Mаlаkаsini oshirish tаrmoq mаrkаzi

2. Tarix oʼqitish metodlari klassifikatsiyasi


Tayanch tushunchalar: oʼqitish metodlari, usul, ogʼzaki baѐn metodi, koʼrsatmali metod, amaliy metod, maʼruza, suhbat, hikoya.
1.1. Tarix oʼqitish metodlari va usullari
Metod yunoncha ―metodos‖ soʼzdan olingan boʼlib, izlanish, bilish yoʼli, nazariya, taʼlimot, biror narsaga yoʼl maʼnosini anglatadi. Аniq vazifani yechishga boʼysundirilgan, borliqni amaliy ѐki nazariy oʼzlashtirish yoʼllarining yigʼindisidir. Shuningdek, maqsadga erishishning aniq, qisqa va maqbul yoʼli hisoblanadi. Metod-tarixiy tadqiqotlar jaraѐnida aniq maqsadga olib boruvchi usullar va jaraѐnlar yigʼindisidan iborat. Oʼqitish metodi esa taʼlim jaraѐnida oʼqituvchi va oʼquvchilarning maʼlum maqsadga erishishga qaratilgan birgalikdagi faoliyat usullari ѐki taʼlimda maqsadga erishish, masalalarni hal qilish yoʼllari, usullari tushuniladi. Oʼqitish metodi tarkibida usullar alohida ajralib turadi.
Usul – metodning tarkibiy qismi, metodni amalga oshirishda bir martagina qoʼllaniladigan va alohida qadam hisoblanadi. Boshqacha qilib aytganda, oʼqitish metodlari har ikkala faoliyatning, yaʼni oʼqituvchi tomonidan oʼquvchilarni bilim, koʼnikma va malakalar bilan qurollantirish, ahloqiy jihatdan tarbiyalash, ularda ilmiy dunѐqarashni shakllantirish hamda oʼquvchilar tomonidan oʼsha nazarda tutilgan ilmiy bilim, koʼnikma va malakalarni oʼzlashtirish faoliyatida koʼllaniladigan usullarni oʼz ichiga oladi.
Pedagogikaga oid adabiѐtlarda oʼqitish metodlariga katta ahamiyat beriladi. Didaktika bilan shugʼullanuvchilar metodni oʼquv jaraѐnining oʼzagi, koʼzlangan maqsad va pirovard natijani bogʼlovchi vosita deb izohlaydilar.
Oʼqitish metodi “oʼqitishning maqsadi – mazmuni, metodi, shakli, usullari” tizimida muhim oʼrin egallaydi. Oʼqitish metodi – murakkab, koʼp qirrali, koʼp sifatlarga ega boʼlgan taʼlimdir. Oʼqitish metodida oʼqitishning obʼektiv qonuniyatlari, maqsadlari, mazmuni, tamoyillari, shakllari oʼz aksini topadi. Metodlar boshqa didaktik kategoriyalarga dialektik bogʼliq va biri bshqalarini taqozo qiladi, yaʼni oʼqitishning