo’yicha " jamiyatning musiqiy madaniyati»Quyidagicha talqin etiladi: bu musiqa va uning ijtimoiy faoliyatining birligi. Bu murakkab tizim bo’lib, unga quyidagilar kiradi: 1) ma’lum bir jamiyatda yaratilgan yoki saqlanib qolgan musiqiy qadriyatlar; 2) musiqiy qadriyatlarni yaratish, saqlash, ko’paytirish, tarqatish, idrok etish va ulardan foydalanish bo’yicha faoliyatning barcha turlari; 3) ushbu turdagi faoliyatning barcha sub’ektlari o’z bilimlari, ko'nikmalari va uning muvaffaqiyatini ta’minlaydigan boshqa fazilatlari bilan birgalikda.
Shuning uchun musiqa madaniyati uchun jamiyat tomonidan to’plangan san’at qadriyatlari asosiy o’rinni egallaydi shaxsning musiqiy madaniyati insonning ushbu qadriyatlarni qay darajada egallaganligi bilan tavsiflanadi. "Shaxsning musiqiy madaniyati" tushunchasini yanada aniqroq talqin qilish L.G. Dmitrieva va N.M. Chernoivanenko. Ularning fikriga ko’ra musiqiy madaniyat quyidagilarni o’z ichiga oladi: 1) axloqiy va estetik tuyg’ular va e’tiqodlar, musiqiy did va ehtiyojlar; 2) bilim, ko'nikma, ko’nikmalar, ularsiz musiqa san’atini o’zlashtirish imkonsiz (idrok, ijro); 3) musiqiy faoliyatning muvaffaqiyatini belgilaydigan musiqiy va ijodiy qobiliyatlar.
D. B. o’zi Kabalevskiy musiqiy ta’limning maqsadini quyidagicha konkretlashtiradi: talabalarni buyuk musiqiy san’at olami bilan tanishtirish, musiqani barcha shakllari va janrlarida sevish va tushunishga o’rgatish, musiqani hayotdan tug’ilgan va hayot bilan chambarchas bog’liq hayotiy san’at sifatida qabul qilish qobiliyatini rivojlantirish, musiqaning o’ziga xos tuyg’usini tarbiyalash. , uni hissiy his qilish, undagi yaxshi va yomonni ajratib olish, musiqa ijro etilishida ishtirok etish, musiqiy savodxonlik asoslarini o’zlashtirish, ijodiy shakllantirishga imkon beradi. musiqiyqobiliyat maktabo’quvchilari.
E.B.ningso’zlarigako’ra. Abdullin, bitiruvchining musiqiy madaniyatining asosiy ko’rsatkichi maktablar: maktabbitiruvchisi, avvalo, u bilan aloqaning turli shakllarida yuqori badiiy musiqiy san'atning faol, ijodiy sevgilisi va biluvchisi.
2. Maktab o’quvchilariga musiqiy ta’lim berishning etakchi vazifalari.
D.B konsepsiyasida musiqiy ta’limning maqsadi. Kabalevskiy uchta etakchi vazifalar bilan aniqlanadi.
Birinchi vazifa: musiqani idrok etish asosida unga hissiy munosabatni shakllantirish.
Bunga muvofiq maktab o’quvchilari 1) musiqaga hissiy munosabat, musiqiy tuyg’u, musiqiy obrazli sohaga hissiy kirib borishning nozikligini rivojlantirishlari kerak; 2) bilimlarni o’zlashtirish, ko’nikma va ko’nikmalarni egallashga bo’lgan faol istakni, musiqa tinglash va ijro etish istagini uyg’otish; 3) musiqa darslari va hayot o’rtasidagi aloqalarni aniqlashga qiziqish uyg’otadi.
Ikkinchi vazifa: musiqaga ongli munosabatni shakllantirish.
