Makroiqtisodiyot fanining predmeti va uslubi. Reja makroiqtisodiyotga kirish. Asosiy makroiqtisodiy masalalar

Pozitiv yondashuv- bu iqtisodiy tizimning amaldagi faoliyatini tahlil qilishdir. 

---

Normativ yondashuv - tavsiyalar xarakteriga ega bo'lib, qanday sharoitlar yoki 
jihatlar ma'qul yoki istalmaganligini belgilaydi. 
Pozitiv va normativ yondashuvlarning kombinatsiyasi yuqori darajadagi ilmiy 
mavhumlikka qaramay, makroiqtisodiy tadqiqotlar davlat iqtisodiy siyosatini ishlab 
chiqish uchun nazariy asos bo'lib xizmat qilishiga imkon beradi. 
1.3. Chegaralangan resurslar va “daromadlar –xarajatlar”ning doiraviy 
oqimi modeli 
Makroiqtisodiyotda mamlakat iqtisodiyoti va uning yalpi ishlab chiqarishning 
o'sishi, pasayishi, turg'unlik davrlarini iqtisodiy tahlil qiladi va uni tartibga solish 
iqtisodiy mexanizmlarini yaratadi. 
Makroiqtisodiyotdagi muammolarni qisqacha quyidagicha ifodalash mumkin: 
Insonlar chegaralangan imkoniyatlar doirasida yashaydilar. Jamiyatda yoki umuman 
dunyo miqiyosida barcha resurslar, mablag'lar, vaqt, chegaralanganligi u yoki bu 
ishlab chiqarishni ma’lum vaqtda amalga oshirishni taqazo etadi. Mablag'larining 
chegaralanganligi u yoki bu maqsadni insonlarning jismoniy va aqliy imkoniyatlari 
chegaralangandir. 
Masalan, 
vaqtning 
oshirishni 
moliyaviy 
jihatdan 
mushkullashtiradi. Resurslarning chegaralanganligi barchaning bir vaqtning o'zida 
hamma ehtiyojlarini ko'ndirish mumkin emasligi muammosi paydo buladi va 
hokazo. 
Shuning uchun Makroiqtisodiyotda davlatda nimalarni, qanday va 
kimlar uchun ishlab chiqarish muammosi hal qilishga qaratilgandir. 
Bundan tashqari resurslarning chegaralanganligi oqibatida raqobat yuzaga 
keladi. Bu kishilar o'rtasidagi raqobat bo'lmasdan, balki alternativ maqsadlar 
o'rtasidagi raqobatdir, chunki bir resursni uzi bir necha maqsadlarga ishlatilish 
mumkin. Bu vaqtda ma’lum bir variantda resurslardan samarasiz foydalanishi 
hollari va boshqa salbiy holatlar paydo bo'lishi mumkin. Bularning natijasida 
iqtisodiyot bir tekis rivojlanmaydi. 
Bu iqtisodiyotdagi notekislikni davlat Makroiqtisodiy siyosat olib borilib, ma’lum 
darajada barqarorlikka erishiladi. 

---

Iqtisodiyotga davlat ikki yo'l bilan ta’sir o'tkazishi mumkin. Ulardan biri davlatni 
soliqlardan foydalanishi va byudjet mablag'larini sarflashi bilan bog'lik bo'lib, u 
fiskal siyosat deyiladi. Ikkinchisi iqtisodiyotda pul muomalasini va kredit pullar 
miqdorini tartibga solishdan iborat bo'lib, u monetar siyosat deyiladi. 
Bundan tashqari hukumat iqtisodiyotga maoshlar va narxlarni chegaralashtirish, 
valyuta kurslarni va tashqi savdo siyosati orqali ham keskin ta’sir o'tkazishi 
mumkin.Har qanday iqtisodiy tizimda tovarlar va xizmatlarni takror ishlab chiqarish 
umumiy jarayonini resurslar, tovar va xizmatlar, daromadlar hamda xarajatlarning