Махсус қисм б и р и н ч и б ў л и м шахсга қарши жиноятлар I боб. ҲАётга қарши жиноятлар 97 м о д д а. Қасддан одам ўлдириш


Download 1.53 Mb.
bet75/277
Sana13.11.2023
Hajmi1.53 Mb.
#1771718
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   ...   277
Bog'liq
jinoyat kodeksiga sharx maxsus qism qo`l bola

Хусусий мулк ҳуқуқи субъектлари жисмоний шахслар, хўжалик ширкатлари ва жамиятлари, кооперативлар ҳамда бошқа тижорат ва нотижорат ташкилотлари ҳисобланади.
Оммавий мулк  бу республика мулки ва маъмурий-ҳудудий тузилмалар мулкидан (муниципал мулк) иборат бўлган давлат мулкидир.
Республика мулкига ер, ер ости бойликлари, ҳаво бўшлиғи, ўсимлик ва ҳайвонот дунёси ҳамда бошқа табиий бойликлар, дав­лат ҳокимияти ва бошқаруви республика органларининг мол-мулки, давлат аҳамиятига эга бўлган маданий ва тарихий бой­ликлар, республика бюджетининг маблағлари, олтин захираси, давлатнинг валюта фонди ва бошқа фондлар республика мулки­дир, шунингдек, корхоналар ва бошқа мулкий мажмуалар, ўқув, илмий, илмий-тадқиқот муассасалари ва ташкилотлари, интеллек­туал фаолият натижалари, башарти бюджет ёки давлатнинг ўзга маблағлари ҳисобидан яратилган ёки сотиб олинган бўлса- бошқа мулклар киради.
Муниципал мулкда давлат ҳокимияти маҳаллий органлари­нинг мулки, маҳаллий бюджет маблағлари, муниципал уй-жой фонди ва коммунал хўжалик, корхоналар ва бошқа мулкий ком­плекслар, халқ таълими, маданият, соғлиқни сақлаш муассаса­лари, шунингдек, бошқа мулклар бўлади.
4. Талон-торож қилишнинг предмети, инсон меҳнати сингма­ган бўлса ҳам, моддий ва маънавий қимматга эга, яъни истеъмол қийматига эга предметлар бўлиши мумкин.
Талон-торож қилиш предмети моддий борлиқ предмети син­гари аниқ хусусиятларга, белгиларга (оғирлиги, сифати, ҳажми ва ҳоказо­ларга) эга бўлиши керак. Шу муносабат билан электр иссиқлик энер­гияси, газ, сув, қувирлари талон-торож қилиш жиноятларининг предмети бўлиши мумкин эмас. Бироқ бун­дай ҳаракатлар бошқа жиноят таркибини: Алдаш ёки ишончни суии­стеъмол қилиш йўли билан мулкий зарар етказиш (ЖК 170-мод­даси) ёки Электр, иссиқлик энергияси, газ, сув қуврлардан фойдаланиш қоидаларини бузиш (1852-моддаси) жиноятларида айбли бўлиши мумкин. Шунингдек, интел­лектуал меҳнатни ўзлаштириш (плагиат) талон-торож қилишнинг предмети бўла ол­майди, бундай ҳаракатлар муаллифлик ёки их­тирочилик ҳуқуқла­рини бузиш (ЖК 149-моддаси) жинояти тар­кибини ташкил қилади.
5. Давлат мулки объектлари – ер, ер ости бойликлари, ўрмонлар талон-торож қилиш предмети бўла олмайди. Бироқ ер­дан, ер ости бойликларидан фойдаланиш шартлари бузилган ҳолларда ЖК 197-моддаси (ер, ер ости бойликларидан фойдала­ниш шартларини ёки уларни муҳофаза қилиш талабларини бу­зиш) бўйича жавобгарлик юзага келади.
6. Агар ўрмонга шикаст етказилган бўлса, ЖК 198-моддаси (экинзор, ўрмон ёки бошқа дов-дарахтларга шикаст етказиш ёки уларни нобуд қилиш) бўйича жавобгарлик вужудга келади.
7. Овчилик, балиқчилик ёки ҳайвонот дунёсининг бошқа тур­ла-рини ушлаш қоидаларини бузиш, ноёб ҳайвонларни тутиш­нинг белгиланган тартиби ёки шартлари ёхуд ўсимликларнинг дори-дар-мон, озиқ-овқат ва манзарали (декаратив) турларини йиғиш ёки тайёрлаш тартиби бузилган ҳолларда айбдор шахснинг ҳаракатлари ЖК 202-моддаси (ҳайвонот ёки ўсимлик дунёсидан фойдаланиш тартибини бузиш) бўйича жавобгарликни келтириб чиқаради.
8. Бу объектларга тажовуз, уларга, баҳо, нарх берган ин­сон меҳнати сингган тақдирдагина, талон-торож қилиш деб ҳисобланади. Масалан, тайёрланган ўрмон ёғочини талон-торож қилиш, питомникларда парвариш қилинган ҳайвонларни талон-торож қилиш, махсус тайёрланган сув ҳавзаларида етиштирилган балиқларни овлаш, балиқчилик хўжаликлари томонидан овлан­ган балиқларни эгаллаб олиш ва ҳоказо.
9. Ўзбошимчалик билан қимматбаҳо металл ва тошларни ер остидан қазиб олиш талон-торож қилишга кирмайди, лекин ЖК 185-моддасида (қимматбаҳо металлар ва тошларни топшириш қоидаларини бузиш) назарда тутилган мустақил жиноятни таш­кил қилади. Бироқ, агар қимматбаҳо металл ва тошларни қазиб оладиган корхонанинг ҳудудида қазиб олинган бўлса, бундай ҳаракатлар талон-торож қилиш сифатида квалификация қили­ниши лозим. Бундай корхоналар ҳудуди шартли бўлиши мумкин. Бу, одатда, қазиб олиш ишлари олиб бориладиган майдон, тайёрланган майдончалар, траншеялар, яъни қимматбаҳо метал­лар ёки тошларни қазиб олиш учун тайёрланган жойлар, улар жойлашган жойни разведка қилишдир.
10. Фуқаролик кодексининг 96-моддасига мувофиқ, мулкий ҳуқуқларни белгиланган шаклга ва мажбурий реквизитларга амал қилган ҳолда тасдиқловчи ҳужжатлар қимматли қоғозлар ҳи­собланиб, уларни тақдим этган тақдирдагина мазкур ҳуқуқларни амалга ошириш ёки бошқа шахсларга бериш мумкин бўлади.
Тақдим қилувчига берилувчи қимматли қоғозлар талон-то­рож қилиш предмети бўлиши мумкин. Қимматли қоғозларнинг бошқа турлари, айбдорга қимматли қоғозларда белгиланган мул­кий ҳуқуқни олиш имкониятини бермаганлиги учун талон-торож қилиш предмети бўла олмайди,

Download 1.53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   ...   277




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling