Махсус қисм б и р и н ч и б ў л и м шахсга қарши жиноятлар I боб. ҲАётга қарши жиноятлар 97 м о д д а. Қасддан одам ўлдириш

25. Оғир оқибатларга олиб келган номусга тегиш учун жавобгарлик ЖК 118-моддаси 3-қисмининг “д” бандида на­зарда тутилган.
Номусга тегишнинг оғир оқибатлари деб, жабрланувчининг номусига тегиш туфайли келиб чиққан ўлими ёки ўзини ўзи ўлдириши, унинг руҳий ҳолатининг издан чиқиши ёхуд жабрла­нувчига ЖК 104-моддасида назарда тутилган бошқа оқибатларни етказиш ёхуд ўзидаги ОИТС касаллигини била туриб жабрланув­чига юқтириш ҳолатлари тааллуқлидир.
Эҳтиётсизлик туфайли ўлимга олиб келган номусга тегишни оғир оқибатларга олиб келган номусга тегиш сифатида ЖК 118-моддаси 3-қисмининг “д” банди бўйича квалификация қилиш за­рур ва бу ЖК 102-моддасининг талабларига кўра қўшимча квали­фикация қилишни талаб этмайди.
Жабрланувчининг дефлорацияланиши (қизлик пардасининг бузилиши) ёхуд унинг ҳомиладор бўлиб қолиши оғир оқибатлар деб топилмайди. Барча ҳолатларда жабрланувчи учун келиб чиққан оғир оқибатлар унга нисбатан зўрлик ишлатилиб, жинсий алоқа қилинганлиги билан сабабий боғланишда бўлганлиги ва унинг натижаси эканлигини аниқлаб олиш керак. Бундай боғла­нишни белгиламасдан номусга тегишни ЖК 118-моддаси 3-қис­мининг “д” бандида кўзда тутилган белги билан квалификация қилиб бўлмайди.
26. Ўн тўрт ёшга тўлмаганлиги айбдорга аён бўлган шахснинг номусига тегиш зўравонлик қилувчи жабрланувчининг ўн тўрт ёшга тўлмаганлигини олдиндан билган ҳолатлардагина ЖК 118-моддасининг 4-қисми бўйича квалификация қилинади. Агар жи­ноятчи жабрланувчининг ёшини ҳақиқатдан ҳам билмаган бўлса, у ҳолда бу қилмиш ЖК 118-моддасининг 1-қисми бўйича, ёки айбдор жабрланувчи ўн саккиз ёшга тўлмаган деб ҳисоблаган бўлса, ЖК 118-моддаси 3-қисми “а” билан квалификация қилинади.
119 - м о д д а. Жинсий эҳтиёжни зўрлик ишлатиб
ғайритабиий усулда қондириш
Зўрлик ишлатиб, қўрқитиб ёки жабрланувчининг ожизлиги­дан фойдаланиб, жинсий эҳтиёжни ғайритабиий усулда қонди­риш -
уч йилдан етти йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жа­золанади.
Ўша ҳаракатлар:
а) икки ёки ундан ортиқ шахсга нисбатан;
б) такроран, хавфли рецидивист томонидан ёхуд илгари ушбу Кодекснинг 118-моддасида назарда тутилган жиноятни содир этган шахс томонидан;
в) бир гуруҳ шахслар томонидан;
г) ўлдириш билан қўрқитиб содир этилган бўлса, -
етти йилдан ўн йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жа­золанади.
Ушбу модданинг биринчи ёки иккинчи қисмида назарда ту­тилган ҳаракатлар:
а) жабрланувчининг ўн саккиз ёшга тўлмаганлиги айбдорга аён бўлган ҳолда;
б) яқин қариндошига нисбатан;
в) оммавий тартибсизликлар қатнашчиси томонидан;
г) ўта хавфли рецидивист томонидан содир этилган бўлса;
д) оғир оқибатларга олиб келган бўлса, -
ўн йилдан ўн беш йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланади.
Ушбу моддада назарда тутилган ҳаракатлар ўн тўрт ёшга тўлмаганлиги айбдорга аён бўлган шахсга нисбатан содир этил­ган бўлса, -
ўн беш йилдан йигирма йилгача озодликдан маҳрум қилиш би­лан жазоланади.
1. Жиноят объекти жабрланувчининг жинсий эркинлигидир.
2. Шарҳланаётган жиноятнинг объектив томони:
¨ эркакнинг аёл билан;
¨ аёлнинг эркак билан;
¨ аёлнинг аёл билан (лесбиянлик);
¨ эркакнинг эркак билан (бесоқолбозлик) зўрлик ишлатиб, қўрқитиб ёки жабрланувчининг ожизлигидан фойдаланиб жинсий эҳтиёжни ғайритабиий тарзда қондиришидан;
¨ жинсий эҳтиёжни зўрлик ишлатиб бошқа усулларда қонди­риш билан содир этиладиган шаҳвоний ҳаракатлар (масалан, зўрлик ишлатиб мастурбацияга мажбур этиш)дан иборат бўлади.
