Maqsad: Har XIL faoliyat sharoitida vaqtni aniq idrok etishni aniqlash

Натижалар таҳлили ва ҳисоби.
Натижаларнинг миқдорий таҳлили ҳар бир серия учун сарфланган вақт ҳисоби билан амалга ошади (топшириқни бажаришда йўл қўйилган хатолар инобати билан). Нормада иккала серияни бажаришда деярли бир хил вақт сарфланади. Психик фаолиятнинг бир текисда кечмаслиги синалувчининг топшириқни бир маромда бажара туриб, тўсатдан тўхтаб қолиб кейинги рақамни топишга қийналишида намоён бўлади.
Кўпинча методиканинг асосий кўрсаткичлар ҳисоби билан бир қаторда тузатиш факторлари – жарима индекслари (i₁, i₂, i₃) ни қуйидаги жадвалга киритиш даркор:

	Вақт	Хатолар	Тузатиш коэффициенти	Корректировка вақти
1-серия	t1 =_____	O1 =_____	i1=1+O1/25=______	k1=t1*i1=_____
2-серия	t2 =_____	O2 =_____	i2=1+O2/24=______	k2=t2*i2=_____
3-серия	t3 =_____	O3 =_____	i3=1+O3/49=______	k3=t3*i3=_____

Кўрув қўзғатувчилари бўйича диққат кўлами қуйидаги ҳисоб орқали аниқланади: . Топшириқни бажаришда сарфланган вақтнинг 20 баллик шкалага ўтказиш жадвали (норма 15-17):

Вақт	Баллар	Вақт	Баллар
113 дан кам	20	213-223	9
113-123	19	223-233	8
123-133	18	233-243	7
133-143	17	243-453	6
143-153	16	253-263	5
153-163	15	263-273	4
163-173	14	273-283	3
173-183	13	283-293	2
183-193	12	293-303	1
193-203	11	303-314	0
203-213	10

Психик темп кўрсаткичи, яъни, синалувчининг кўрув ориентир-қидирув тезлигини тадқиқотнинг учинчи сериясини бажаргандан сўнг аниқлаш мумкин: . Синалувчининг ориентир-қидирув тезлиги даражасини қуйидаги жадвал асосида ҳисобланади:

Вақт (R)	Синалувчининг ориентир-қидирув тезлиги даражасини баҳолаш
178 секунддан кам	юқори
178-260 секундлар	ўрта
263 секунддан ортиқ	қуйи

Диққатнинг кўчувчанлик даражаси қуйидаги формула асосида ҳисобланади:

Синалувчида диққат кўчувчанлиги ривожланганлик даражаси қуйидаги жадвал асосида амалга оширилади:

Диққатнинг кўчув вақти (P)	Баллар	Диққатнинг кўчувчанлик даражасини баҳолаш
60 секунддан кам	1	юқори
60-90	2	юқори
91-100	3	ўрта
101-120	4	ўрта
121-150	5	ўрта
151-180	6	ўрта
181-200	7	ўрта
201-250	8	қуйи
251 секунд ва ундан кўпроқ	9	қуйи

