7.3.18. «Tarixi Shohruhiy»
«Tarixi Shohruhiy» («Shohruh (bek) tarixi») nom li asar muallifi XIX
asrd a yashab o 'tg a n fa rg 'o n a lik tarix c h i olim N iy o z M u h a m m a d
X o'qandiydir. U taxm inan 1803-yili Q o 'q o n d a yirik harbiy xizm atchi
oilasida tug'ilgan, Xudoyorxon qo'shinida lashkarnavis, y a’ni harbiy kotib
lavozim ida xizm at qilgan, 60-yillar boshlarida iste’foga chiqib, ilmiy
faoliyat bilan m ashg'ul bo'lgan.
Niyoz M uham m ad keng m a ’lum otli kishi bo 'lib, «Niyoziy» taxallusi
bilan sh e’rlar ham yozgan. Lekin, yirik tarixiy asari «Tarixi Shohruhiy»
bilan k o 'p ro q m ashhur. Bu asar Q o 'q o n xonligining 1709— 1876-yillar
orasidagi tarixi to 'g 'ris id a m ukam m al m a ’lum ot berib, un d a ushbu
x o n lik k a q a ra m b o 'lg a n b o sh q a T o s h k e n t, ho zirg i Q irg 'iz is to n ,
Q ozog'istonning janubiy viloyatlari hududlarining ijtimoiy-siyosiy tarixi
ham bayon etilgan. U nd a Q o 'q o n xonligining Buxoro, Sharqiy Turkiston
va boshqa m am lakatlar bilan bo'lgan iqtisodiy, siyosiy va m adaniy aloqalari
haqida ham e ’tiborga m olik m a’lum o tlar keltiriigan.
«Tarixi Shohruhiy» asarining m atni N .N .P an tu so v tom o nid an 1885-
yili Q ozonda chop etilgan. Ayrim parchalari V.V.Bartold, N .G .M allitskiy
va V .A .R o m o d in ta ra f id a n rus tilig a ta rjim a q ilin g a n . Bu a s a r
T.K.Biysem biyev tom onidan ch uqur va atroflicha o'rganilib, 1987-yili
rus tilida O lm a-O tada alohida kitob chop etildi.*
* U s h b u m a v z u B. A h m e d o v a s a rig a ta y a n ib y o ritild i.
246
Mavzuni mustakamlash uchun beriladigan savollar
1. Shayboniylar davriga oid qaysi manbalarni bilasiz?
2. “Abdullanoma ” asari muallifi kim ?
3. “Tarixi Roshidiy ” asarini kim yozgan ?
Do'stlaringiz bilan baham: |