3. Айбдорнинг ўз жинсий эҳтиёжини зўрлик ишлатиб қонди­ришга қаратилган ҳаракати содир этилганда, оргазм ёки эякуля­ция юз берган-бермаганлигидан қатъи назар, тугалланган жи­ноят деб топилади.
4. Жинсий эҳтиёжни зўрлик ишлатиб ғайритабиий усулда қондиришга қаратилган ҳаракатлар айбдорга боғлиқ бўлмаган сабаблар билан охирига етказилмай қолганда, мазкур ҳаракатлар жиноятга суиқасдни вужудга келтиради (масалан, зўрлик ишла­тиб ечинтириш, гавдани муайян вазиятда тутиб туришга мажбур­лаш ва ҳоказолар) бу қилмиш ЖК 25-моддасининг 2-қисми ва 119-моддаси билан квалификация қилиниши керак.
5. Жинсий эҳтиёжни зўрлик ишлатиб ғайритабиий усулда қондиришга суиқасд қилишда жиноятдан ихтиёрий қайтиш бўлиши мумкин (Ихтиёрий қайтиш тушунчаси тўғрисида ЖК 26-моддасига берилган шарҳга қаранг).
6. (Жисмоний зўрлик ишлатиш, қўрқитиш, ожизлик ҳолати тўғрисида ЖК 118-моддасининг шарҳига қаранг).
7. ЖК 119-моддасининг 2, 3 ва 4-қисмларида назарда тутилган квалификация қилинадиган белгилар ЖК 118-моддасида кўзда тутилган белгиларга мазмунан мос келади (ЖК 118-моддаси 2, 3, 4-қисмларининг шарҳига қаранг).
8. Жиноят субъектив томондан тўғри қасддан содир этилади. Мотив – шаҳвоний, мақсад – жинсий эҳтиёжни қондиришда ифодаланади.
9. Жиноят субъекти – 14 ёшга тўлган ҳар қандай ақли расо шахс ҳисобланади.
120 - м о д д а. Бесоқолбозлик
Бесоқолбозлик, яъни эркакнинг эркак билан зўрлик ишлатмас­дан жинсий эҳтиёжини қондириши -
уч йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланади.
1. Жиноят объекти – нормал жинсий алоқа қилиш.
2. Объектив томондан – эркакнинг эркак билан икки томон­лама мутлақо ихтиёрий жинсий эҳтиёжини қондиришида ифода­ланади.
3. Агар бесоқолбозлик иштирокчиларидан бири ўн олти ёшга етмаган шахс бўлса, иккинчи шахснинг ҳаракатларини ЖК 128-моддаси билан квалификация қилиш лозим.
4. Жинсий эҳтиёжни қондиришга қаратилган ҳаракатлар со­дир этила бошланиши билан бесоқолбозлик жинояти тугалланган ҳисобланади.
5. Субъектив томондан жиноят қасддан содир этилади.
6. Жиноят субъекти –  фақат эркак шахслар бўлиб, бесоқолбозликнинг ҳар иккала (фаол ва фаол бўлмаган) қатнашчисидир.
121 - м о д д а. Аёлни жинсий алоқа қилишга маж­бур этиш
Хизмат, моддий ёки бошқа жиҳатлардан айбдорга қарам бўлган аёлни жинсий алоқа қилишга ёки жинсий эҳтиёжни ғай­ритабиий усулда қондиришга мажбур этиш -
икки йилгача ахлоқ тузатиш ишлари ёки олти ойгача қамоқ билан жазоланади.
Ўша ҳаракат жинсий алоқада бўлиш ёки жинсий эҳтиёжни ғайритабиий усулда қондириш билан боғлиқ ҳолда содир этилган бўлса, -
икки йилдан уч йилгача ахлоқ тузатиш ишлари ёки уч йилдан беш йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланади.
1. Жиноят объекти – аёлнинг жинсий эркинлигидир.
2. Жиноят объектив томондан шахсга хизмат, моддий ёки бошқача тарздаги боғлиқликни кўзда тутиб, аёлни жинсий алоқа қилишга ёки жинсий эҳтиёжни ғайритабиий усулда қондиришга мажбур қилишда кўринади.
3. Мажбур этиш деб, аёлга у билан жинсий алоқа қилиш мақ­садида ёки унинг хоҳишига хилоф равишда жинсий эҳтиёжни ғайритабиий усулда қондириш учун руҳий тазйиқ ўтказишга ай­тилади. Мажбур этиш мажбурловчи билан, шунингдек, бошқа шахс билан аёлни жинсий алоқа қилишга ёки жинсий эҳтиёжини ғайритабиий усулда қондиришга кўндиришга қаратилган бўлиши мумкин.