Агар диққат кўчувчанлиги “0”га тенг ёки ундан кичик бўлса, тадқиқотни қайта амалга ошириш лозим. Сабаби синалувчи биринчи ва иккинчи серияларда йўриқномани тингламаган. Хуллас, миқдорий натижалар таҳлили асосида учта тадқиқот сериялари вақти, йўл қўйилган хатолар, синалувчининг оғзаки хисоботи, тадқиқотчи ва протоколист кузатувлари, диққатнинг кўчиши ва диққат концентрацияси характери, диққатни ривожлантириш бўйича тавсиялар тайёрлаш зарур. Ўспиринлик даврида талабалар диққатнинг кўчувчанлигини турли фанлардан мустақил таълим жараёнида фаолият шаклларини ўзгартириш орқали амалга ошириш имконияти мавжуд. Мазкур топшириққа адекват машқ сифатида битта кузатув объектидан бошқасига кўчишини мисол қилса бўлади. Бир-биридан фарқ қилувчи топшириқларни бажариш.
Натижаларни таҳлилида синалувчилар рақамларни топиш спецификасини, рақамларни топа олмаганларида қийинчиликларни бартараф этиш усулларини кузатиб бориш даркор. Айрим синалувчиларда қидирилаётган рақам яқинда топилган рақамнинг олдида бўлса, бошқаларида эса топилган рақамдан узоқроқда жойлашган бўлса қийналадилар.
Синалувчиларда топшириқларни бажариш хусусиятини аниқлаш зарур:
- топшириқни бажариш характери /иштиёқ, формализм, педантлик/;
- эмоционал соҳа /апатия, совуққонлик, ноадекватлик, ўзидан қониқиш, жиззакилик, йиғлоқилик, дистанцияни йўқотиш ҳисси/;
- нутқ /нутқнинг кучайиши ёки сусайиши, пичирлаш, сукунат, охлаш, ингиллаш/.
Протокол схемаси

ФИШ	Кузатув натижалари			Кўлами (О)	Тезлиги (R)	Кўчувчанлиги (P)
	Топшириқни бажариш тавсифи	Эмоционал соҳа	Нутқ

«ҚОРА-ҚИЗИЛ ЖАДВАЛИ»

7-с	4-а	15-л	8-и	11-р	1-м	25-а
14-а	18-а	21-с	15-р	3-е	19-а	17-к
7-л	2-в	11-к	10-н	23-я	8-и	10-ы
17-т	14-д	6-а	20-б	13-ш	23-о	5-к
9-б	3-т	22-ф	1-а	16-и	6-э	13-д
2-у	4-р	22-л	20-о	12-а	19-т	24-р
24-м	18-ы	12-у	9-м	16-а	21-е	5-о

«ҚОРА-ҚИЗИЛ ЖАДВАЛИ»

7-с	4-а	15-л	8-и	11-р	1-м	25-а
14-а	18-а	21-с	15-р	3-е	19-а	17-к
7-л	2-в	11-к	10-н	23-я	8-и	10-ы
17-т	14-д	6-а	20-б	13-ш	23-о	5-к
9-б	3-т	22-ф	1-а	16-и	6-э	13-д
2-у	4-р	22-л	20-о	12-а	19-т	24-р
24-м	18-ы	12-у	9-м	16-а	21-е	5-о

ЖАВОБ БЛАНКИ
Фамилия __________________________
Исм ______________________________
Сана _____/_____/200___ Ёш_____

	1-серия (қора)						2-серия (қизил)
	й	ц	а	у			р	й	ц	у
	в	к	е	н			к	я	е	н
	г	ш	щ	е			г	ш	л	в
	з	р	х	ъ			з	х	е	ъ
	ф	о	ы	в			ф	б	ы	в
	а	п	э	р			п	а	р	о
	с	о	л	д			л	д	ж	ы
	и	ж	э	я			э	я	т	ч
	ч	с	м	б			и	с	м	т
	и	т	ь	н			р	ь	б	ю
	б	ю	р	й			й	ц	у	а
	ц	к	е	у			к	е	н	д
	н	г	о	ш			г	ш	а	х
	щ	д	з	х			з	к	х	ъ
	ъ	л	ф	ы			ф	в	ы	а
	а	в	п	р			п	р	м	о
	о	л	д	к			н	д	ж	и
	а	ж	э	я			л	э	я	ч
	я	ч	т	с			с	м	а	и
	м	и	о	т			т	ь	к	б
	ь	б	с	ю			ю	й	ц	а
	й	ф	ц	у			т	ж	к	е
	к	е	о	н			е	у	н	г
	г	ш	з	м			ш	м	ж	з
	х	ъ	ф	а

t₁ = ___ м ___ с t₂ = ___ м ___с
О₁=______ О₂=______