Ushbu vazifa talaba asarlarni ongli ravishda idrok etish tajribasini to’plashi zarurligini anglatadi: 1) musiqiy bilimlarni qo’llay olish; 2) nafaqat his qilish, balki xarakterni anglash musiqiy tasvirlar, ularning rivojlanish mantig’i, uning mazmunining hayotiyligi.
Ushbu muammoni hal qilish o’quvchilarda badiiy fikrlashni shakllantirish, yangi vaziyatlarda bilimlarni mustaqil ravishda qo’llash qobiliyati bilan bog’liq.
Ikkala vazifa ham birdamlikda amalga oshiriladi: musiqaga ongli munosabat uning hissiy, xayoliy idrok etish tajribasi asosida va aksincha shakllanadi.
Uchinchi vazifa: musiqa ijrosi jarayonida, birinchi navbatda, xor qo’shiqchisiga musiqa yaratishning eng qulay shakli sifatida faol-amaliy munosabatni shakllantirish.
Ushbu muammoni hal qilish maktab o’quvchilarida musiqani idrok etish jarayonida o’ziga xos musiqiy va eshitish g’oyalarini va ijro mahoratini rivojlantirishni ta’minlaydi.
Talabalarga musiqiy ijod jarayonida, badiiy obrazning o’zida mujassam bo’lganligini his qilish uchun keng imkoniyat berish muhimdir. Musiqiy ta’limning bu jihati ayniqsa yosh o’quvchilarga juda yaqin.
Musiqa darslari amaliyotida bu vazifalarning barchasi o’zaro bog’liqdir. Ularning birortasini boshqalar bilan aloqasiga ta’sir qilmasdan ajratib ko’rsatish mumkin emas. Biroq, o’qituvchi uchun ushbu uchta vazifani taqsimlash zarur: ular o’quvchilarning musiqiy tajribasining boshlang’ich darajasini aniqlash, ularning musiqiy rivojlanishining oraliq bosqichlarini, maktab sharoitida musiqa madaniyatini shakllantirish natijalarini aniqlash uchun asosdir.
E.B. Abdullin tanlovga biroz boshqacha yondoshadi asosiy vazifalar maktab o’quvchilari uchun zamonaviy musiqiy ta’lim. U ularga murojaat qiladi:
Bolalarda badiiy xushyoqishni rivojlantirish, musiqa tuyg’usi, unga bo’lgan muhabbat, uning go’zalligini qadrlash qobiliyati, badiiy asarlarga ijodiy hissiy va estetik munosabat;
Talabalarning ijodiy badiiy va bilim qobiliyatlarini rivojlantirish, musiqa bilan aloqa qilish jarayonida shaxs sifatida o’zini anglash;
Faoliyatlarni bajarish va "kompozitsion" qilishda ijodiy qobiliyatlarni rivojlantirish;
Talabalarning musiqiy va estetik didini rivojlantirish;
Musiqiy o’zini o’zi tarbiyalash uchun yuqori badiiy musiqiy san’at bilan aloqa qilish zarurligini rivojlantirish.
3. Maktab o’quvchilariga musiqiy ta’lim berish tamoyillari
Zamonaviy musiqa pedagogikasida musiqiy ta’lim tamoyillari to’g’risida har xil fikrlar mavjud.
Musiqani o’qitish umumiy pedagogik tamoyillarga asoslanishi mumkin va kerak. Ular boy o’quv tajribasini aks ettiradi. Musiqiy ta’lim bolalarda shakllanishi kerak bo’lgan ma’lum bir bilim, ko’nikma va malakalarni nazarda tutadi. Va bu erda umumiy didaktik printsiplar ayniqsa foydali va almashtirib bo’lmaydigan.
Biroq, musiqani o’qitish badiiy pedagogikaning o’ziga xos xususiyatlarini hisobga oladigan o’ziga xos, maxsus printsiplarini ham talab qiladi. V.G. Rajnikov buni shunday qildi badiiy o’qituvchilarning tamoyillari: