Manbashunoslik

9.2. Rasmiy manbalar
S h o ‘ro davri rasm iy m anbalari d eg anda turli davlat idoralarin ing
hujjatlari, partiya tizim i organlari qarorlarini tushun am iz.
0 ‘sha davr rasm iy m atb u o tid a ularning bir qism i ch o p etilgan. Lekin 
turli maxsus o^ganlar hujjatlari m a’lum davigacha ko‘pchilikdan pinhon 
saqlangan. C hop qilingan rasmiy m a’lum otlam i maxsus tizim lar hujjatlari 
bilan qiyosiy o 'rganish ju d a m uhim dir. Bu hujjatlar ichida sh o ‘ro davri 
rahbarlari hayoti, ijodiga oid m a ’lum otlar, ularning asariari m uhim tarixiy 
m anba vazifasini o ‘taydi.
Faqat, O 'zbekiston davlat mustaqilligini qo'lga kiritishi bilan tarixiy 
haqiqatni tiklash uchun, yangicha va xolis yondashuv, sovet davrida yuzaga 
kelgan Vatanimiz tarixidagi noxolisliklar va «oq dog‘lar»ni milliy mustaqillik 
mafkurasi asosida tugatish uchun qulay shart-sharoit qaror topdi. Bunga 
bosh m ezon sifatida tarixiy dalil va voqealarga, butun tarixiy jarayonga 
respublika va uning xalqi manfaatlarini hisobga olgan holda tamoyilli baho 
berish asos qilib olindi. Aynan shunday yondashuvlarning asosiy tamoyillari 
0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimov asarlarida, shuningdek, 
Vazirlar Mahkamasining 1996-yil dekabrdagi «O'zbekistonning yangi tarixini 
yaratish» va 1998-yil iyuldagi « 0 ‘zbekiston Respublikasi Fanlarakadem iyasi 
Tarix instituti faoliyatini takomillashtirish to ‘g‘risida»gi qarorlarida bayon 
etilgan bo‘lib, turli ilm iy-om m abop kitoblar mualliflari jam oasi ham shu 
asosda sovet davri 0 ‘zbekiston tarixini, sovet davlatchiligining mustabidchilik 
mohiyatini xolisona yoritishga harakat qilganlar.
9.3. Davr tarixi tadqiqotlarda
S h o ‘ro davrida am alga oshirilgan tad q iq o tlar mavjud siyosiy y o ‘nalish 
va m afkuraga bo'ysingan edi. Bu davrdagi tadqiqotlarni b ir n echa daviga 
b o ‘lib o ‘rganish m um kin. Birinchisi—1917—30-yiIlarda am alga oshirilgan 
tadqiqotlardir. U larda shu davr tarixi butun borziddiyatlari bilan yoritilgan. 
Ikkinchisi—40—50-yillarda am alga oshirilgan tadqiqotlarda tarixiy haqiqat 
m a ’lum darajada «sotsialistik» g'oyalaiga b o ‘ysindirilgan holda yoritilgan. 
U c h in c h isi—60—70-yillarda am alga oshirilgan tad q iq o tla rd a m a ’lum 
d arajad a shaxsga sig‘in ish d an o z o d b o ‘lingan b o ‘lsa -d a , u m u m a n , 
«kom m unistik» m afkura ruhida yoritilgan.
253

---

M ustaqillik tufayli biz sh o 'ro davri tarixini xolis va t o ‘g ‘ri yoritish 
im koniga egamiz.