Ma’ruza 2: Chang va gaz omillari bo‘yicha karyer atmosferasini mo‘‘tadillash usullari. Reja

Rasm 2.3 Engli tozalagichni sxemasi: 
a-havoni tozalash tartibi; b-materialni regeneratsiya tartibi; 1-ifloslangan havoni havo 
tortgichlari; 2-eng; 3-qobiq; 4-yuvilgan havoni havo yurtgichi; 5-toza havo yurgichi; 6-qoqish 
mexanizimi; 7-drosel-klapon; 8-bunkerlar. 
Changlangan havo tozalagichni pastki engli bo‘limidan kiradi, bu bir vaqtni 
o‘zida bunker bo‘lib xizmat qiladi. Bu erda havoni tezligini kamayishi natijasida 
changni katta bo‘laklari o‘tirib qoladi. Keyin havo alohida englardan o‘tadi, ular 
patrubkacha mustahkamlangan u gaz bo‘luvchi panjara teshigiga o‘rnatilgan. 
Englarni Yuqori bo‘limi berkitib quyilgan bo‘lib ramaga osilgan, u silkitish 
mexanizimi bilan birlashtirilgan. Changlangan havo material orqali o‘tganda, 
chang engni ichki tomonida o‘tirib qoladi va tozalangan havo tozalagichni 
kumishga o‘tadi va u chiquvchi quvurlar orqali chiqariladi. Materialga o‘tirgan 
chang englarini qoqish bilan yo‘qotiladi yoki bir vaqtni o‘zida qarama-qarshi havo 

---

oqimi yo‘llanadi. Bu havo Shamolatishdan quvur orqali beriladi, u qobiqni Yuqori 
qismiga o‘rnatilgan. Changni yig‘ilib qolganida va aerodinamik qarshilik 
oshganida bir nechta englar uchun qoqish va Shamollatgichdan mexanizimni ishga 
tushirish bir vaqtni o‘zida olib boriladi. Regeneratsiya davrida bu englar toza havo 
kollektiridan drossel-klapan yordamida o‘chiriladi, englardan tushgan chang 
bunkerda yig‘iladi va shnek yordamida undan yo‘qotiladi. 
Regeneratsiya uchun aerodinamik silkitishni qo‘llash mumkin, bunda 
maxsus karkasda joylashgan englarga oldinma-ketin keladigan siqilgan havo 
beriladi yoki o‘tirgan changni havo oqimi bilan tozalanadi. 
Eng tozalagichlarni diametri 127-300 mm, uzunligi 3,5 m gacha bo‘ladi. 
Engli tozalagichlarni tozalash samaradorligi ko‘p xolatlarda materialni ko‘rinishi 
va xolati bilan aniqlanadi, u 99,9% ga etadi.