“makroiqtisodiyot” fanidan joriy nazorat uchun -mustaqil ta’lim keyslar

Keys 13. Moliyalashtirilgan almashuv kurslarining avzalliklari. Eksport 
va savdoda qayd etilgan valyuta kurslari avzalliklari yuqoridir. Milliy valyuta 
kursini nazorat qilib, jahon bozorlarida o‘z tovarlarining raqobatbardoshligini 
saqlash maqsadida mamlakat uni past darajada ushlab turishi mumkin. Bunday 
siyosat past qiymatli ishlab chiqarishga ega bo‘lgan mamlakatlar (Tailand, 
Vetnam) bilan kuchli valyutali davlatlar (AQSh, Evrozona davlatlari) o‘rtasidagi 
munosabatlarga avzalliklar beradi. Janubi-Sharqiy Osiyo mamlakatlari ishlab 
chiqaruvchilari o‘z daromadlarini milliy valyutaga o‘tkazganlarida ularning 
foydalari yanada ko‘payadi. Shunday qilib, milliy valyutani past kursda ushlab 
turish eksport hajmi va daromadni ko‘paytirishga olib keladi. Valyuta kursining bir 
maromda ketishi nafaqat kompaniyalarning daromadini oshiradi, balki turmush 
darajasini va umumiy iqtisodiy o‘sishni ko‘paytiradi. Bundan tashqari u milliy 
valyutani himoya qiladi. Valyuta kurslarining doimiy o‘zgarib turishi iqtisodiyotga 

---

8 
salbiy ta’sir ko‘rsatadi. 
Xitoy bir necha yillar “yarim suzib yuruvchi” valyuta kursini qo‘lladi va 
nihoyat 2008 yilda qayd etilgan valyuta kursi tizimiga o‘tdi. Bu Osiyo gigantiga 
dunyo iqtisodiyotida ro‘y berayotgan qiyin yillarni nisbatan engilroq o‘tkazishga 
imkon berdi, bu vaqtda boshqa ko‘pgina industrial davlatlar yo‘qotishlarga duch 
kelgan edilar. 
Savollar 
1. Nima uchun past milliy valyuta kursini saqlab turish eksportni oshishiga 
olib keladi? 
2. Qayd etilgan valyuta kurslarining avzalligi va kamchiliklarini kursating?