Maruza -№ Hujayra yadrosi. Dnk va rnk larning tuzilishi va vazifalari. Oqsil biosintezi

Meyoz natijasida erkaklarda 4ta xujayradan 4ta spermatozoid xosil bo‘ladi. Boshqacha aytganda, xama qizxujayra-spermatidlar-spermatozoidlarga aylanadi.
Oogenez
Siz bilasiz, urg‘ochi tuxumdonlari ko‘plab etilmagan follikulalarni saqlaydi. Xar bir follikula birlamchi ootsitlarni saqlaydi, ya’ni profaza I da saqlangan. 18.15-rasmdv ko‘rsatilgandek, pastda birlamchi ootsitlar –diploid, meyoz I da 2ta xujayraga bo‘linadi, xarqaysisi gaploid. Xromosomalar duplikatsiyalanadi. Bu xujayralardan biri ikkilamchi ootsit deyiladi, xama qismi sitoplazma bilan to‘lgan.Boshqalari birinchi polyar tana deyiladi. Polyar tana axlat qutisiga o‘xshaydi, u tashlangan xromosomalarni yig‘ib oladi. Birlamchi polyar tana duplikatsiyalangan xromosomalarni saqlaydi va ba’zan meyoz II da tugaydi. Meyoz 2da ikkilamchi ootsit xosil bo‘lishi boshlanadi, metafaza 2da tugaydi, urug‘lanish jarayonida spermatozoidlar chiqmasa bu faza tugamaydi.
Ikkilamchi ootsitlar (tuxum xujayralar) ovulyasiya vaqtida tuxumdonni tark etib tuxum yo‘liga tushadi, ya’ni urug‘lanish uchun. Ikkilamchi ootsit mitotik bo‘linish to‘lishini aktivlaydi. Meyoz II dan keyin bitta tuxum xujayra, ikta yoki uchta polyar tana bo‘ladi. Etilgan tuxum xujayra 23 xromosomali bo‘ladi. Polyar tana parchalanadi, unda keraksiz xromosomalar tashlangan bo‘lib, tuxum sitoplazmasining butun qismini egallaydi (2).

Sylvia S. Mader. Human biology. Chapter 18. Pages 419-442