Маркетинг асослари

7. Savdo o’rinlaridagi reklama:

• 
  do’kon vitrinalari;
  
• 
  peshtoqlar, belgilar;
  
• 
  o’rash qutilari, g’iloflar, qog’oz, firma ramzlari tushirilgan yopishqoq tasmalar.
  

Har qanday firmaning vazifalari:

1. 
   Kommunikatsiya tarmog’ini tashkil qilish.
   
2. 
   Kommunikatsiya tarmog’idan foydalanish.
   
3. 
   Reklamani nazorat qilish.
   

3‑rasm. Kommunikatsiya siyosatining rivojlanishi.

2.5. Bozorni segmentlarga ajratish

Segment - bir jinsli xarakteristikalarga ega bo’lgan iste’molchilar guruhidir.
Ishlab chiqaruvchi, odatda, o’z tovarining xususiyatlarini yaxshi biladi, iste’molchi esa uni turli sabablardan kelib chiqib sotib oladi. Shu sababli zarur xaridorlarni xarid sabablari va boshqa belgilarga (demografik, ijtimoiy, an’anaviy va h.k.) ko’ra ajratib olish, shundan keyingina barcha belgilarni hisobga olgan holda tovarni taklif qilish lozim.
Ist’molchilarni sinflar va guruhlarga ajratish mobaynida bir qator muammolar yuzaga keladi:

• 
  har bir segmentning ahamiyati;
  
• 
  real segmentning sig’imi;
  
• 
  segmentning salohiyati;
  
• 
  iste’molchilarning ustunliklari;
  
• 
  tovarni xaridorlarning maxsus talablariga moslashtirish.
  

Segmentlarga ajratishning to’g’ri texnikasi ba’zi jihatlarga rioya qilishni talab qiladi (4‑rasmga qarang):

4‑rasm. Bozorni bo’lish jihatlari.

1. 
   Etarlilik - bozorni tashkil qiluvchi segmentlarning sanoqli bo’lishi talab qilinishini anglatadi, bunda har bir segmentning potensial iste’molchilari soni va ularning xarakteristikalari tipik belgilariga ko’ra aniqlangan bo’lishi lozim.
   
2. 
   Erisha olish imkoniyati - firma segmentga tez kirishi kerakligini anglatadi
   
3. 
   Daromadlilik - kirilayotgan segment yuqori xarid qobiliyatiga va etarlicha daromadlarga ega bo’lishi kerakligini anglatadi.
   
4. 
   Himoyalanganlik - segment raqobatchilardan yaxshi himoyalangan bo’lishi lozim.
   
5. 
   Nazorat qilish imkoniyati - segment harakatlarga o’z vaqtida o’zgartirishlar kiritib turish uchun doimiy nazorat ostida bo’lishi lozim.
   

Dastavval besh bosqichda segmentlarga ajratib olingandan so’ng qo’shimcha axborot olish uchun, chuqur segmentlash amalga oshiriladi (5‑rasmga qarang).