Маoлумотнома

Мусобақа усулияти мусобақалашиш, куч синашишнинг характерли 
белгиларини, ўзида акс эттирган жисмоний машқлар билан шуғулланишнинг 
ўқувчиларга стимул берувчи алоҳида шаклларидан биридир. Шунинг учун 
ҳар қандай жисмоний машқни мусобақа предмети қилиб, машғулотларда 
кенг фойдаланиш мумкин. Масалан: жисмоний тарбия дарсини 
бошланишидаги ўқувчиларни сафланишидан тортиб то ўқувчилар залдан 
чиқиб кетгунларича, мусобақа усулиятини қўллаш ва ундан фойдаланиш 
жисмоний тарбия таълими амалиётида кўп учрайди.

---

140 
Мусобақа методининг характерли белгилари:
1. У ёки бу ҳаракат фаолиятида фаолиятни вазифага бўйсундириш 
олдиндан белгиланганлиги, ўрнатилган қоидалар билан мувофиқлиги. Бундай 
вазифалар ўқувчилар ижодий активлигини стимулловчи факторлардан бўлиб, 
уларнинг тайёргарлигини баҳолаш ва таққослашнинг ўлчовидир. 2. Юқори 
спорт натижаси учун жисмоний ва психологик қувватни максимал намоён 
қилиш. Мусобақалашиш усулияти орқали организмнинг функционал 
имкониятларини тўла очиш учун шароитни яратилиши. 3. Ўқувчиларнинг 
учун 
белгиланган 
нагрузкаларини 
бошқариш 
имкониятларининг 
чеграланганлиги. Бу усулият ўқувчилардан ҳаракат фаолиятини бажариш 
давомида вужудга келган вазифаларни бажаришда, ҳал қилишда, ўзига хос 
мустақилликни талаб қилади. 
Шунингдек, мусобақа 
усулияти ҳаракат 
фаолиятини 
такомиллаштиришда нисбатан самаралирокдир, лекин улар бирламчи 
ўзлаштиришда кутилган самарани бермаслиги мумкин. Мусобақа усулияти 
ҳаракат сифатларини деярли юқори даражада ривожланганлигини талаб 
қилади, айниқса уларни комплексли намоён қилишда бу усулиятига эҳтиёж 
ўта юқоридир. Мусобақа усулияти педагогика нуқтаи назаридан ўқувчилар 
ғалабаси ва мағлубиятига турғун психологик тайёргарликни тарбиялашга 
йўналтирилиши, шундагина таoлим жараёнида у ўзини оқлайди, бошқа 
томондан эса турли шароитда ҳар томонлама жисмонан тайёргарлигини тўла 
намойиш қилиш имконини беради ҳамда уни даражасини ошириш воситаси 
бўлиб хизмат қилиши мумкин. 

---

141